مورد عجیب آمرین به معروفی که نیازمند نهی از منکر هستند/ طالبی دارستانی، معتقدتر از ولی فقیه به حجاب؟

کیاوش حافظی: خبر کذب بستری شدن مهری طالبی دارستانی، چهره سیاسی تندرو پس از احضار به دادسرا، موجی به راه انداخت؛ موجی که رسانه‌ها و حساب‌های کاربری نزدیک به دولت سیزدهم و سعید جلیلی آن را برجسته کردند تا او را چهره‌ای مظلوم نشان دهند که در راه عفاف و حجاب، سلامتش به خطر افتاده است.

هفته‌ گذشته محمدمنان رئیسی، نماینده تندرو مجلس، در کانال خود در ایتا نوشت که دادسرای امنیت مهری طالبی دارستانی را پس از حضور در تجمع عفاف و حجاب احضار کرده و او پس از بازجویی «بی‌ادبانه» دچار حمله عصبی، سکته گذرا شده و در بیمارستان بستری شده است. این نماینده این خبر را با تیتر «خاک بر سرتان با این نوع اسلام‌تان!» منتشر کرد و مدعی نفاق در دستگاه‌های امنیتی شد.

پس از آن، رسانه‌های جناح راست اگرچه بستری شدن طالبی دارستانی را تأیید کردند، اما گفتند این موضوع ارتباطی با حضور او در دستگاه قضایی نداشته است. خبرگزاری تسنیم در مطلبی نوشت که طالبی دارستانی و روح‌الله مؤمن‌نسب، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران، اخیراً برای ارائه برخی توضیحات به دادسرا احضار شده‌اند. این خبرگزاری در ادامه آورده است: «آنچه به لحاظ مراجعه به بیمارستان برای خانم دارستانی رخ داده، ارتباطی به زمان حضور ایشان در دادسرا ندارد و روایت‌هایی که می‌گویند ایشان در حین حضور در دادسرا دچار فشار عصبی و سکته شده است، واقعیت ندارد.» مؤمن‌نسب چندی پیش از طرحی برای راه‌اندازی «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» و به‌کارگیری ۸۰ هزار حجاب‌بان خبر داده بود؛ به‌طوری‌که برخی محاسبه کرده بودند به ازای هر ۲۵ زن تهرانی، یک حجاب‌بان وجود خواهد داشت.

قوه قضاییه: طالبی دارستانی یک روز بعد از احضار راهی بیمارستان شد

مرکز رسانه قوه قضاییه نیز در اطلاعیه‌ای توضیح داد که مهری طالبی دارستانی در ۱۶ آذر، به علت شکایت حراست برخی نهادها، به دادسرا احضار شده و پس از انجام تحقیقات یک‌ونیم‌ساعته، به سلامت از آنجا خارج شده است. آن‌طور که قوه قضاییه اعلام کرده، طالبی دارستانی یک روز بعد از این ماجرا، یعنی ۱۷ آذر، از منزل به بیمارستان مراجعه کرده است.

طالبی دارستانی از جمله زنان تندروی اصولگرا محسوب می‌شود که مواضع تندوتیز او نسبت به زنان و موضوع حجاب به حدی است که حتی او را از جمله زنان ضدزن می‌دانند. او مدتی رئیس اداره خانواده و عفاف و حجاب ستاد امر به معروف تهران بود و در دوره مسئولیت خود طرحی برای تأسیس «کلینیک ترک بی‌حجابی» ارائه داد. این کلینیک که پس از حوادث ۱۴۰۱ مطرح شد، واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشت؛ چراکه بی‌حجابی را به اعتیاد و حتی مشکلات روحی و روانی تشبیه می‌کرد.

توهین‌های این چهره به همین‌جا ختم نشد. پس از روی کار آمدن دولت پزشکیان، او در شبکه اجتماعی ایکس رئیس‌جمهور را «لات، دروغگو، نادان و ترسو» خطاب کرد؛ هتاکی‌ای که باعث شد ستاد امر به معروف، ضمن عذرخواهی، او را از سمت خود برکنار کند.

این در حالی بود که با آغاز به کار دولت پزشکیان، شورای عالی امنیت ملی جلوی ابلاغ قانون عفاف و حجاب را گرفت و این تصمیم با واکنش چهره‌های تندرو روبه‌رو شد. از جمله این چهره‌ها سعید جلیلی بود که وجود هرگونه مصوبه شورای عالی امنیت ملی در این زمینه را تکذیب می‌کرد. با این حال، محمدباقر قالیباف و مشاور او اعلام کردند که در جلسه‌ای که رأی به توقف ابلاغ قانون عفاف و حجاب داده شد، سعید جلیلی نیز حضور داشته است. بنا به گفته احدیان، دستیار سیاسی رئیس مجلس، این موضوع به تأیید رهبری نیز رسیده است.

اما طالبی دارستانی بیکار ننشست از افراد پشت‌پرده به شمار می‌رفت و حتی بیانیه انتهایی تجمع سال گذشته در مقابل مجلس را نیز او تهیه کرده بود. این تجمعات به‌صورت غیرقانونی و بدون مجوز، مقابل ساختمان مجلس برگزار می‌شد. هرچند تعداد شرکت‌کنندگان اندک و انگشت‌شمار بود، اما گروه تندروی انصار حزب‌الله و چهره شاخص آن، حسین الله‌کرم، در این تجمعات فعال بودند. برخی نمایندگان منتسب جبهه پایداری نیز در میان تجمع‌کنندگان حاضر می‌شدند و همدلی خود را با آن‌ها نشان می‌دادند.

خط رسانه‌ای تندروها؛ زن عفیفه مورد خشونت واقع شد

با ورود پلیس به ماجرا و پایان دادن به تجمعات، همین افراد اندک موج رسانه‌ای به راه انداختند که مورد برخورد خشونت‌آمیز قرار گرفته‌اند. آن‌ موقع هم طالبی دارستانی دست به کار شد و در مطلبی نوشت: «از سر زن شیعه مقابل نامحرم روسری و چادر کشیده شده و التماس می‌کردند که روسری را بدهید و نمی دادند. باید مشخص شود کدام مسئول در روز قدس چنین دستوری را صادر کرد. باید این مسئول هرکه هست به جرم هتک حرمت زن عفیفه محاکمه شود.» حالا جریان سیاسی او، همین روایت را در خصوص او می‌سازد؛ در رسانه‌های نزدیک به آن‌ها از طالبی دارستانی چهره‌ای ترسیم می‌شود که در راه حجاب مظلوم و مورد خشونت واقع‌شده تا جایی که سلامتش نیز به خطر می‌افتد. این در حالیست که بسیاری از ناظران سیاسی اقدامات این جریان در روز قدس را باعث به حاشیه رانده شدن راهپیمایی روز قدس دانستند و در سناریوهای خوشبینانه آنها را متهم به وقت نشناسی کردند. 

امر به معروف روش سیاست‌ورزی، ستاد آن تشکیلات سیاسی؟

از سوی دیگر حضور روح الله مومن نسب به عنوان دبیر ستاد امر به معروف استان تهران و از سوی دیگر نفوذ طالبی دارستانی در این ستاد گرچه از سمت قبلی‌اش برکنار شده، و همچنین حضو عناصر وابسته به تشکل تندروی شریان در مناصب اصلی ستاد کشوری، باعث شد تا بسیاری این ستاد را بیشتر به پایگاه یک جریان سیاسی برای تقابل با دولت شناسایی کنند تا ستادی برای امر به معروف و نهی از منکر.

این ترکیب سیاسی نشان می‌داد که ستاد امر به معروف و نهی از منکر، منزلت خود را به یک جریان سیاسی تندرو تقلیل داده است. چیزی که اخیرا محمدباقر قالیباف رئیس مجلس نیز موضع‌گیری‌های این گروه تندرو را نه از سر دغدغه حجاب شرعی، بلکه دستاویزی سیاسی دانسته بود. از سوی دیگر، در پاسخ به نداشتن مجوز برگزاری تجمعات، چهره‌هایی مانند الله‌کرم اعلام می‌کردند که گرفتن مجوز از وزارت کشور مختص احزاب و دسته‌جات سیاسی است. این اظهارات، در کنار حضور گروه‌های فشار و چهره‌های نزدیک به جبهه پایداری، حاکی از آن بود که ستاد امر به معروف و نهی از منکر نه‌تنها به یک جریان سیاسی تندرو وابسته شده، بلکه به نیرویی خودسر تبدیل شده است که حتی در برابر تصمیمات نظام نیز می‌ایستد.

از جمله این موارد حمله به دفتر رهبری برای تصویر شهید دختری بود که از نظر آنها حجاب کامل نداشت! طالبی دارستانی اخیرا از حمله به رئیس‌جمهور و پا را فراتر گذاشت و منتقد نشریه اینترنتی وابسته به پایگاه خبری دفتر رهبر انقلاب شده بود. چند هفته پیش نشریه اینترنتی «صدای ایران» که هر شماره خود را به یکی از شهدای جنگ ۱۲روزه تقدیم می‌کند، شماره ۱۵۹ را به شهید نیلوفر فلاح‌وند اختصاص داد. تصویر این شهید در حالی روی جلد نشریه قرار داشت که او کلاه بر سر داشت. همین موضوع با اعتراض طالبی دارستانی در کانال ایتای او مواجه شد؛ اعتراضی که گویی تشخیص خود را بالاتر از دفتر رهبری دانسته و به «کامل نبودن» حجاب آن شهید ایراد گرفته بود.

با کنار هم قرار دادن نحوه رسانه‌ای شدن خبر بستری شدن طالبی دارستانی می‌توان نتیجه گرفت که تندروها بار دیگر قصد دارند استفاده سیاسی از عفاف و حجاب را در دستور کار قرار دهند. این در حالی است که مردم از یک‌سو زیر فشار تحریم‌های خارجی و از سوی دیگر تحت فشار شدید معیشتی قرار دارند. جماعت بنیادگرا نه‌تنها موقعیت‌شناس نیستند، بلکه چنان رفتار می‌کنند که گویی دغدغه و مشکلات مردم ایران را اهمتی قائل نیستند. آن‌ها در ظاهر خود را وفادار به نظام سیاسی نشان می‌دهند، اما در مواردی چون اعتراض به دفتر رهبری یا مخالفت با عدم اجرای قانون عفاف و حجاب که مصوب شورای عالی امنیت ملی به عنوان عالی ترین نهاد امنیتی کشور است، نشان می‌دهند که آن‌ها فقط شعار التزام به ولایت فقیه نشان می‌دهند اما در عمل از آن عبور می‌کنند؛ به همین علت صفت تندرو برای آن‌ها به کار می‌رود.

ترکیب افرادی که خبر بستری شدن طالبی دارستانی را به این شکل رسانه‌ای کردند، در کنار پایداری‌چی‌های حاضر در تجمعات سال گذشته، نشان می‌دهد که «امر به معروف و نهی از منکر» به ابزاری سیاسی برای آن‌ها تبدیل شده است. این وضعیت حاکی از آن است که منزلت نهادی به نام امر به معروف را به سیاست‌کاری تقلیل داده‌اند؛ وگرنه چرا در برابر جرائمی مانند اختلاس نهی از منکر نمی‌کنند یا برای بهبود شرایط زندگی مردم، امر به معروفی در کار نیست؟

۳۱۲۱۱