عبدالعظیم ولیان و حفظ آثاری که از آنها بوی مذهب استشمام نشود

به گزارش خبرآنلاین، کتاب «عبدالعظیم ولیان به روایت اسناد ساواک» که پنجمین کتاب از مجموعه کتاب های رجال عصر پهلوی است، به کوشش مرکز بررسی اسناد تاریخی منتشر شده است. این کتاب با زندگینامه ولیان شروع، و به چگونگی رشد و نمو و خدمت و آموزشهای مختلف او در ارتش، آمریکا و دانشکده افسری و دانشگاه تهران، جزء به جزء پرداخته است. از جمله مباحث مطرح شده در مقدمه این کتاب، نحوه احراز و ارتقای ولیان به مقامات نظامی و دولتی است. پس از آن خصوصیات اخلاقی ولیان ـ که بهتر است بگوییم انحرافات اخلاقی او ـ به گونه ای مشروح و مفصل ذکر شده است.

در بخش سخن ناشر این کتاب آمده است:
«کمتر کسی را می‌توان سراغ گرفت که با اوضاع و احوال و رجال سیاسی رژیم پهلوی آشنا باشد و «عبدالعظیم ولیان» را نشناسد و از خیانت‌ها و تباه کاریهای او بی اطلاع باشد. او که پس از «حسن ارسنجانی» به عنوان مجری طرح شوم به اصطلاح اصلاحات ارضی ـ از طریق حمایتهای فراگیر «سپهبد ریاحی» ـ پا به عرصه سیاست گذارد، اقداماتی را در کارنامه دولتی خود ثبت کرد که هر انسان بی طرف و منصفی را به نفرت و اشمئزاز وا می دارد.»

صمیمیت ولیان با نصیری و نزدیکی اش به دربار موجب شد در شرایط خاص اجرای ـ به اصطلاح ـ اصلاحات ارضی کشور، مسئولیت وزارت خانه تازه تأسیس اصلاحات ارضی و تعاون روستایی را به عهده گیرد. وی سالهای بعد به خراسان اعزام شد و با احراز پست استانداری و نیابت تولیت آستان قدس رضوی دست به تخریب اطراف حرم زد که فرجام کار، منجر به اعتراضات مردمی و علمای اسلام علیه وی گردید. به طوریکه در بخشی از این کتاب می خوانیم:
«عملیات اجرایی بعد از گذشت یک سال از انتصاب ولیان و مطالعات مقدماتی، آغاز شد. گرچه در نگاه اول طرح مزبور دارای محاسن مختلفی بود اما در عمل و شیوه اجرا نارسایی های گوناگونی بروز کرد که با اهدافی زیرکانه دنبال شد. بخشی از آن اهداف در منابع و مآخذ گوناگون و نیز در اسناد این کتاب ذکر شده و آمده است. کانون این طرح تخریب نخست جدایی بارگاه حضرت رضا (ع) از زندگی روزمره مردم بود. در واقع هدف این بود که حرم را تبدیل به یک بارگاه مجلل و جدا و دور افتاده نمایند که طرح کشیدن دیوار بلند در اطراف فلکه حضرت از جمله بود.»

متأسفانه مدارس دینی اطراف حرم نیز به طرز ناشایستی در طرح تخریب قرار گرفت. به گونه ای که عمده مدارس که از مدارس قدیم و جزو آثار تاریخی محسوب می‌شدند به دست ولیان با خاک یکسان شد:
«هر چند اغلب مدارس دینی تخریب شده به عنوان «آثار تاریخی» هم می‌باید مصون از تخریب می‌ماند، اما ظاهراً شاه به عنوان حامی قدرتمند ولیان در این مهم! علاقه مند به حفظ آن دسته از آثار تاریخی بود که از آنها بوی مذهب استشمام نشود...»

کتاب «عبدالعظیم ولیان به روایت اسناد ساواک» در 585 صفحه تنظیم و روانه بازار کتاب شده است.
 

6060