خبرآنلاین - اقدام هایی مانند صدور بیانیه توسط ایران برای خروج از فشار تحریم ها اصلا کافی نیست. آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و درحال حاضر فقط سه کشور ایران، چین و روسیه در این پیمان باقی مانده‌اند، اما بسیاری از کشور ها اعلام آمادگی کردند که اسنپ بک را به اجرا در بیاورند.
بیانیه ای که سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در خصوص انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ صادر کرده است، بیشتر به دلیل فضا و شرایط حاکم بر داخل کشور است و از نظر اجرایی هیچ تغییری در سیاست‌های سازمان ملل متحد ایجاد نخواهد کرد. همزمان با صدور بیانیه ایران کشورهای دیگر پی در پی درحال اعلام آمادگی برای بازگرداندن تحریم ها هستند.
چین و روسیه به دلیل اینکه به شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران رای داده‌اند، هیچ کاری نمی توانند بکنند، بخصوص اینکه آنها حتی به قطعنامه ۱۹۲۹ که سخت‌تر از همه ۵ قطعنامه قبل از آن است هم امضا رای داده‌اند.
در این میان ابهاماتی بر سر خرید نفت ایران توسط چین بوجود آمده است. ایران قبل از این بیش از اندازه فعلی به چین نفت می فروخت و در هفته‌های اخیر فروش نفت ایران به چین کاهش پیدا کرده است.
به احتمال زیاد چین به خریدن نفت ایران ادامه خواهد داد، اما کم و کیف این واردات مورد تردید است. با توجه به احتمال دیدار قریب الوقوع ترامپ و همتای چینی خود، ادامه روند خرید نفت ایران توسط چین با ابهاماتی مواجه است. سوالی مهم وجود دارد که آیا چین برای از دست ندادن بازارهای آمریکا، از خرید نفت ایران دست خواهد کشید یا خیر؟
درحال حاضر اتفاق خاصی نیافتاده است، اتفاقات از امروز به بعد بسیار مهم است. باید ببینیم که کدام کشور های برای اسنپ بک اعلام آمادگی کرده و به آن تن داده‌اند. به اعتقاد کشورهای اروپایی و آمریکا، قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران بازگشته‌است و بازگشت این قطعنامه‌ها نیاز به رای‌گیری در شورای امنیت نداشت که روسیه و چین بتوانند این اقدام را وتو کنند.
در این شرایط تنها امیدی که تهران دارد این است که چین به خرید نفت از ایران ادامه دهد.
در قطعنامه ۲۲۳۱ اشاره شده که اگر ایران به تعهدات خود عمل نکرد چه سیاستی باید در پیش گرفته شود. اینکه آقای عراقچی می گوید این اتفاق، غیر موجه و غیر اخلاقی است، واقعیت ندارد. در این قطعنامه قید شده که اگر ایران به تعهدات خود پایبند نباشد و غنی سازی خود رابه بالای ۳.۶۷ درصد برساند اسنپ بک فعال خواهد شد و هیچکدام از کشورها نیز حق وتو نخواهند داشت.
در شرایط فعلی و به خصوص با توجه به بر هم خوردن توازن قوا در منطقه، ایران اهرم‌های زیادی برای مقابله ندارد.
ژئوپولیتیک خاورمیانه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ درحال تغییر است و به ضرر ایران شده است. ادامه شرایط نه جنگ نه صلح برای ایران اصلا مطلوب نخواهد بود. زیرا ما هر روز در انزوای اقتصادی و سیاسی بیشتری پیش خواهیم رفت.
ضروری است که ایران برای تغییر این وضعیت دست به اقدام‌های جدی بزند.
امیدواریم وساطت روسیه و همچنین سفر آقای علی لاریجانی به مسکو در مجموعه سیاست منطقه‌ای و بین المللی ایران تغیراتی ایجاد کند.
اینکه اسرائیل به روسیه پیشنهاد کرده باشد که دیگر تمایلی برای ادامه جنگ با ایران ندارد، تاحدود زیادی قابل قبول است، زیرا نتانیاهو بشدت درگیر مسائل غزه است و همچنین موقعیت داخلی او نیز بسیار متزلزل است.
اگر اجرای تمامی بندهای طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ درباره غزه عملی نشود که درحال حاضر نیز در برخی از بندها ایراد پیش آمده است، شاید اسرائیل خود را برای ادامه جنگ با غزه آماده کند. حیات سیاسی نتانیاهو در گرو ادامه جنگ است و توقف جنگ منجر به سقوط کابینه آن خواهد شد. نتانیاهو تنها راه نجات خود را در استمرار جنگ می‌بیند، چرا که نتانیاهو و همسرش دارای پرونده فساد هستند و سقوط کابینه اسرائیل منجر به دادگاه کشیده شدن آنها خواهد شد.
در چنین شرایطی ایران باید امکان مذاکرات مستقیم را بررسی کند، چون مشکلات ما با آمریکا و اسرائیل مشکلاتی عمیق و بنیادی است، پس با فرستادن پیغام و وساطت دیگر کشورها قابل حل نخواهد بود.
*کارشناس روابط بین الملل
۲۱۹
نظر شما