محبوبه عمیدی: به نظر میرسد زنان آینده کمی کوتاهتر از امروز، دارای شاخص توده بدنی (BMI)، سلامتی و دوران بارداری بیشتری باشند. اطلاعات منتج به این پیشبینی، مستدل ترین دادهها برای اثبات ادامه تدریجی تکامل در انسان است که تاکنون به دست آمده است و احتمالا بدان معنی است که در آیندهای نه چندان دور، زنان قدبلند و لاغر به تاریخ خواهند پیوست!
گرچه پیشرفتهای پزشکی باعث شده افراد بسیاری از مرگ نجات پیدا کنند یا عمر طولانیتری نسبت به نیاکانشان داشته باشند، با این حال نمیتوان گفت علم پرشکی توانسته است انتخاب طبیعی را تحتالشعاع قرار دهد یا آنرا در نوع بشر مهار کند.
به گزارش نیوساینتیست، استیفن استیرنز، متخصص زیستشناسی تکاملی در دانشگاه ییل میگوید: «این طرز فکر اشتباه است. افزایش طول عمر انسانها یا نجات آنها از بعضی امراض، به معنی انتخاب طبیعی و تأثیر آن بر ترکیب ژنتیکی افراد نیست، آنچه در این زمینه تعیینکننده است، احتمالا تولید مثل است. حال ما با این پرسش مواجه میشویم که آیا زنانی که فرزندان بیشتری به دنیا میآورند، صفات ویژه ای دارند که آنها را نسل به نسل به آیندگان منتقل خواهند کرد؟».
برای یافتن پاسخ این پرسش، استیرنز و همکارانش به سراغ اطلاعات مرکز مطالعات قلب فرامینگهام رفتند. این مرکز سوابق پزشکی بیش از 14 هزار نفر از ساکنان شهر فرامینگهام واقع در ایالت ماساچوست را از سال 1948 / 1327 تاکنون نگهداری کرده است. این دادهها در برخی موارد شامل سوابق پزشکی سه نسل از خانوادههای ساکن در این شهر میشوند و به همین دلیل قابل اسنتناد هستند.
روابط و یافتهها
این گروه 2238 زن را که پا به سن یائسگی گذاشته بودند و دوران باروریشان پایان یافته بود، مورد مطالعه قرار داد. این مطالعه برای پیدا کردن ارتباط احتمالی میان بلندی قد، وزن، فشارخون، میزان کلسترول او و دیگری فاکتورهای همبسته با تعداد بارداریهای وی انجام شد. آنها سعی کردند تغییرات حاصل از عوامل اجتماعی و فرهنگی را در این تحقیق مهار کنند تا بتوانند میزان دخالت انتخاب طبیعی را در ایجاد این صفات کشف کنند.
اطلاعات به دست آمده جالب توجه هستند. آنها نشان میدهند به طور متوسط، زنان با وزن بیشتر و قد کوتاهتری در مقایسه با زنان قد بلندتر و لاغرتر، فرزندان بیشتری خواهند داشت. علاوه بر این مادران با سطح پایینتر فشار خون و کلسترول نسبت به دیگر مادران، به ندرت دارای فرزندان بیشتری بودهاند. همچنین اغلب زنانی که فرزندان بیشتری دارند، همان مادرانی هستند که اولین فرزندشان را درسنین پایینتری به دنیا آوردهاند یا دیرتر به سن یائسگی رسیدهاند. این زنان به شکل معنیداری این صفات را به دخترانشان منتقل کردهاند و جالب اینجاست که این دختران، بعدها صاحب فرزندان بیشتری نسبت به هم سن و سالانشان خواهند شد.
اگر این روند به همین شکل برای 10 نسل آینده ادامه داشته باشد، بنا بر محاسبات استیرنز، در سال 2409/1788 متوسط قد زنان 2 سانتیمتر کوتاهتر از اندازه فعلی و وزنشان حدودا یک کیلوگرم سنگینتر از متوسط وزن مادرانشان خواهند بود؛ اولین فرزندشان را 5 ماه زودتر باردار خواهند شد و تقریبا 10 ماه دیرتر دوران یائسگی را آغاز خواهند کرد.
رمزگشایی فرهنگی
اعلام یک نتیجه قطعی در مورد این صفات و تشخیص اینکه آیا آنها واقعا توسط ژنها به نسلهای آینده منتقل شدهاند، کار سادهای نیست. اما با توجه به اینکه استیرنز بسیاری از فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی را در این تحقیق مهار کرده، میتوان گفت نقش ژنتیک در این انتقال صفات از فرهنگ و شرایط اجتماعی بیشتر است.
این اولین بار نیست که دانشمندان به نقش انتخاب طبیعی در صفات انسان امروز پرداختهاند، اما تفاوت اینجاست که مطالعات پیشین، علت اصلی تکرار توالیهای ژنی را تفاوتهای جغرافیایی دانستهاند و اغلب این نتیجه به شکل مستقیم حاصل موفقیت در باروری بوده است. این باعث میشود مطالعه استیرنز، کاملترین و مستدلترین تحقیق در مورد نقش تکامل در انسان امروز باشد.
استیرنز میگوید: «جالب است که چهارچوب زیستشناختی امروزی هنوز هم بر شالودههای آمیخته با فرهنگ استوار شده است. اطلاعات بیشتری باید در دسترس باشد و تحلیلهای تازهای بر روی دادههای پزشکی بلندمدت صورت گیرد تا مجموعه آنها، تأثیر متقابل میان ژنتیک و فرهنگ را دقیقا آشکار کند».
نظر شما