جواد حیران‌نیا
سران شورای همکاری خلیج فارس درباره چگونگی اتحاد میان بحرین با عربستان سعودی به عنوان اقدامی برای تشکیل اتحادیه‌ای بزرگتر که شامل همه کشورهای عضو شورای همکاری شود، با یکدیگر بحث و تبادل نظر کردند. این پیشنهاد چندی پیش توسط ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی در نشست گذشته این شورا ارائه شد و از دیگر کشورهای شورای همکاری نیز خواست که به جمع این اتحادیه بپیوندند. در گام نخست پادشاه عربستان اصرار دارد که این اتحادیه با الحاق بحرین و عربستان شکل بگیرد. اتحادیه‌ای که مد نظر اوست چیزی شبیه امارات متحده عربی است که 7 شیخ نشین اماراتی در ابتدای دهه هفتاد میلادی به تشکیل آن تن دادند. نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد پیش شرطهای لازم برای همگرایی سیاسی است. همگرایی سیاسی و امنیتی دارای ملزوماتی است که تحقق آن به آسانی قابل تحقق نیست. این موضوع را با پروفسور نادر انتصاررئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی در آمریکا و استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در این دانشگاه مطرح کردیم و نظراو را جویا شدیم که در پی می‌آید.
آیا همگرایی مورد نظر عربستان که در گام اول بحرین را مورد نظر دارد در قالب طرح اتحاد عربستان- بحرین قابل تحقق خواهد بود؟
اگر چه تا کنون جزئیات طرح اتحاد عربستان- بحرین مشخص و معین نشده اما آنچه مسلم و روشن است این که عربستان سعودی در نظر دارد تا منافع بحرین را در ذیل دستور کار منطقه‌ای گسترده‌تر خود درآورد. به عبارت دیگر عربستان درصدد است تا بحرین دنباله‌روی منافع عربستان در منطقه باشد و منافع گسترده‌تر این کشور را تأمین کند. عربستان با این طرح درصدد است تا سیاستهای ضد ایرانی خود را با اکثر کشورهای عربی خلیج فارس تحت یک هژمونی درآورد.
در این بین حکام بحرین گویا برخلاف سایر شیخ نشینان حوزه خلیج فارس تمایل زیادی به این موضوع دارند
به نظر می رسد خاندان آل خلیفه در بحرین یکی از انعطاف پذیرترین خاندانها در بین دولتهای عربی حاشیه خلیج فارس باشد که پذیرای طرحهای هژمونیک عربستان سعودی در منطقه است. خاندانی که قدرت را در بحرین در دست دارد عربستان را به عنوان محافظ و پاسدار دیکتاتوری خود می‌داند. همچنین حکومت بحرین به عربستان به عنوان کشوری که در قبال سیاستهای ضد شیعی همسو با آن کشور است می‌نگرد. علاوه بر این، متعاقب "بهار عربی" و گشایش توسعه سیاسی در خاورمیانه، رژیم های کوته نظر عربی در منطقه خلیج فارس به دنبال راهکارها و اتخاذ سیاستهایی هستند که بتوانند در مقابل سرایت موج این انقلابها، کشور خود را محافظت کنند و جلوی نفوذ و ورود این موج و تغییرات حاصل از آن را به کشور خود سد کنند.
آیا عربستان قادر خواهد بود سایر کشورهای حوزه را نیز با خود همگام کند؟
طرح و نقشه اخیر عربستان با عنوان اتحاد عربستان- بحرین نیز درصدد است تا رژیم های دیکتاتوری منطقه خلیج فارس را تحت سیطره هژمونی عربستان درآورده و تقویت کند و به آنها استحکام ببخشد. البته باید توجه داشت که سخت و دشوار خواهد بود که عربستان بتواند بقیه کشورهای منطقه از جمله قطر، عمان و حتی یمن را تحت سیطره و کنترل کامل خود درآورد. باید توجه داشت که این کشورها از گذشته مسائل و مشکلاتی را با عربستان سعودی داشته‌اند.
ارتباط این طرح عربستان با امنیت ملی ایران چیست؟
عربستان سعودی و جریانهای مورد حمایت سعودیها در حال تبدیل شدن به تهدیدی برای منافع امنیتی ایران هستند. تعصب ضد شیعی عربستان به علاوه همراهی و صف بندی این کشور با کشورهای دارای سیاستهای ضد ایرانی باعث شده تا عربستان در حال تبدیل شدن به تهدیدی علیه منافع ملی و منافع امنیتی ایران شود.
ایران چه عکس العملی باید نشان دهد؟
ایران باید پیام روشن و صریحی به عربستان در خصوص طرحهای هژمونیک غیر قابل قبول این کشور در خلیج فارس ارسال کند. همچنین ایران باید پیامهایی به کشورهای بحرین و امارات متحده عربی بفرستد و بار دیگر به آنها تأکید کند که تهران خواهان روابط دوستانه با همه کشورها و دولتهای منطقه است به شرطی که خطوط قرمز ایران توسط آنها به رسمیت شناخته شود.
4949
نظر شما