سید صادق روحانی: از احمد داوود اغلو وزیر امور خارجه ترکیه به عنوان معمار دیپلماسی نوین این کشور یاد می‌کنند. به نظر می رسد دکترین جدید ترکیه بر یک اصل اساسی استوار شده و آن القای این مفهوم است: ترکیه برادر بزرگتر کشورهای منطقه است.
در چهارچوب این دکترین، حزب حاکم ترکیه و رهبران آن با شعار اسلامگرایی بر سر قدرت آمده‌اند و تحرکات این دولت در موضوعات مرتبط با جهان اسلام نیز وجه دیگر دیپلماسی این کشور است. بسیاری از تحلیل‌گران، دخالت‌های آشکار ترکیه در بحران سوریه و کمک به مخالفان دولت بشار اسد از یک سو و دخالت‌های این کشور در امور داخلی عراق از سوی دیگر را در همین چهارچوب تفسیر می‌کنند. ترکیه از ابتدای انقلابات کشورهای منطقه از همه انقلابیون حمایت کرد و در به رسمیت شناختن مخالفان از سایر کشورها سبقت می‌گرفت.
البته جمهوری اسلامی ایران نیز با بیداری اسلامی خواندن انقلابات منطقه، آن‌ها را الگو گرفته از انقلاب اسلامی ایران می داند.
ترکیه در رقابت با ایران سعی کرد نقش برادر بزرگتر را بازی کند و با همین تصور در سال 89 به طولانی ترین مسئله دیپلماتیک سال‌های اخیر ایران یعنی پرونده هسته‌ای ایران وارد شد. در آن مقطع ترکیه به همراه برزیل در تهران موافقتنامه‌ای را امضا کردند که به توافقنامه تهران مشهور شد. طبق این توافقنامه ایران با به امانت گذاشتن 1200 کیلو‌گرم اورانیوم کمتر غنی شده در خاک ترکیه موافقت می‌کند و این مواد در مالکیت ایران در ترکیه خواهد بود و ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان نظارت بر آن را دارند.( متن این توافقنامه را ایــنــجــا بخوانید) ترکیه در ادامه با مبنا قرار دادن این توافقنامه سعی کرد تا واسطه رسیدن توافق بین ایران و 6 قدرت برتر جهانی شود که نتیجه آن برگزاری دو دور گفت وگو ایران و 1+5 در استانبول شد. اما پس از آن به دنبال «بحران سوریه» - که ایران دو طرف این جنگ داخلی را به تفاهم فراخوانده اما ترکیه از مخالفان اسد جانبداری کرد- در رابطه این دو کشور تاثیر گذاشت و عملا ترکیه از معادلات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران کنار گذاشته شد.
اما احمد داوود اغلو وزیر امور خارجه این کشور طرح جدیدی برای ورود به مسئله هسته‌ای ایران ارائه داده است. وی که برای شرکت در چهل و نهمین کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان رفته است پیشنهاد داده که گروه 1+5 به گروه 3+5 تغییر یابد. آنگونه که روزنامه ملیت چاپ ترکیه گزارش داده است داووداغلو گفته که ترکیه و عربستان سعودی با چارچوب 3+5 در مذاکرات ایران حضور یابند.
ترکیه درحالی پیشنهاد اضافه شدن دو عضو جدید در مذاکرات را داده است که این روزها بسیاری از کشورهای عضو 1+5 خواهان برگزاری مذاکرات مستقیم دو طرفه بین ایران و آمریکا شده اند. از این رو پیشنهاد جدید ترکیه تنها می‌تواند به عنوان تیری در تاریکی مطرح شده باشد تا مگر راهی برای چانه زنی و ایفای نقش برادر بزرگتر را در قبال ایران باز شود.
29219
نظر شما