خبرآنلاین - زهره نوروزپور: روز سه‌شنبه ترامپ به همراه نتانیاهو در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید از طرح صلح ترامپ برای غزه رونمایی کردند. طرحی که هیچ نشانه‌ای از طرف دوم جنگ یعنی غزه و شاخه مقاومت حماس و حتی تشکلیلات خودگران و سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) نیست.
البته رئیس جمهور آمریکا این نقض مفاد طرح را به نشست با کشورهای عربی در حاشیه مجمع سازمان ملل ارجاع می‌دهد و مدعی است که این کشورها همان نمایندگان طرف دوم جنگ هستند که مهمترین انان ترکیه، مصر و قطر است. که آکسیوس در اینباره امروز گزارش داد که این سه کشور در تلاش هستند تا حماس را به پذیرش این طرح ترغیب کنند. این در حالی است که بی‌بی‌سی جهانی به نقل از یک مقام ارشد حماس گفته است که این گروه طرح ترامپ را نخواهد پذیرفت.
سید هادی برهانی، کارشناس ارشد مطالعات اسرائیل و استاد دانشگاه، نیز به خبرآنلاین گفت بعید است که حماس این طرح را بپذیرد.
او در این مصاحبه متذکر می‌شود که اعراب از سر ناچار برای توقف خشونت و جنایت اسرائیل این را طرح را پذیرفته اند اما با مفاد آن مخالف هستند چراکه مغایر با نشست دوحه و درخواست کشورهای منطقه است. برهانی می گوید مهمترین طرح ترامپ نه برای صلح بلکه برای جلوگیری از یک قیام جهانی علیه اسرائیل است. او با اشاره به اظهارات ترامپ درباره پیوستن ایران به توافق ابراهیم می گوید که این پیمان در حال سقوط است و برای زنده نگه داشتن آن به این مواضع متوسل شده‌اند چراکه ایران مانند ۳۰ کشور اسلامی دیگر که به این توافق نپیوسته است موضع خود را برای به رسمیت نشناختن اسرائیل حفظ خواهد کرد. ضمن اینکه ایران باید با صدای بلند مخالفت خود را با این طرح صهیونیستی برای غزه اعلام کند.
مشروح گفت و گوی «خبرآنلاین» را با سید هادی برهانی، کارشناس ارشد مطالعات اسرائیل در ادامه مطالعه می‌کنید.
مهمترین هدف طرح ترامپ متوقف کردن جریان جهانی و قیام جهان علیه اسرائیل بود
*** تفسیر شما از طرح جدید ترامپ برای حل و فصل بحران غزه چیست؟
این طرح در شرایط حساسی مطرح می شود. مخالفتها با اسرائیل در جهان اوج گرفته و به سطح بی سابقه ای رسیده است. جهان در آستانه قیام علیه صهیونیسم و اسرائیل است. موج شناسایی رسمی فلسطین شدت گرفته و تعداد کشورهایی که فلسطین را به رسمیت شناخته اند از عدد ۱۶۰ گذشته است. اگر چند کشور دیگر فلسطین را به رسمیت بشناسند تعداد کشورهایی که فلسطین را به رسمیت شناخته اند از تعداد کشورهایی که اسرائیل را به رسمیت می شناسند (۱۶۵ کشور)، پیشی می گیرد و این هم از نظر حقوقی و هم از نظر سمبلیک اتفاقی مهم و در واقع زلزله ای سیاسی، حقوقی و بین المللی است.
اکثریت قاطع کشورهای جهان سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل را تحریم کردند و او در جلوی چشم جهانیان به موجود منزوی و منفور تبدیل شد. افکار عمومی غرب به سرعت در حال تغییر است. گفتمان مسئله فلسطین در جهان در حال تغییر و تحول است. طرفداران اسرائیل در جهان و در کشورهای غربی آن چنان تحت فشار هستند که در آستانه انزوای کامل و فرار از صحنه های عمومی می باشند.
امواج همبستگی با فلسطین در حال درنوردیدن همه کشورهای غربی است. قایقهای صمود از سراسر اروپا به حرکت درآمده و به غزه نزدیک می شوند و حتی ارتشهای اروپایی از آنها حمایت می کنند. این اوضاع آمریکا و اسرائیل را به دست و پا انداخته است تا جلوی این امواج قدرتمند را بگیرند. مهمترین دلیل طرح ترامپ را باید متوقف کردن این جریان جهانی و در واقع قیام جهان علیه جنایات اسرائیل قلمداد کرد.
از نابود کردن حماس عقب نشینی کرده اند تا مقبولیتی عمومی برای طرح دست و پا کنند
*** این هدف چگونه در قالب طرح ترامپ پیگیری می شود؟
برای این منظور اسرائیل و آمریکا از برخی اهداف قبلی خود عقب نشینی کرده و امتیازاتی برای فلسطینی ها در نظر گرفته اند. توقف کامل جنگ علیه غزه را پذیرفته اند، از کوچاندن و پاکسازی نژادی مردم غزه دست کشیده اند، به خروج اسرائیل از غزه تن داده اند، از نابود کردن حماس عقب نشینی کرده اند تا مقبولیتی عمومی برای طرح دست و پا کنند. تا دست و دل طرفداران فلسطین در جهان بلرزد و در ادامه قیام علیه اسرائیل دچار تردید شوند و به این طرح و نقاط مثبت آن دل ببندند اما این طرح در کنار نقاط مثبت، نقاط منفی فراوانی دارد و مهمتر از همه اهداف فریبکارانه ای دارد. هدف اصلی این طرح این است که خروش جهانی علیه صهیونیسم خاموش شود.
*** نکات منفی این طرح چیست؟
عقب نشینی اسرائیل از غزه زمان بندی مشخصی ندارد و مشروط به خلع سلاح حماس است. خلع سلاح حماس خود مشکل بزرگ دیگری است. مردم فلسطین حق دارند تا زمانیکه اشغال وجود دارد با اشغالگر بجنگند و کسی نمی تواند آنها را از این حق قانونی محروم کند. اما مهمترین اشکال این طرح را می توان بی توجهی کامل آن به مردم فلسطین به عنوان صاحبان حق از جمله حق تعیین سرنوشت خود دانست. مردم فلسطین باید تعیین کنند حکومت غزه دست چه کسی باشد. در این طرح هیچ اشاره ای به نظر مردم فلسطین و رای و خواست آنها نشده است. بلکه برعکس قرار است یک هیات بین المللی به ریاست ترامپ و عضویت تونی بلر نخست وزیر سابق انگلستان (که از دوستان مجرم اسرائیل است) غزه را اداره نماید و براساس صلاحدید این هیات از نخبگان فلسطینی برای اداره غزه استفاده شود.
این طرح نه تنها سهمی برای حماس قائل نیست بلکه حتی برای ساف و تشکیلات خودگردان فلسطینی هم نقشی قائل نیست و نقش این تشکیلات را به مبارزه با فساد مشروط کرده است. خنده دار است فاسدترین و جنایتکارترین رژیم روی زمین برای دیگران شرط برائت از فساد تعیین می کند. مردم فلسطین باید تعیین کنند غزه چگونه اداره شود و این از طریق یک انتخابات شفاف زیر نظر سازمانهای بین المللی قابل انجام است.
نتانیاهو هم پس از موافقت با این طرح اعلام کرد ارتش اسرائیل در بخش اعظم غزه باقی می ماند و بحث تشکیل یک کشور فلسطینی اصلا مطرح نیست. یعنی حتی حرف تشکیل یک کشور فلسطینی نیز در این طرح مطرح نشده است. اسرائیل ثابت کرده است رژیمی پیمان شکن و غیرقابل اعتماد است لذا حتی هیچ بعدی ندارد مواردی که در طرح تصریح شده نیز پس از مدتی زیرپاگذاشته شود. به ویژه پس از آنکه حماس همه گروگانهای اسرائیلی را آزاد کرد.
کشورهای عربی از مفاد طرح ترامپ استقبال نکرده‌اند بلکه از پایان جنگ استقبال کرده‌اند
*** با این تفاصیل چرا برخی از کشورهای اسلامی و عربی از این طرح حمایت کردند؟
گزارشها نشان می دهد آنچه در جریان ملاقات سران هشت کشور عربی و اسلامی با ترامپ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مورد توافق قرار گرفت پس از آمدن نتانیاهو و فشار های او و لابی اسرائیل تغییرات زیادی کرد. هدف کشورهای اسلامی استفاده از وضعیت فعلی و فشار بر اسرائیل برای خاتمه دادن به جنگ و وضعیت اسفبار مردم غزه بود. اما نتانیاهو و تیم او طرح اولیه ترامپ را واژگون کردند. البته کشورهای اسلامی نمی خواهند در این مرحله با ترامپ و آمریکا در بیفتند و ترامپ را ناراحت کنند لذا استقبال محتاطانه و بی رمقی از طرح نهایی ترامپ کردند. این استقبال معنا و مفهوم مشخصی دارد. این کشورها از مفاد این طرح حمایت صریح نمی کنند بلکه بطور کلی از تلاشهای ترامپ برای خاتمه دادن به جنگ استقبال کرده اند.
موضع ایران جهان عرب و اسلام را خوشحال خواهد کرد / در این هیات جای عربستان وایران خالی است
*** این موضع کشورهای اسلامی را چگونه باید ارزیابی کرد؟
این موضع ضعیفی است و به نفع مردم فلسطین نیست. اما ارتباطات این کشورها با آمریکا به آنها اجازه نمی دهد هر حرکتی را انجام دهند اما جمهوری اسلامی ایران در قید و بند این ارتباط نیست و می تواند مواضع خود را در این زمینه شفاف و باصدای بلند اعلام کند. ایران باید به طور صریح با این طرح مخالفت نماید و آن را طرحی صهیونیستی برای فریب افکار عمومی در جهان بخواند و از ملتهای جهان و ملتهای مسلمان بخواهد فریب این طرح را نخورند و دست از قیام علیه جنایات اسرائیل برندارند. این موضع ایران هم مطلوب ملتهای مسلمان است و انعکاس مثبتی در جوامع اسلامی و حتی غربی خواهد داشت و هم دولتهای اسلامی و عربی حتی اگر علنا اعلام نکنند از این موضع ایران خوشحال خواهند شد. چون آنها هم از این طرح راضی نیستند اما نمی خواهند با آن مخالفت علنی بکنند.
ایران می تواند با قدرت علیه این طرح موضع بگیرد اما نباید این موضع گیری به مخالفت و تنش با کشورهای عربی و اسلامی بیانجامد. باید کاملا و انحصارا متوجه آمریکا و اسرائیل باشد. ایران باید خواهان پایبندی کشورهای اسلامی به مصوبات نشست اخیر دوحه شود و از این کشورها بخواهد طرح ترامپ را براساس این مصوبات بررسی کنند. طرح ترامپ مغایر مصوبات نشست دوحه است.
*** ابتکارات و تحرکاتی در منطقه برای تعامل با این طرح در جریان است. این تحرکات را چگونه می توان ارزیابی کرد؟
نباید حماس برای پذیرش این طرح اسرائیل تحت فشار قرار گیرد. بلکه برعکس کشورهای اسلامی باید به نظر سازمانهای فلسطینی احترام بگذارند. قرار است سه کشور قطر و مصر و ترکیه این طرح را با حماس مطرح کنند. در این هیات جای عربستان وایران خالی است. این دو کشور می توانند به این جمع کمک کنند. باید مبنای ارزیابی طرح ترامپ مصوبات نشست اخیر دوحه باشد که مورد قبول همه کشورهای اسلامی است و آخرین مصوبه جهان اسلام در این زمینه است که اخیرا تصویب شده و به اصطلاح هنوز جوهر آن خشک نشده است. اما در نهایت نقش دیپلماسی تعیین کننده است. موضع گیری صریح و قاطع مورد نیاز است اما نباید دچار شعارزدگی شد. مشورت، تعامل و همکاری ایران با کشورهای عربی و اسلامی بهترین راه برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب است.
ایران مانند سی کشور اسلامی دیگر که به این پیمان نپیوسته اند باید موضع خود مبنی بر عدم شناسایی اسرائیل را حفظ کند
*** در کنفرانس خبری ترامپ و نتانیاهو، رئیس جمهور آمریکا با یک اظهار نظر عجیب متن این کنفرانس را به حاشیه برد. که این هم به نوع خود سیاست جالبی است! او گفت که شاید ممکن است حتی ایران هم به توافق ابراهیم بپیوندد. ترامپ چرا این حرف را زد؟
پیمان ابراهیم در معرض فروپاشی است. ترامپ و نتانیاهو تلاش می کنند این پیمان را زنده نگه دارند. مصاحبه مطبوعاتی این دو پس از ملاقات در واشنگتن تلاشی برای زنده نگاه داشتن و تنفس مصنوعی برای این پیمان بود. در این تلاش ترامپ رسما دروغ گفت. او گفت ۴ کشور به این پیمان پیوسته اند. در حالی که با خروج سودان از پیمان، سه کشور در پیمان حضور دارند. در این سه کشور هم به دلیل اوضاع غزه و جنایات اسرائیل، این پیمان شدیدا تحت فشار است. بعد از حمله به دوحه دولتهای این سه کشور هم ناراضی شده اند و پیامهایی به آمریکا و اسرائیل در مورد قطع روابط و متوقف کردن پیمان داده اند. در شرایطی که کشورهای جهان، حتی کشورهای غربی، در حال تحریم اسرائیل و کاهش روابط با اسرائیل هستند سخن گفتن از توسعه روابط کشورهای اسلامی با اسرائیل حرفی توخالی و بی پایه است. این پیمان در این شرایط توسعه نخواهد یافت بلکه در سراشیبی سقوط است. ایران مانند سی کشور اسلامی دیگر که به این پیمان نپیوسته اند باید موضع خود مبنی بر عدم شناسایی اسرائیل را حفظ کند.
۳۱۵/۴۲
نظر شما