دبیر انجمن خودروسازان: خودروهای فرسوده را جمع کنند تا آلودگی هوا کم شود

امید کریمی: تولید خودروی یورو 4، به یکی از چالش های خودروسازان با پلیس راهنمایی و رانندگی و سازمان محیط زیست بدل شده است. هرچند شرکت نفت هم یه طرف ماجراست و باید سوخت یورو 4 تولید کند. خودروسازان می گویند خودروی یورو 4 تولید نمی کنند، چون سوخت نیست. درباره خودروهای یورو 4 با احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان گفتگو کردیم. او می گوید دولت بهتر است به جای الزام به تولید خودروهای یورو 4، خودروهای فرسوده را از رده خارج کند. چه اینکه خروج خودروهای فرسوده بسیار بیشتر از تولید خودروی یورو4، به کاهش آلودگی کمک می کند.

این گفت و گو در حاشیه حضور نعمت بخش در کافه خبر برگزار شد که به میزبانی گروه اقتصادی خبرآنلاین بود.

- اگر موتور خودروها یورو 4 باشد اما بنزین یورو 2، چه اتفاقی برای خودرو می افتد؟
براساس مصوبه ای که هم در دولت آقای خاتمی هست و هم در دولت آقای احمدی نژاد، که گفته است ارتقای کیفیت سوخت و موتور خودروها از یورو 2 به یورو 3 و 4، در حالتی انجام می شود که شش ماه قبل از ارتقای استاندارد خودروها، سوخت با استاندارد جدید تامین و توزیع سراسری شود. آقایان می گویند نه، شما باید موتور خودروها ارتقا بدهید. ما می گوییم خودروی قدیمی که می تواند سوخت جدید مصرف کند. از قدیم هم می گفتند به پیکان بنزین سوپر بزنید، جان می گیرد و موتورش بهتر کار می کند و راه می رود. ولی برعکسش نمی شود. مصوبه هر دو دولت کار کارشناسی شده است. در این مصوبه هم آورده به هر نسبتی که تامین سوخت عقب بیفتد، به همان میزان هم ارتقای استاندارد موتورها عقب می افتد.
البته در مصوبه 16 اسفند ماه سال 90 ننوشته اند شش ماه قبل باید بنزین یورو 4 توزیع شود. ما نوشته که از اول فروردین 91 باید سوخت یورو 4 توزیع شود و از اول فروردین 92 خودرو با موتور یورو 4 تولید شود.  پارسال آمدند در بوق و کرنا گفتند بنزین یورو 4 عرضه کردند، اما بعد از آن معلوم نشد کجا رفت و کجا توزیع کردند. دیگر هم خبری نیست.

- برای تبدیل خودروها از یورو 2 به یورو 4 چه تغییراتی در موتور اتفاق می افتد؟

برای تبدیل یورو 2 به یورو 4 تغییرات عمده ای باید صورت بگیرد. یکی در باک بنزین خودرو است که باید عوض شود. مواد تشکیل دهنده باک عوض می شود. جنس باک باید عوض شود که مانع از خروج بخارات بنزین شود و آنها را جذب کند. و یا مثلا لوله های سوخت رسانی باید عوض شود. ای سی یو خودرو باید عوض شود. کاتالیست هم باید عوض شود. اگر مدل موتور خودرو قدیمی باشد، باید تغییراتی در آن بوجود بیاید.

- هزینه این تغییرات چقدر است؟
در کمیته حمایت از مصرف کننده ها بردیم هزینه ها را، متوسط 700 هزار تومان هزینه دارد. سازمان حمایت از مصرف کننده ها این قیمت را اعلام کرده است. مثلا اکنون که ال90 یورو 4 تولید می شود، 700 هزار تومان بیشتر از قیمت مصوب است.

- بسیاری از مردم تندر 90 را با تاخیر و قیمت بیشتر به خاطر یورو 4 گرفته اند، واقعا یورو 4 است ماشینی که از تابستان به مردم تحویل داده اند؟
حتما هست. چون موتورها از خارج وارد می شود، سفارش کارخانه همین است که یورو 4 بفرستند. اما متاسفانه یک ضرر شما می کنید. حداقل این است که کاتالیست خودروی شما که باید 100 هزار کیلومتر کار کند، در 20 هزار کیلومتر از بین می رود. شما هم متوجه نمی شوید. آلایندگی خودرو اگر قرار باید یورو 4 باشد، می شود یورو 2.

- خودروهای وارداتی این مشکل را ندارند؟
شرکت سازنده به سفارش وارد کننده ایرانی، ای سی یو خودروهایش را تنظیم می کند که به سوختی که در ایران مصرف می شود، عکس العمل نشان ندهد. اما کاتالیست خودروی وارداتی به جای اینکه 100 هزار کیلومتر کار کند، بعد 15 یا 20 هزار کیلومتر خراب می شود.

- دراین صورت به موتور آسیب نمی رسد؟
به موتور هم آسیب می رسد. دو سال پیش که گفتند به یورو 3 بروید، آزمایشی کردیم برای ارتقای موتورها به یورو 3. گزارشش هم هست. تا وقتی خودرو سوخت یورو 3 استفاده می کرد، آلایندگی یورو 3 هم داشت. در سه هزار کیلومتر همه چیز استاندارد یورو 3 بود. مصرف هم 7 لیتر. بعد از ان سه هزار کیلومتر بنزین فعلی را استفاده کردیم. دیدیم آلایندگیش شده یورو 2. مصرف هم از 7 شد 8 لیتر. دوباره امدیم 3 هزار کیلومتر بنزین یورو 3 ریختیم. برنگشت به حالت یورو 3. مصرف شد 7.5. آلایندگی هم بین یورو 2 و 3 شد. من به مسوولان همین را می گویم؛ شما چرا می گویید بروم یورو 4 کنم ماشین ها را؟ 700 هزار تومان اضافه از مصرف کننده بگیرم؟ خب پول مصرف کننده را حیف و میل کرده ام. بجای 100 هزار کیلومتر، در 20 هزار کیلومتر از بین می رود. هنوز مراکز معاینه فنی امکان اینکه بگویند کاتالیست خراب شده است را ندارند. ضمن اینکه کاتالیست حداقل 200 هزار تومان هزینه دارد. در این وضعیت اقتصادی که مردم به جای تعویض فیلتر هوای موتور، باد می گیرند تا دوباره استفاده کنند و عوض نمی کنند، پول از کجا بیاورند کاتالیست عوض کنند. اصلا مجاب نمی شوند برای تعویض کاتالیست.

- تولید بنزین یورو 4 که هنوز مشخص نشده است. شما هم که زیر بار ارتقای استاندارد نمی روید و می گویید صرفه اقتصادی ندارد. با این حساب راهکاری وجود ندارد که از آلایندگی خودروها کم کند؟
ما یک پیشنهاد میان بر دادیم برای جایگزینی ارتقای خودروها و سوخت به یورو 4؛ خروج خودروهای فرسوده. یک خودروی یورو 2 در هر کیلومتر 2.7 گرم آلایندگی تولید می کند. اما آلایندگی خودروی یورو 4 می شود 1.18 گرم در هر کیلومتر. اختلاف می شود 1.52 گرم در هر کیلومتر. اما فرض کنیم سال آینده 1.5 میلیون خودرو تولید کنیم در حالت خوشبینانه که همگی هم با استاندارد یورو 4 باشد. فرض کنیم هر خودرو 12 هزار کیلومتر پیمایش در سال داشته باشد. اختلاف 1.52 گرم را در یک و نیم میلیون ماشین و 12 هزار کیلومتر پیمایش کنیم، می شود 27360 تن آلایندگی کمتر در سال. اگر هزینه 700 هزار تومانی برای هر خودروی یورو 4 که از جیب مردم و درواقع اقتصاد ملی هزینه دارد را برای 1.5 میلیون خودرو حساب کنیم، می شود 1050 میلیارد تومان که 300 میلیون یورو هم ارز بری دارد تا قطعه جدید وارد شود.

- 300 میلیون یورو علاوه بر 1050 میلیارد تومان؟
نه، در دل همین است. اما روش دومی هست؛ هر خودروی فرسوده یا کاربراتوری در هر کیلومتر، 59 گرم آلاینده تولید می کند. عینا هم در خیابان این مشهود است. یک خودروی فرسوده در سال 708 کیلو آلاینده ایجاد می کند. اگر فرض کنیم همان 12 هزار کیلومتر را پیمایش داشته باشد. 27هزار تن را تقسیم بر 708 کیلو کنیم، حاصل می شود 38944 خودرو. یعنی از 38944 خودرو در یک سال از رده خارج کنیم، درست معادل 1.5 میلیون خودروی یورو 4 تولید آلایندگی کم می شود.

- چقدر هزینه می خواهد؟
بیشتر از 1.5 میلیون تومان که هزینه برای هر خودروی فرسوده نمی دهند، می شود 58 میلیارد تومان. یعنی یک هجدهم هزینه یورو 4. برای دیزل هم همین هزینه را داریم. گرانتر هم می شود. هر کامیون 5 هزار یورو گرانتر می شود. یکبار که قیمت ارز را بالا بردند، ما گفتیم حمل و نقل عمومی و قیمت ارز کامیون و کشنده را بالا نبرید. یک کشنده ای که 200 میلیون تومان است، با ارز مبادله ای می شود 350 میلیون تومان. یکی از دلایلی که می بینید قیمت همه چیز بالا رفته است، حمل و نقل است. راننده تریلی که قبلا از بندرعباس با 2 میلیون تومان بار می آورد تهران، حالا با 3.5 میلیون هم نمی اورد. درست است که کامیون را ارزان خریده، اما وقتی حساب می کند قیمت ماشینش رفته بالا، حساب می کند. سرمایه خوابانده است. جالب است که ارز آزاد به کامیون می دهند، یورو 4 هم بخواهد وارد شود، 5 هزار دلار هم گران می شود.

- گازوییل هم استاندارد نیست.
احسنت، سوخت ما یورو هم نیست. چه برسد به یورو 4. از 84 تا الان داریم خودروی یورو 2 تولید می کنیم. گازوییل یورو 2 باید 500 پی.پی.ام گوگرد داشته باشد. اما 8هزار پی.پی.ام سولفور دارد. دیده اید در ترمینال های مسافربری بین شهری از اگزوز اتوبوس ها چه دودی بیرون می آید؟ به خاطر همین است. گازوییل یورو را فقط به اتوبوس های شرکت واحد می دهند. برای استاندارد یورو 4 خودروهای دیزل باید ادبولو وجود داشته باشد. در مصوبه 16 اسفند 90 هیات دولت هم همین امده است. یه خودروی دیزلی یورو 4 باید هم گازوییل بزند هم ادبولو. مخزن دارد برای ادبولو. هر 100 لیتر گازوییل، 5 لیتر ادبولو نیاز دارد. یعنی باک 40 لیتری برای ادبولو کنار باک بنزین دارد. کجا وزارت نفت این کار را کرده است که به ما نوشته اند از ابتدای 92 یورو 4 نباشد نمره نمی کنند؟

- راهنمایی و رانندگی و محیط زیست تاکید دارند که خودروی یورو 2 را از ابتدای سال 92 نمره نمی کنند. اگر پلاک نکنند چه کار می کنید؟
من به سازمان محیط زیست هم گفتم یورو 2 تولید می کنیم، نمره هم می شود. هیچ کسی نمی تواند خودروساز را متوقف کند. کافی است دو ماه کارخانه ها را بخوابانیم. قیمت همه چیز می رود بالا. نمی خواهم بگویم ما خیلی گردن کلفتیم. می گویم که تاثیرگذار است. صنعت تاثیرگذاری است.
از اول امسال که قرار شد نمونه سازی کنیم، یک خودروی یورو 4 ارائه کردند و تاییدیه گرفته اند. اما برای خودروی پر تیراژ مثل 405 و پراید تولید انبوه نمی دهیم بیرون، چون سوخت نیست. اما چون فکر می کردیم که سوخت می دهند، برای 206، ال90، مگان، مزدا و خودروهای چینی گفتیم یورو 4 تولید کنند. الان هم همین کار را می کنند. سفارش موتور یورو 4 داده اند. اما دور ریختن سرمایه است. همین الان مگان و ال90 را طوری تنظیم می کنند که پیغام ندهند. اما در بلند مدت و کوتاه مدت موتور آسیب می بیند. گفتم که کاتالیست در 15-20 هزار کیلومتر از بین می رود. اگر مراکز معاینه فنی مجهز شوند که ایراد کاتالیست را هم نشان دهند، بعد از 20 هزار کیلومتر پیمایش مثلا با تندر 90، نشان می دهد که کاتالیست خراب شده و یورو 2 بیرون می آید.
خلاصه کنم؛ خودروهایی که از موتورش از خارج وارد می شود، با موتور یورو 4 است. 700 هزار تومان هم افزایش قیمت دارد. اما خودروهای پرتیراژ را نمی توانیم جایگزین کنیم.

4747