فیلمی که واقعیت و کابوس را درهم آمیخت

"هانیبال" ساخته ریدلی اسکات اقتباسی است از رمانی به همین نام از توماس هریس. داستان فیلم ادامه فیلم مشهور "سکوت بره ها" ست و قصه، هفت سال پس از آن فیلم روایت می شود. جودی فاستر "سکوت بره ها" به نقش کلاریس جای خود را به جولین مور در"هانیبال" داده است اما آنتونی هاپکینز همچنان هانیبال لکتر است. فیلم، چند ماه پیش از حادثه یازده سپتامبر به نمایش در آمد و خشونت افسار گسیخته و انتقام جویانه و ترس و وحشت کابوس گونه آن ما به ازای احساس پوچی و ترس و خشونتی است که جامعه امریکا را پس از حادثه 11 سپتامبر 2001 فراگرفت.
درهم آمیختگی واقعیت و کابوس و تبدیل شدن ناگهانی یک انسان عادی به یک قاتل خونخوارسریالی ناپایداری افراطی اوضاع را منتقل می کند. می گویند در روانشناسی روابط علی و معلولی حکمفرما نیست و همین، این امکان را در "هانیبال" به وجود آورده که هر لحظه بتواند مخاطب را به شدت غافلگیر کند. هانیبال از یک کارمندمعمولی موزه و مسوول کتابخانه آناً به قاتلی هراسناک بدل می شود و گلوی پلیس را می بُرد و شکمش را می درد.
در "هانیبال" عنصر عشق و احساس بسیار قدرتمند است و آدم ها چه سالم و چه بیمار وقتی پای عشق وسط می آید، دست به رفتارهای غیر منتظره ای می زنند و حتی متحول می شوند. کلاریس در موقعیتی که هانیبال گیر یک قاتل انتقامجو و سادیست (کسی که هانیبال او را وادار کرده بود بخشی از صورت خود را ببُرد و به سگ بدهد) افتاده او را نجات می دهد و خود زخمی می شود و از این پس هانیبال از کلاریس پرستاری می کند. در رمان توماس هریس، هانیبال و کلاریس به عشق متقابل میرسند و زندگی آرامی را پی می گیرند در حالیکه کلاریس هم با خوردن مغز انسان کانیبالیست (آدمخوار) می شود.
اما ریدلی اسکات در فیلمش این پایان خوش را بر نمی تابد و می خواهد که جنایتکار را مجازات کند. پس کلاریس همان وقت که زخمی می شود دست هانیبال را به دست خودش دستبند می زند و هانیبال وقتی صدای آژیر پلیس را می شنود دست خود را قطع می کند و خودش را نجات می دهد. فیلم تلاش می کند نقش عشق را در تحول شخصیت هایش کمرنگ کند و از آن به عنوان عامل تحول یا کمال استفاده نکند.
"هانیبال" گرچه با کارهای برجسته ریدلی اسکات(تلما ولوبیز و گلادیاتور) فاصله دارد اما فیلمی است خوش ساخت با بازی های خوب و قصه ای جذاب.

این مطلب در شماره آذرماه 1391 ماهنامه 24 به چاپ رسیده است.