ولی نصر: اسد با القاعده می‌جنگد

سوریه کشوری است که این روز‌ها محور توجه رسانه هاست. اما مخالفان حکومت بشار اسد، دقیقا چه کسانی هستند؟مدتهاست که مخالفان مسلح وی موسوم به ارتش آزاد سوریه دیگر یکه تاز میدان نیست.  آن‌ها در برخی مناطق بسیار فعال هستند و در اردوگاههای آموزشی خود سربازانی از ملیتهای مختلف را پرورش می‌دهند. سربازانی از شمال لبنان، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای شمال آفریقا؛ آنها سوگند خورده‌اند تا برای آرمان خود با کسانی که «کفار» می نامند، بجنگند. در این میان، پررنگترین نیروهای نظامی مخالف، اسلامگرایان سنی موسوم به «جبهه النُصره» هستند. نام کامل آنان «حمایت از جبهه پیروزی مردم سوریه» است. آنها خواستار یک دولت اسلام گرای سنی در زیر لوای قانون اسلامی، در سوریه هستند. این هدف البته بیشتر تهدیدی برای دولتهای غربی به شمار می‌رود، تا برنامه‌ای برای سرنگونی رژیم بشار اسد. از این رو، جبهه النصره توسط ایالات متحده آمریکا تروریست شناخته شده است. شیخ ابواحمد، فرمانده ارتش جبهه النصره می‌گوید: «ما از ته دل با رژیم بشار اسد مخالفیم. از زمان آغاز «بهار عربی» ما اولین کسانی هستیم که به انقلاب پیوستیم.» چند ماه پیش، ایمن الظواهری، رهبر جدید سازمان القاعده، “مومنان” را برای انجام خدمت در سوریه فراخواند. او هدفش را صریح و شفاف اینگونه اعلام کرد: «مردم ما در سوریه به غرب، ترکیه و کشورهای عرب اعتماد ندارند. اگر ما در پی آزادی هستیم، باید خود را از بند این رژیم برهانیم. اگر عدالت می‌خواهیم، باید از دولت بشار اسد انتقام بگیریم .» شعار تظاهرات روز جمعه گذشته این بود: « بشار اسد، تنها تروریست سوریه است.» این شعار که اشاره‌ای است به عنوانی که ایالات متحده با آن از جبهه النصره یاد می‌کند، مناقشه بر انگیز به نظر می‌رسد. برای بررسی نقش القاعده در درگیری های سوریه با دکتر ولی نصر، رییس مدرسه مطالعات پیشرفته بین الملل در دانشگاه جان هاپکینز، در واشنگتن گفتگو می کنیم.

رسانه ها، ناآرامی های سوریه را در “درگیری میان هواداران و مخالفان بشار اسد” خلاصه می کنند. اما اینک می بینیم که القاعده در بحران سوریه نقشی دارد. جایگاه آنها دقیقا چیست؟ و چرا مداخله آنها تا این مرحله عمدتا نادیده گرفته شده است؟

خب، القاعده از همان آغاز درگیری ها، مداخله می کرد. برخی از آنها از عراق می آیند و در سوریه دست به کار شدند. آنها در درگیری ها بسیار موثر بودند. به تسلیحات و پول دسترسی داشتند و از آن برای گسترش شبکه خود استفاده می کردند. در حال حاضر قسمتی از نبردهای موجود در سراسر سوریه، تحت سیطره آنهاست. لذا بخش بزرگی از نیروهای نظامی مخالف دولت بشار اسد هستند. ما این امر را عمدتا نادیده گرفتیم، زیرا شواهد کمی داشتیم. همچنین جامعه بین الملل بیشتر روی بشار اسد متمرکز شده بود تا روی آرایش نیروهای مخالف وی.
این افراد دقیقا چه کسانی هستنند و چه کسی آنها را هماهنگ می کند؟

نمی‌دانیم چه کسی آنها را سازماندهی می‌کند. اما بسیاری از جنگجویان القاعده از عراق بودند و به شبکه‌هایی تعلق داشتند که بر علیه نیروهای آمریکایی در عراق عمل می‌کردند. دیگران احتمالا از بیرون به آنها پیوستند. همیشه تعدادی سوری بوده‌اند که از ابتدا، از یازده سپتامبر با القاعده سر و کار داشته اند. در سوریه تصمیم گرفتند که از القاعده فاصله بگیرند و برای خود نام جبهه‌ پیروزی یا “جبهه النصره” را انتخاب کردند و سعی کردند خود را در موقعیتی قرار دهند که بیشتر به گروه‌های واقعی مقاومت در برابر رژیم اسد شبیه باشند. مدتی زمان لازم بود تا معلوم شود که اینها القاعده هستند با این تفاوت که تصمیم گرفته‌اند که شبیه به مخالفان رژیم اسد باشند.

آنها چه تاثیر سرنوشت سازی بر تاکتیهای مخالفان بشار اسد دارند؟

بین مخالفان نیروی بسیار مهمی هستند. زیرا به ذخایر بسیار خوب سلاح دسترسی دارند و با استفاده از آن، بویژه در اوایل کار با گروه‌های مخالف دیگر رابطه برقرار کردند و آنها را زیر چتر خود آوردند. در برخی قسمتهای سوریه نیروی اصلی جنگنده القاعده است و در قسمتهای دیگر نیروهای ثانوی به حساب می‌آیند. اما این تمام ماجرا نیست. القاعده برای سازماندهی نیاز به ناحیه بسیار وسیعی ندارد و برای موثر بودن نیز نیاز به مواد منفجره زیاد ندارد و با وضعیت آشوب که در سوریه موجود است، واحدهای القاعده فضای کافی برای سازماندهی، جذب افراد و تقویت توانایی خود داشته‌ و توانسته اند عملیات متنوعی به انجام برسانند.

با توجه به نقش محوری القاعده، غرب چه تاثیری بر آنچه هم اکنون در سوریه رخ می دهد، دارد؟

در عراق توانستیم القاعده را بیرون کنیم. زیرا نیروهای امریکایی در آنجا حضور داشتند و می‌توانستند عملیات ویژه ای انجام دهند که رهبری القاعده را هدف قرار می‌داد. آنها با قبایل محلی رابطه برقرار می کردند تا آنها را از ناحیه‌ بیرون کنند. این نوع مقاومت در برابر القاعده در سوریه وجود ندارد. رژیم اسد با القاعده می‌جنگد، اما پایه رژیم اسد روز به ‌روز متزلزل ‌تر می‌شود. بنابراین با وضعیت خطرناکی مواجه هستیم. القاعده که در عراق تقریبا نابود شده بود، به نواحی جدید برای عملیات دست پیدا کرده و فرصت یافته تا دوباره رشد کند.

منبع : یورو نیوز

49261