به گزارش خبرآنلاین، رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل محیط زیست خراسان شمالی با تأکید بر پیامدهای ورود گونههای مهاجم به زیستگاههای طبیعی استان، اعلام کرده است که مرغ مینا یکی از مهمترین تهدیدهای نوظهور برای گنجشکسانان به شمار میرود؛ گونههایی که سالهاست در شهرها، روستاها و فضاهای باز استان نقش مهمی در چرخه طبیعی ایفا میکنند.
محمد تقدیسی با اشاره به وضعیت برخی گونههای پرنده در خراسان شمالی گفته است: عوامل متعددی سبب شدهاند تعدادی از پرندگان استان در معرض خطر قرار گیرند که یکی از مهمترین آنها ورود گونههای غیربومی است. مرغ مینا از جمله پرندگانی است که زیستگاه طبیعی آن این استان نبوده، اما به واسطه ورود انسانی، امروز بهطور گسترده در مناطق مختلف مشاهده میشود.
به گفته وی، مرغ مینا پرندهای دانهخوار و حشرهخوار است و همین ویژگی، آن را در رقابت مستقیم با گنجشکها و دیگر پرندگان کوچک قرار میدهد. تقدیسی هشدار داده است: توان بالای سازگاری مرغ مینا با محیطهای شهری و نیمهشهری باعث میشود این پرنده بتواند بهسرعت منابع غذایی را در اختیار بگیرد و بهتدریج سایر گونهها را به حاشیه براند.
اما تهدید تنوع زیستی پرندگان استان تنها به ورود مرغ مینا محدود نمیشود. به باور کارشناسان محیط زیست، تخریب و تکهتکه شدن زیستگاهها نیز نقش تعیینکنندهای در کاهش جمعیت پرندگان دارد. رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به تغییرات گسترده در ساختار زیستگاهها گفته است: در گذشته، زیستگاههای حیات وحش استان یکپارچه بودند، اما امروز به دلیل احداث جادهها، شخم و شیار اراضی و تغییر کاربری زمینها، بسیاری از این زیستگاهها به لکههای جدا از هم تبدیل شدهاند.
این گسست زیستگاهی، به گفته تقدیسی، تأثیر مستقیمی بر زادآوری پرندگان و دسترسی آنها به منابع غذایی دارد و در نهایت، جمعیت گونهها را با کاهش مواجه میکند. وی معتقد است که پرندگان برای ادامه حیات، نیازمند محیطی امن، پیوسته و غنی از منابع هستند؛ شرایطی که در سالهای اخیر بهطور فزایندهای محدود شده است.
در کنار تخریب زیستگاهها، آلودگیهای زیستمحیطی نیز فشار مضاعفی بر جمعیت پرندگان وارد کردهاند. ورود آلایندهها به آب، خاک و زنجیره غذایی، رفتار، تغذیه و تولیدمثل پرندگان را تحت تأثیر قرار میدهد و در بسیاری موارد، آنها را ناچار به مهاجرت یا ترک زیستگاه میکند. به گفته رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش محیط زیست استان، تغییر اقلیم و افزایش دما نیز از دیگر عواملی است که تعادل طبیعی زیستبومها را برهم زده است.
با وجود این تهدیدها، برخی گونههای شاخص استان تحت پوشش برنامههای حفاظتی ویژه قرار گرفتهاند. تقدیسی در گفت وگو با ایسنا از تدوین برنامه عمل حفاظتی برای دو گونه بالابان و هوبره خبر داده و گفته است: هوبره که یکی از پرندگان شاخص استان محسوب میشود، زیستگاه اصلیاش منطقه حفاظتشده میاندشت جاجرم است و برای حفاظت از آن، اقدامات مشخصی در دستور کار قرار دارد.
بالابان نیز یکی از پرندگان شکاری در معرض خطر انقراض است که طی سالهای گذشته با تهدید صید غیرمجاز روبهرو بوده است. به گفته تقدیسی، حضور بازگیرها در استان و صید این پرنده برای انتقال به کشورهای حاشیه خلیج فارس، آسیب قابل توجهی به جمعیت بالابان وارد کرده و ضرورت تشدید اقدامات حفاظتی را افزایش داده است.
خراسان شمالی با وجود همه این چالشها، همچنان از استانهای غنی کشور از نظر تنوع پرندگان به شمار میرود. گونههایی مانند هوبره، کبک دری، قرقاول، دارکوب قهوهای، سهره سیاه، رزدپره سینهزرد، فاخته خاوری و قمری معمولی در این استان زیست میکنند.
همچنین این استان زیستگاه بزرگترین پرنده لاشهخوار ایران، هما، است؛ پرندهای ارزشمند که در کنار گونههایی مانند عقاب طلایی، عقاب دریایی پالاس، شاهین و سنقر، جایگاه مهمی در اکوسیستم منطقه دارد.
آنچه از مجموع این هشدارها برمیآید، لزوم مدیریت جدی گونههای مهاجم، حفاظت مؤثر از زیستگاهها و افزایش آگاهی عمومی است؛ چراکه اگر امروز برای مهار چالش مرغ مینا اقدامی صورت نگیرد، فردا ممکن است تعادل زیستی پرندگان خراسان شمالی با هزینهای سنگینتر روبهرو شود.
46
نظر شما