بدون هیچ گونه تعصبی باید گفت، حدیث غدیر، از آن احادیثی است که هیچ جای شک و شبهه‌ای در صحت آن نیست. در این باره فراوان گفته و نوشته شده و نیازی به تأکید مجدد ندارد.
این روزها که در کتابفروشی های مکه گشت می زدم، کتابچه ای در شرح حال یکی از علمای بزرگ اهل سنت در نیمه قرن سوم هجری یافتم. کتابی کوچک در شرح حال «اسماعیل بن اسحاق بن اسماعیل» که در سال 282 درگذشته است.
وی از علمای بزرگ بغداد و از قضات منصوب از سوی متوکل عباسی در این شهر بوده و آثار فراوانی در علوم مختلف اسلامی نوشته است. بسیاری از افراد خانواده او نیز از علما بوده و نامشان در آثار رجالی آن دوره آمده است. شخصیت علمی و اخلاقی وی مورد تأیید سنیان اهل حدیث و افراطی قرن سوم هجری و پس از آن بوده و در همه آثاری که شرح او را نوشته‌اند از وی ستایش کرده‌اند.
در شرح حال وی [در همین کتاب ص 28 و در تاریخ الاسلام ذهبی: 21/124 ـ 125] نکته‌ای از او در باره حدیث غدیر آمده که مرور بر آن در این ایام فرخنده مناسب است.
نفطویه در تاریخ خود نوشته است: این اسماعیل کاتب محمد بن عبدالله بن طاهر [ذو الیمینین] بود. روزی محمد از اسماعیل پرسید: سند حدیث «انت منی بمنزلة هارون من موسی» و حدیث «من کنت مولاه» چگونه است؟ اسماعیل گفت: حدیث اول صحیح تر است و حدیث دوم پس از آن قرار دارد. [الاول أصح، و الآخر دونه].
محمد گوید: به او گفتم: این حدیث، [یعنی «من کنت مولاه»] توسط شماری از بصری ها و کوفی ها روایت شده است.
اسماعیل پاسخ داد: نعم و قد خاب و خسر من لم یکن علیّ مولاه.
بلی؛ قطعا کسی که علی مولای او نباشد، خسران و زیان دیده است.
در اینجا باید با عبدالجلیل رازی همنوا شد آنجا که در باره سنایی غزنوی گوید: خواجه سنائى غزنوى که عدیم النظیراست در نظم و نثر خاتم الشعرایش نویسند او را منقبت بسیار است و اگر خود این یکى بیت است که در فخرى نامه گوید کفایت است:
جانب هر که با على نه نکوست ـ هر که را خواه من ندارم دوست
هر که چون خاک نیست بر درِ او ـ گر فرشته است خاک بر سرِ او
نظر شما