به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در تفسیر المیزان درباره آیه ۵۴ سوره انفال آمده است:
ذلک بان الله لم یک مغیرا نعمه انعمها علی قوم حتی یغیروا ما بانفسهم…
یعنی عقابی که خداوند معاقبین را با آن عذاب می کند همیشه به دنبال نعمت الهی ای است که خداوند قبل از آن عقاب ارزانی داشته، به این طریق که نعمت را برداشته عذاب را به جایش می گذارد و هیچ نعمتی از نعمتهای الهی به نقمت و عذاب مبدل نمی شود مگر بعد از تبدل محلش که همان نفوس انسانی است، پس نعمتی که خداوند آن را بر قومی ارزانی داشته وقتی به آن قوم افاضه می شود که در نفوسشان استعداد آن را پیدا کنند و وقتی از ایشان سلب گشته و مبدل به نقمت و عقاب می شود که استعداد درونیشان را از دست داده و نفوسشان مستعد عقاب شده باشد.
و این خود یک قاعده کلیی است در تبدیل نعمت به نقمت و عقاب، و از این جامع تر آیه شریفه (ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم ) است (چون این آیه شامل تغییر نعمت و نقمت هر دو است ) گو اینکه آیه مورد بحث در تبدل نعمت به نقمت روشن تر است.
و به هر حال، پس اینکه فرمود: (ذلک بان الله لم یک مغیرا…)، از قبیل تعلیل به امری عام و تطبیق آن بر موردی خاص است، و معنایش این است که مشرکین قریش را به گناهانشان گرفتن و ایشان را به این عقاب شدید معاقب کردن و نعمت خدایشان به عقاب شدید مبدل گشتن فرعی است از فروع سنت جاری الهی، و آن سنت این است که خداوند نعمتی را که به قومی بدهد تغییرش نمی دهد مگر آنکه آن قوم آنچه را که در نفوس دارند تغییر دهند.
و اینکه فرمود: (و ان الله سمیع علیم ) تعلیل دیگری است بعد از آن تعلیل، و ظاهرش – بطوری که سیاق به آن اشعار دارد – این است که منظور از آن: (و ذلک بان الله سمیع علیم ) بوده و معنایش این است که مشرکین را به کیفر گناهانشان گرفتن برای این بود که خدا دعاهای شما را می شنید، و به حوائج شما دانا و به استغاثه شما شنوا است، لذا دعای شما را مستجاب نمود و دشمنان شما را که به آیات خدا کفر می ورزیدند عذاب کرد.
احتمال هم دارد که منظور از آن این باشد که این عذاب برای این بود که خدا گفتار مشرکین را می شنید و به کردار ایشان دانا بود، لذا به کیفر آن عذابشان کرد. ممکن هم هست که هر دو احتمال مقصود باشد.
منبع: شفقنا
نظر شما