مهدی خاکی‌فیروز: باغ‌های زیبای وزارت نفت در خیابان شریعتی و خیابان فرشته، در طول سال‌های اخیر هر چند هفته یک بار میزبان خبرنگاران رسانه‌های گروهی بود تا از مقاات ارشد این وزارتخانه در مصاحبه‌هایی رسمی از قراردادهای چند میلیارد دلاری خود با شرکت‌های معتبر بین‌المللی حوزه انرژی خبر دهند. میزهای باشکوه شام به افتخار مهمانان خارجی، عکاسانی که برای ثبت لحظه مبادله کتابچه قرارداد تلاش می‌کردند و اتومبیل‌های گرانقیمت پارک شده در خیابان‌های اطراف در تمام این مهمانی‌ها به چشم می‌خوردند. قراردادها یکی پس از دیگری امضا شدند. جوهر همه آنها هم به خوبی خشک شد ولی بسیاری از این قراردادها فقط کاغذی شدند در طبقات 15 و 11 وزارت نفت در خیابان طالقانی، شریک‌های خارجی خیلی در مهمانی‌های وزارت نفت توافقنامه‌های mou را که در حکم صورتجلسه نامزدی است به راحتی امضا می‌کردند ولی هنگامی که نوبت اجرا و برگزاری جشن عروسی می‌شد، بسیاری از آنها پا پس کشیدند.
ایران غایب مذاکرات نابوکو
سیدرضا کسایی‌زاده مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران تاکنون بارها از تمایل غربی‌ها برای تزریق از ایران به خط لوله بوکو سخن گفته است. زمانی که او مدیرعامل شرکت گاز ایران بود تأکید می‌کرد که از خطوط جدید انتقال گاز به غرب کشور، انشعاب داخلی گرفته نشود تا بتوان گاز مورد نیاز اروپایی‌ها را به راحتی تأمین کرد. اما آلمانی‌ها به عنوان یکی از شرکای کلیدی نابو کو، کمترین تمایلی برای خرید گاز از ایران نشان نمی‌دهند. سازمان انرژی آمریکا RWEهفته گذشته مجدداً اعلام کرد که منابع گاز ایران برای تغذیه این خط لوله ضروری نیست. آلمانی‌ها به خرید گاز از آذربایجان، عراق و ترکمنستان دلخوش دارند و نمی‌خواهند ایران به عضویت کنسرسیون نابو کو درآید. هر چند شرکت گاز ترکیه (بوتاش) به سرمایه‌گذاری در توسعه صنعت گاز ایران اظهار علاقه کرده است ولی اگر شرکای اصلی نابوکو گاز ایران را نخواهند، ترکیه فقط برای مصارف داخلی خود از ایران گاز طبیعی خواهد خرید.
تعلل 9 ساله در فاز 11
شرکت ملی نفت ایران 9 سال است که برای حضور توتال در فاز 11 پارس جنوبی (ویژه تولید LNG) اظهار علاقه می‌کند. تاکنون بارها قراردادهایی میان دو شرکت بسته شده است یا وعده اجرای قراردادهای قبلی داده شده است. سه سال پیش بود که وزیر نفت وقت ایران از اولتیماتوم ایران به توتال خبر داده بود. اما هنوز هم مقامات توتال یک پای ثابت مذاکرات توسعه فاز11 میدان گازی پارس جنوبی هستند. آنها سخنان سیف‌الله جشن‌ساز مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران را که هرازگاهی می‌گوید اگر توتال نیاید کار را به خیلی‌ها واگذار می‌کنیم، چندان جدی نمی‌گیرند.
رویکرد مجدد آزادگان به ژاپن
سیدمهدی حسینی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در دولت خاتمی، برای امضای قرارداد توسعه میدان نفتی آزادگان با ژاپنی‌ها خیلی عجله داشت. روزی که قرار بود این قرارداد امضا شود او با سپردن تعهد به پزشک قلب خود از بیمارستان مرخصی گرفت و پای میز مذاکره رفت.
کاظم وزیری‌هامانه نخستین وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد اما گفت که ما سهم 75 درصدی کنسرسیون ژاپنی اینپکس در پروژه آزادگان را به 10 درصد کاهش می‌دهیم چون ایرانی‌ها خودشان می‌توانند این میدان را توسعه دهند. نتیجه این صحبت او تولید کنونی روزانه 20 تا 25 هزار بشکه نفت از میدانی است که قرار بود در فازهای اول و دوم توسعه آن به ترتیب روزی 150 و 300 هزار بشکه نفت خام تولید شود. شنیده‌های غیررسمی حاکی از آن است که این روزها شرکت ملی نفت ایران همچنان به دنبال افزایش حضور اینپکس در آزادگان است تا این پروژه تأخیر افتاده با سرعت بیشتری به مرحله تولید نهایی برسد.
جا ماندن پترو پارس از ترکمنستان
هیأت اعزامی شرکت پترو پارس به ترکمنستان، آخرین بار با چهره‌هایی غمگین به کشور بازگشتند. غلامرضا منوچهری مدیرعامل این شرکت در توصیف این ماجرا می‌گوید: آخرین جلسه هیأت‌های گازی ایران و ترکمنستان درباره طرح توسعه میدان گازی بولاتان، دستاورد مثبت و پیشرفتی نداشت. ترکمن‌ها توسعه این میدان را به چینی‌ها سپردند. این در حالی است که مطابق mou امضا شده، توسعه این میدان گازی به ایرانی‌ها سپرده شده بود. میدان گازی بولاتان ترکمنستان بیش از یک فاز پارس جنوبی استعداد تولید گاز دارد و موقعیت جغرافیایی آن نیز به گونه‌ای است که یکی از مقاصد مهم تولید آن، صادرات به ایران به شمار می‌آید.
صلحی که هنوز محقق نشده است
هتل‌های هند و پاکستان، برنده اصلی مذاکرات گازی ایران با این کشورها به شمار می‌آیند، دست کم شش سال است که هر چند یک بار هیاتی بلندپایه از ایران به ریاست حجت‌الله غنیمی‌فرد عضو هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران به این دو کشور سفر می‌کنند تا به زعم خود قرارداد صادرات گاز ایران به مقاصد شرقی را نهایی کنند. خط لوله صلح که قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا آن را به قطر 56 اینچ و با هزینه چند میلیارد دلاری تا ایرانشهر کشیده است، همچنان در انتظار نهایی شدن قرارداد سه جانبه ایران، هند و پاکستان برای تزریق گاز روزشماری می‌کند. این در حالی است که گاهی این خط لوله بزرگنمایی می‌شود می‌گفتند قرار است تا چین هم ادامه یابد ولی هنوز خریداران احتمالی، قیمت منصفانه‌ای را برای خرید گاز ایران نپذیرفته‌اند تا شاهد ادامه یافتن خط لوله صلح از ایرانشهر به آن سوی مرزها باشیم.
نظر شما