بچه که عمر و نفسه، بالاخره چند تا بسه؟

چندی پیش وزارت بهداشت در راستای سیاست های افزایشی جمعیت، اهداف جدیدی را مشخص کرد.

این اهداف به نقل از وزیر بهداشت از سمت کنترل جمعیت به سمت سلامت باروری متمایل شده است. وزیر بهداشت نرخ رشد جمعیت در کشور را حدود 1.3 درصد است عنوان کرد و گفت: اگر نرخ باروری نهایی (که با نرخ رشد متفاوت است) بین 2.5 تا 3 قرار گیرد، ایده‌آل است؛ به این معنا که یک فرزند کم است و بهتر است تعداد فرزندان خانواده بیشتر از 2 نفر باشد و به این ترتیب پس از هموار شدن جاده فرهنگی این قضیه، خانواده‌ها بتوانند تعداد فرزندان بیشتری را داشته باشند.

این حرف های وزیر بهداشت حرف های قابل قبولی است اما چند نکته در این سیاست ها در مرحله اجرا وجود دارد که ممکن است این اهداف را تحت الشعاع قرا داده و سیاست افزایش جمعیتی را به سمت اتفاقات کنترل نشده جمعیتی منحرف کند.

نکته اول اعمال سیاست های پنهان دولتی برای افزایش باروری های ناخواسته است.

بسیاری از خانواده ها در چند ماه اخیر از کمبود و گرانی وسایل پیشگیری از بارداری گلایه دارند در اکثر داروخانه ها قرصها ضد بارداری مخصوصا نوع خارجی آن که گویا عوارض کمتری دارد، کمیاب، گران و دیگر وسایل جلوگیری برای مردان نیز بسیار گران تر از قبل و به شکل کالای لوکس ارایه می شود.

سئوال این است با توجه به وضعیت اقتصادی خانوارها در چند سال اخیر آیا برداشته شدن چتر حمایتی دولت از وسایلی که خانوارها را در کنترل رفتار جنسیشان کمک می کند نوعی دامن زدن به باروری های ناخواسته نیست؟

آیا خانواده ها باید بر اساس اهداف بلند مدت وزارت بهداشت ،از کنترل وضعیت باروری و مدیریت جنسی خود عاجز باشند؟

و آیا فرزند ناخواسته و تبعات اجتماعی آن می تواند راهگشای آینده اخلاقی خانواده و سپس جامعه باشد؟

از خلال این پرسش ها می خواهیم به بحثی برسیم که هم اکنون نیاز بخش رسمی جامعه ما برای برنامه ریزی های جمعیتی آینده است.این بحث لزوم کیفی سازی سیاست های جمعیتی به جای کمی سازی آن است. به دلیل آنکه جمعیت سالخورده جامعه ما افزایش یافته ونرخ فرزند آوری مان کاهش یافته آیا می توانیم ناگهان و با سیاست های عجولانه، جمعیت را زیاد کنیم؟

شاید وزارت بهداشت بهترین جایی باشد که می توان به آن لزوم کیفی سازی سیاست های انبساطی جمعیت را گوشزد کرد. چرا که وزارت بهداشت می داند که باروری های ناخواسته مخصوصا در مناطقی که به نقل از خود وزیر بهداشت نرخ فرزند آوریشان حتی بیشتر از 4 است چگونه می تواند آینده سلامت در جامعه را تهدید کند.

در این جا قصد زیر سئوال بردن سیاست های انبساطی جمعیت را نداریم چرا که جمعیت یکی از نیازهای جامعه برای تولید و گشتن چرخ اقتصادی هر مملکت است.

اما چیزی که امروز نگران کننده است این است که بخش رسمی جامعه بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و فرهنگی اقوام مختلف داخل کشور و بدون در نظر گرفتن تحرکات جمعیتی، مهاجرت های بین شهری و... وبالاخره بدون در نظر گرفتن مخاطرات برآمده از افزایش ناخواسته تعداد افراد خانوار و محرومیت هایی که در انتظار فرزند دوم و سوم که ممکن است در برخی از خانوارها به وقوع بپیوندد، سیاست های انبساطی را به خانواده ها تحمیل کند.

عدم توجه به وضعیت اقتصادی خانوار و گران شدن روز به روز هزینه تحصیل و بهداشت کودکان در شرایط امروز این نکته را یادآور می شود که دولت در صورت پی گیری سیاست افزایش جمعیتی باید چتر حمایتی گسترده ای بر خانوارها بگستراند.

در صورت نبودن این چتر حمایتی خانواده ها نمی دانند حرف های زیبای وزیر بهداشت در لزوم داشتن بیش از دو فرزند برای داشتن آینده ای ایمن تر و بهتر را باور کنند یا هزینه های که حتی اداره یک فرزند را نیز مخصوصا در نقاط شهری غیر ممکن کرده است.

این سردرگمی باعث می شود که سیاست افزایش جمعیتی به سمت اهداف پیش بینی نشده حرکت کند و جمعیت در صورت افزایش نیزجمعیتی کارا و مفید فایده نخواهد بود.

در این جا مجال پرداختن به اثرات آسیب شناختی وجود فرزند ناخواسته و تاثیر فشار اقتصای بر تربیت فرزندان نیست. اما مسئولان وزارت بهداشت خود بهتر می دانند که افزایش جمعیت و سیاست های انبساطی باید مبتنی بر رضامندی و احساس رضایت خانواده ها باشد تا جمعیت سالم و از لحاظ روانی آماده پیشرفت و تعالی به جمعیت کنونی افزوده شود.
47301