منطق ابزار فلسفه، فلسفه ابزار منطق

 به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل سرویس دین و اندیشه ایبنا، کتاب «اندیشه‌ورزی: منطق بر پایه‌ی زبان و فرهنگ پارسی» نوشته محمد حسین خورشیدی به همت انتشارات فلسفه و فرهنگ منتشر شده است.

بازنویسی منطق ارسطو برپایه زبان و فرهنگ پارسی می‌باشد که برای ایرانیان آشناتر است. بدین گونه، فهم منطق برای آنها هموار و آسان‌تر می‌گردد. افزون بر این، مثال‌هایی که برای روشن شدن مسائل منطق آورده شده، از چیزهایی است که امروزه مردم فارسی زبان، در زندگی روزانه‌ی خود با آن سر و کار دارند. پس، برای آن‌ها قابل لمس و به راحتی فهمیده می‌شوند.

در این کتاب تلاش شده منطق ارسطو از آنچه دیگران به آن افزوده‌اند، جدا شود. گرچه برخی از این افزوده‌ها به فهم بهتر منطق ارسطو کمک نموده، ولی این جدا سازی سبب شده تا برخی ابهام‌ها نیز، که از این افزوده‌ها در فهم منطق ارسطو ایجاد می‌شده، از میان برود.

برخی برداشت‌ها مانند برداشت سنتی از وجود بیرونی داشتن افراد موضوع در گزاره کلی که سبب برخی ابهامات گشته، به بررسی و واکاوی موشکافانه گذاشته شده است. یکی از ابهامات از وجود بیرونی داشتن افراد موضوع در گزاره کلی، در نمودارهای ون خود را نشان می‌دهد. ضرب نخست و دوم از شکل سوم و چهارم که نتیجه آن‌ها جزئی است، در نمودار ون نامعتبر نشان داده می‌شود! در حالی که این دو ضرب از دو شکل با نتیجه جزئی، کاملاً معتبر هستند. اما به دلیل کاستی نمودار ون که از نگاه منطق جدید پنهان بوده، اعتبار این دو ضرب نشان داده نمی‌شود.

همان گونه که منطق ابزار فلسفه است، فلسفه نیز می‌تواند همچون ابزار، در فهم بخش‌هایی از منطق کمک نماید. از این رو، بخش‌هایی از فلسفه که در پیوند با منطق ارسطو بوده و به فهم آن کمک می‌کرده، به گفتگو گزارده شده است.

در کتاب نگرش ارسطو در باره جوهر و عرض به دقت واکاوی و معنای مورد نظر ارسطو ارائه شده است. در صناعات خمس [مهارت‌های پنجگانه] به جای استفاده از مفاهیم و مثال‌های کهن، از مفاهیم و نمونه‌های امروزی که برای مردم قابل فهم است، بهره‌برداری شده است.

بخش‌هایی از منطق جدید در کتاب آورده شده تا خواننده با منطق جدید، آشنا گردد. همچنین تلاش شده برخی خرده‌گیری‌های منطق جدید که یا از بنیان وارد نبوده و یا برداشت درستی از منطق ارسطو نمی‌باشد، پاسخ داده شود.

در پایان باید یادآور شد که هدف اصلی کتاب این است که به خواننده ایرانی نشان دهد، همه ما از آغاز تا پایان زندگی، با اصول و قواعد منطق درگیر بوده و با آن زندگی می‌کنیم. از این رو، منطق دانشی است که باید به آن اهمیت داد و آن را آموخت تا در گرداب ویرانگر کژتابی و یاوه‌پرستی [سفسطه و خرافات] گرفتار نگردیم.

۲۱۶۲۱۶