گزارش منتشرنشده از جلسه ای 40 سال پیش با حضور دکترشریعتی برای پاسخ به یک اتهام / سخنرانی آیت الله خزعلی و فلسفی در حسینیه ارشاد

به گزارش خبرآنلاین بر اساس اسناد موجود در حسینیه ارشاد در سال 1350 ، آمده است:

"جلسه پاسخگویی به سوالات منتقدین در تاریخ 23/09/1350 مصادف با روز رحلت حضرت امام صادق (ع) با شرکت آقایان: صدر بلاغی، حاج سید مرتضی شبستری، محمد تقی شریعتی، دکتر شریعتی، دکتر میناچی و منشیگری آقای علی امیرپور در تالار سخنرانی حسینیه ارشاد تشکیل گردید.
در این جلسه، امیرپور، منشی جلسه، متن افتتاحیه را قرائت کرد. در بخشی از این متن آمده است:
«حسینیه ارشاد در برابر همه غرض‌ورزی‌ها و دروغ‌سازی‌های عناصر شناخته شده، جز صبر و سکوت، پاسخی نداده و حمله‌های آنان، جز احساس بیشتر مسئولیت و ادامه سریع‌تر راه خویش، عکس‌العملی نداشته است، در عین حال، همواره پذیرای هر انتقادی از جانب هر کس بوده و حتی بارها اعلام کرده که «تریبون آزاد»ی را به این کار اختصاص داده است و برنامه ویژه بحث و انتقاد آزاد داشته و از همه دعوت کرده است که نه تنها کسانی که انتقاد یا حتی اعتراض دارند می‌توانند رسماً در جلسات عمومی ابراز کنند، بلکه هر نوشته انتقادی را به هزینه خود چاپ و نشر خواهد کرد، زیرا معتقد است که تنها با آزادی افکار و تصادم نظریات مختلف است که برق حقیقت می‌درخشد و راه، روشن می‌شود و کار علمی و مذهبی، پخته و کامل می‌گردد...
بر اساس چنین فکری، برای طرح آزاد و علنی و همه نظریات انتقادی و پیشنهادی نسبت به راه و روش حسینیه ارشاد ... از عموم مردم رسماً دعوت شده تا در چنین روز مقدس که به حضرت امام صادق(ع) اختصاص دارد، در حسینیه ارشاد حضور یابند و سوالات خود را مطرح کنند...»
در ادامه جلسه، منشی جلسه اعلام می‌کند که حسینیه ارشاد از آقایان شبستری، صدربلاغی، استاد محمد تقی شریعتی، دکتر شریعتی درخواست کرد تا به انتقادات و سوالاتی که نسبت به حسینیه ارشاد از طرف شرکت‌کنندگان مطرح شده، پاسخ دهند.
امیرپور، اولین سوال حاضران را این‌گونه مطرح می کند:«در کتاب خاتم پیغمبران، در دو مقاله اساسی، یکی مقاله سیمای محمد و دیگر، مقاله از هجرت تا وفات در بیان سیره پیغمبر اکرم، از دو متن غیرشیعی، یکی تاریخ طبری و دیگری سیره ابن هشام، استفاده شده و به تصریح نویسنده، دو مقاله این دو کتاب، متن سیره قرار داده شده است، با این که ما مآخذ شیعی به قدر کافی در دست داریم، چرا از این کتاب‌ها استفاده نشده و این نشانه و قرینه‌ای است که اصولا حسینیه ارشاد، گرایش به مذهب سنت دارد و به طوری که شایع هم هست، به وسیله این موسسه، نشر افکار وهابی‌گری و ضد شیعی و انحراف از ولایت اهل‌البیت می‌شود.»
امیرپور اعلام می‌کند که این سوال، در نامه‌های زیادی تکرار شده و به طور کلی شایع شده که حسینیه ارشاد، مذاق سنی‌گری دارد و افکار وهابی‌گری را منتشر می‌کند.
وی از استاد محمد تقی شریعتی درخواست می‌کند که پاسخ این سوال را بدهند.

پاسخ استاد محمدتقی شریعتی
استاد شریعتی در پاسخ می‌گوید: «... یک وضعی اکثریت جامعه ما دارد که با حرکت، مخالف است، ملاحظه بفرمایید، هیچ موسسه‌ای، هیچ جامعه‌ای، هیچ حرکت و جنبش تازه‌ای شده است در این مملکت که از طرف فرد یا جمعیت، که اتهاماتی به آن نزنند و شایعه‌سازی نکنند؟... وقتی آمدم تهران، من اینجور احساس کردم که یک افکار ضد تشیعی در این شهر هست، ... مرحوم علامه امینی، روزی مرا سرافراز فرموده بودند من برای ایشان درد دل کردم.گفتم آقا، این شهر، وضعش چنین است، مثلاً از اول ماه مبارک رمضان من صحبت می‌کردم، بسیاری می‌آمدند، اشکالاتی داشتند، جواب می‌شنیدند. ولی از روز 17 و 18 که نام مبارک مولا به میان آمد، افرادی اعتراض کردند، آن‌هم دسته‌جمعی... به محض این که روز هیجدهم گفتم: «من عنده علم الکتاب»، علی است و مقایسه کردم بین این شاهد از جهاتی که یکی، خداست و یکی علی، این جمعیت آمد اینجا اعتراض کرد که این‌ها غلو است.من، به جناب آقای امینی، نویسنده «الغدیر» گفتم. ایشان فرمودند که من اطلاع کامل دارم که در این شهر، افرادی هستند که مأجورند برای یک چنین کاری و این وظیفه امثال شماست که اهل استدلالید، ذهن مردم را روشن کنید، این یک فریضه است و بیشتر اهتمام داشته باشید. ...»
استاد محمد تقی شریعتی در ادامه بیان می‌کند که: «ما پرونده حسینیه را از سال اولی که افتتاح شده می‌توانیم در اختیار آقایان بگذاریم تا این اشخاص ببینند که هیچ موسسه‌ای به نسبت مدت تأسیس و جلسات سخنرانی و تفسیر، به اندازه حسینیه ارشاد روی ولایت و روی عترت و خلافت حقه خاندان پیغمبر سخن استدلالی نگفته ... »
شریعتی در ادامه سخنانش با بیان این که برخی اشخاص بی‌غرض به حسینیه می‌آیند و می‌بینند ما به خلفا فحش نمی‌دهیم، ناراحت می‌شوند، گفت: « یک نفر به من در همان جلسات 4 سال قبل اعتراش کرد که: آقا، شما چرا با احترام اسم (خلفا را) می‌برید.
گفتم: آقا، قشون علی در برابر قشون معاویه، باز این‌ها نسبت به معاویه، هر چه هستند، بهترند. شیخین نسبت به معاویه، قابل مقایسه با هم نیستند... در عین حال وقتی (امام علی) قشون خودش را می‌بیند در برابر فحش‌های قشون معاویه، این‌ها هم فحش می‌دهند، خودش می‌ایستد در آن میدان جنگ، یک خطبه می‌خواند: انی اکره ان تکونوا سبابین، من نمی پسندم که شما فحاش باشید. به مردم، به دشمنان دشنام بدهید. دشنام اصلا مال کسانی است که دلیل ندارند، برهان ندارند. شما دلیل دارید، شما نباید فحش بدهید... این عظمت، این وسعت نظر را ببینید، این تربیت بعضی از پیروان آن‌ها را ببینید که به اندک چیز تکفیر و تفسیق می‌کنند و چقدر تفاوت بین خط‌مشی علی و این دسته از مردمی است که خودشان را پیرو علی و شیعه علی می‌دانند.
استاد شریعتی در پایان سخن خود تأکید می‌کند:
«در نزد جناب آقای میناچی، صورت جلسات هست به طور کلی، تا ببینیم در این مدت در برابر جلساتی که اینجا داشته‌ایم، چه مقدارش راجع به ولایت، راجع به امامت بوده، این را ایشان قرائت می‌کنند و توضیح می‌دهند، مطلب تا حدی برای آقایان بی‌غرض، روشن می‌شود باز هم اگر دنبالش، حرف دیگری بود، باز هم جواب دیگری تقدیم آقایان می‌کنم. »
در ادامه جلسه، آقای امیرپور، مجری جلسه، بیان می‌کند که پیش از قرائت صورت‌جلسات سخنرانی‌ها توسط آقای میناچی، آقایان شبستری و دکتر شریعتی، مطالبی را بیان کنند.
شبستری در سخنان خود می‌گوید: بنده هم مثل ایشان (استاد شریعتی) از آن ساعتی که حسینیه ارشاد تأسیس شده ... حتی برای یک بار هم جز مسأله ولایت و احقاق حق پیشوایان دین مولا امیرالمومنین، آن هم با استفاده از آیات قران مجید، و احادیث اهل بیت و منطق عقلی، اساسا چیز دیگری در این موسسه صحبت نکرده‌ام. یعنی تمام سخنرانی‌های من متمرکز بوده در مسأله ولایت و خلافت.»

پاسخ دکتر علی شریعتی و گزارش میناچی درباره سخنرانی های حسینیه ارشاد:
دکتر علی شریعتی گفت: «من معتقدم که جناب آقای میناچی، یک گزارشی از مجموعه محتویات سخنرانی‌ها و نشریات حسینیه ارشاد در این مدت 6 سالی که تأسیس شده تا الان یک گزارش مختصر و کلی اینجا به عرض خانم‌ها و آقایان برسانند تا بدانند روی مدرک و سند و عملی که حسینیه ارشاد کرده این تهمت و این اتهام تا چه حد پایه دارد، تا چه حد مستند است و بعد آن ایراداتی را که اختصاصا به نوشته من گرفته شده، آن را بعد، جواب بدهم، خواهش می‌کنم شما اول آن را قرائت بفرمایید.»
در ادامه جلسه، آقای میناچی گفت: «البته حضار محترم توجه دارند که تمام سخنرانی‌ها و گفتار‌هایی که در حسینیه ارشاد القاء می‌شود، در نوار‌های مخصوص ضبط است و بایگانی بسیار مهم و دقیقی درباره این مسائل ما داریم که هر کدام از آقایان یا خانم‌ها مایل باشند می‌توانند مراجعه کنند... آماری که در دفتر مخصوص از مجموعه سخنرانی‌ها، از 6 سال قبل در این موسسه تهیه شده است، چهار ماه پیش تهیه شده که البته سخنرانی‌های بعد هم با آن اضافه می‌شود، آنچه که مهم است، موسسین حسینیه و هیات‌مدیره هیچ‌کدام خودشان تا به حال سخن نگفته‌اند و حرفی در اینجا در پشت تریبون به کسی نزده‌اند، که احتمالاً اتهامی، درباره گرایش به سنی‌گری یا مطالب دیگر به آنها داده شود، بلکه تمام این مسائل را و بحث و انتقادش را با اساتید و دانشمندان محترم واگذار کرده‌اند که هرچه گفته‌اند آنها سخن گفته‌اند و نام و مشخصات این سخنرانان و دانشمندان محترم، اینجا تفکیک شده است که من اسامی آنها را می‌خوانم و البته سخنرانی‌هایی که بیشتر راجع به بحث ولایت و اهل بیت شده در اینجا تفکیکاً به عرضتان می‌رسانم و بعد آمارگیری و خلاصه‌ای که نسبت به تمام جلسات شده است توضیح می‌دهم. به ترتیب دفتر آمار که در اینجا تهیه شده است.»
میناچی در ادامه جلسه فهرست سخنرانی‌ها را به شرح زیر قرائت کرد:

آمار مجموع جلسات بر اساس موضوعات

مناچی در این جلسه اعلام می کند که در نتیجه درباره مکتب اهل بیت مجموعاً 152 جلسه سخنرانی شده است. یکی از نقاط جالب این گزارش سخنرانی های چهره های مختلف از جمله آیت الله خزعلی و آیت الله فلسفی و حضور آنان در حسینیه ارشاد است.
/30462