آب دریای مازندران را کجا می برید؟ به درد کویر نمی خورد

اما پروفسور پرویز کردوانی، جغرافیدان، استاد ممتاز دانشگاه تهران و پدر کویر شناسی ایران می گوید آب دریای مازندران به درد کویر نمی خورد. هرچند که معتقد است با توجه به شرایطی می توان آب دریای مازندران را برای کشاورزی استفاده کرد.

او در این باره به خبرآنلاین می گوید: " آب دریاهای آزاد خیلی شور است و 3.5 درصد نمک دارد. یعنی در واقع 35 گرم در لیتر. اما آب دریای خزر را استفاده کرده اند در کشاورزی."

به گفته پروفسور کردوانی آب دریای خزر به دلیل داشتن 11 تا 13 گرم در لیتر یا 1.3 و یا 1.1 درصد نمک مناسب برای کشاورزی در برخی مناطق است: "11 گرم در لیتر برای آن بالای دریا است که رود ولگا می ریزد و آبش شیرین است. ولی قسمت ما می شود 13 گرم در لیتر یا 1.3 درصد. در حالی که اقیانوس ها 3.5 درصد دارد. دانشمندان شوروی 1973 در خاک قلعه، داغستان؛ از این آب گرفته اند و کشاورزی کرده اند. دو منطقه را مشخص کرده اند، یک منطقه را که اصلاً آبیاری نکنند و تنها با آب باران در آن زراعت کنند. این منطقه را به اصطلاح منطقه شاهد می گویند. منطقه دیگری را هم با این روش آبیاری کردند. این کار خیلی هم نتیجه داد. اما سه شرط برای آن گذاشته اند."

این کویرشناس ایرانی این سه شرط را چنین بیان می کند: "در جایی باید از آب خزر استفاده کرد که متوسط بارندگی اش حداقل در زمستان ها 200 میلی متر باشد. که ما در سراسر مرزمان در خزر از آستارا تا بندر ترکمن خیلی بیشتر از این مقدار در زمستان بارندگی داریم. دلیلش هم این است که در تابستان نمک در خاک جمع می شود و در زمستان با این حجم بارندگی؛ نمک تمام سطح زمین کشاورزی را می شورد و خاک شیرین می شود. اگر کمتر باشد، نمک جمع می شود و می شود شوره زار. شرط دوم این است که زمین باید سبک باشد. رس خالص نباشد، ماسه هم داشته باشد. چون در خاک رس آب پائین نمی رود که شسته شود. شرط سوم این است گیاهانی در این شرایط کاشته شوند به شوری مقاوم باشند. آنها یونجه کاشته اند، چرا که یونجه به شوری مقاوم است. پس می شود از آب دریای خزر استفاده کرد بدون این که آن را شیرین کرد. بهترین نقطه اش هم همان مناطق گیلان، مازندران و گلستان است تا جایی که زمستان هایش بیش از 200 میلی لیتر بارندگی دارد."

با این حساب نمی توان از آب دریای مازندران در کویر استفاده کرد. پروفسور کردوانی دراین باره می گوید: "کویر که هیچ، از این مناطق (گیلان، مازندران و گلستان) بیرون بروید، دیگر نمی شود از آن استفاده کرد. حتی در خراسان شمالی و اردبیل هم نمی توان از آن استفاده کرد."

او همچنین می گوید که تنها با آب دریای خزر می توان کشاورزی کرد: "فقط با آب دریای خزر با این شوری می شود استفاده کرد. اگر آب رودی داشته باشیم با این مقدار نمک نمی شود استفاده کرد. فقط با آب دریای خزر می شود این کار را کرد. چون در آب دریای خزر مواد غذایی هم وجود دارد، مثل ید، کلسیم، منیزیم و پتاسیم که به گیاه قوت می دهد. مثل این می ماند که به دو نفر یکی آب شور بدهیم و به نفر دیگر آب شوری که مواد غذایی هم دارد. کسی که فقط آب شور خورده است، زودتر می میرد. چون مواد غذایی فرد را تغذیه هم می کند. سه شرطی که برای این کار آورده شده است؛ برای ما بهتر است تا برای داغستان. 460 میلی متر متوسط بارندگی سالیانه اش است. زمستان ها هم بیش از 200 میلی متر بارندگی دارد."

مشروح گفتگوی 135 دقیقه ای تلفنی خبرآنلاین با پروفسور کردوانی به زودی منتشر می شود.

همچنین بخشی از فایل صوتی گفتگو با او را اینجا گوش کنید.

4547