بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در ارتباط با نکات بسیار مهم از نظر فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه باید مورد توجه فرهیختگان و صاحبنظران قرار گرفته و چالش‌های فکری اقشار مختلف حوزوی و دانشگاهی راهکارهای اجرایی این نکات را تولید و عرضه کنند.
ایشان در خراسان شمالی بحث مهمی در مفهوم پیشرفت اسلامی بر اساس سبک زندگی و تمدن سازی نوین اسلامی بیان کردند و معتقدند که ایمان و تقلید نکردن از غرب لازمه شکل گیری و تقویت فرهنگ زندگی اسلامی است.
سبک زندگی یا لایف استایل که از اوایل قرن بیستم در غرب تولد یافت، شیوه و روش زندگی فرد در حوزه‌های مختلف زندگی اعم از فردی و اجتماعی است. یعنی این معنا بیشتر در خصوص انطباق زندگی فردی با تیپ‌های شخصیتی یا گروهی خاص به کار می‌رود.
در نگاه غیردینی انتخاب سبک زندگی به سادگی صورت می‌گیرد چرا که اصالت با فرد و علاقه اوست و زیربنای سبک زندگی بر لذت و سود استوار است. اما در باورهای انسان ساز اسلام، یک مسلمان نمی‌تواند چنین رفتاری داشته باشد بلکه باید زندگی خود را بر اساس آموزه‌های دینی پی‌ریزی کند.
سبک زندگی بر تمام مسائل زیستی هر فرد مثل خانواده، سبک ازدواج، نوع مسکن، مدل لباس، الگوی مصرف، نوع آشپزی و خوراک، تفریحات و نحوه گذران اوقات فراغت، کسب و کار، رفتار حرفه‌ای در محل کار، در دانشگاه و مدرسه، رفتار در فعالیت‌های سیاسی، رفتار در ورزش و رفتارهای رسانه‌ای اطلاق می‌شود و بر نوع رفتار ما با دیگران از همسر و فرزند تا رییس و مرئوس، از پلیس و کارمند دولت، رفتارهای ما در سفر و حفظ نظافت و بهداشت، سبک رفتار با دوست و دشمن، آشنا و بیگانه همه و همه سبک زندگی ما را شکل می‌دهد.
تغییر در سبک زندگی اسلامی – ایرانی تغییری آرام و خزنده بود که برای بازبینی و تحلیل آن باید به وقایع تاریخی پهلوی اول و دوم توجه ویژه داشته و سپس به تغییر در سبک زندگی در دهه اول و دوم انقلاب اسلامی توجه کرده، ابعاد ساده‌زیستی و زندگی مومنانه را مورد عنایت قرار دهیم و از اواسط دهه دوم به گرایش رفتاری به تجمل‌گرایی و مصرف‌زدگی نگاهی دوباره کنیم.
نفوذ تبلیغات و رسانه‌ها به عنوان عوامل موثر در سبک زندگی در مرحله بعد از الگوهای رفتاری روش‌ساز زندگی زوایا و علل انحراف سبک زندگی ما را نشان خواهد داد. مصرف‌زدگی، تحت تاثیر تبلیغات توسط رسانه‌ها باعث شد مسابقه مصرف آغاز شود و شدت گیرد.
اگر مخالفت ما با مصرف، مخالفت با اقتصاد و تولید تلقی نشود باید گفت در گام اول مصرف افراطی در قالب اسراف، زندگی‌های تجملی، در انتخاب لباس و ماشین و خانه و سبک عروسی و حتی جشن طلاق نشانه‌های بارز رفتاری در سلطه مصرف بر سبک زندگی است.
راهکار پیشنهادی، به کار گیری باورهای دینی و پیروی واقعی از الگوهای رفتاری – اسلامی است. از آنجا که رسول اکرم (ص) به عنوان بهترین الگوی زندگی و اسوه حیات قرار گرفته‌اند، زندگی مدیریتی ایشان و به دنبال آن زندگی ائمه معصوم (س) به عنوان بهترین منبع سبک دینی به شمار می‌روند. دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در تحقق مفاهیم یادگیری از گهواره تا گور باید الگوهای رفتاری اسلامی و ایرانی را در نکوهش تنبلی، تاکید بر کار و تلاش مثبت و سازنده، نرساندن زیان به دیگران، روش‌های خوردن و آشامیدن، آداب آراستگی، ابعاد رفتاری روابط عاطفی، احترام به بزرگ‌ترها و پدر و مادر و همسایه‌ها و تکریم اقشار مختلف، میهمان نوازی و عیادت بیماران، تکریم علما و دانشمندان، توجه به کودکان و تربیت فرزندان، رازداری و حفظ آبروی افراد دیگر، احترام به جهادگران و ایثارگران آموزش دهند چرا که این مسائل، نکات بارز روش‌های زندگی است که به عنوان ارزش‌های اساسی در زندگی فردی و اجتماعی در سبک زندگی غربی فراموش شده و در سبک زندگی اسلامی و ایرانی ما روز به روز کمرنگ‌تر می‌شود که باید توسط مدیران فرهنگی و نهادهای مرتبط از خانواده گرفته تا آموزش و پرورش و رسانه‌ها مورد بازنگری و تقویت قرار گیرد تا سبک زندگی ایده‌آل در محور ارزش‌های اسلامی و فرهنگ ایرانی دوباره حیات یافته و به اجرا درآید.
*آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی
45234
نظر شما