کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری تقریب "تنا"، پاسخگوی سؤالاتی در زمینه اهداف و سیاست های سفر جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به برخی کشورهای خاورمیانه بود، مشروح این گفت و گو در ذیل می آید :
آقای نعمت زاده از دیدگاه تحلیل گران مهمترین هدف جان کری در سفر به خاورمیانه جذب کشورها به سمت اهداف آمریکا در زمینه بحران سوریه بوده است، به نظر شما چه اهداف و سیاست هایی پشت پرده اولین سفر جان کری به خاورمیانه است؟
سفر جان کری به برخی کشورهای خاورمیانه تنها اختصاص به بحران سوریه نداشته بلکه وزیر امور خارجه آمریکا دو محور اساسی دیگر را یعنی بحران فلسطین و مسئله هسته ای ایران را نیز دنبال کرده است، این سفر اولین سفر جان کری پس از منصوب شدن به وزارت امورخارجه آمریکا است و می توان این اقدام را نوعی زمینه چینی برای به عهده گرفتن عملیِ بار مسئولیت دستگاه دیپلماسی آمریکا قلمداد کرد.
گفته می شود که اوباما رییس جمهور آمریکا در دور جدید ریاست جمهوری خود بنا دارد سیاست های جدیدی را در خاورمیانه اعمال کند بر این اساس عاملان اجرایی خود را در عرصه خارجی یعنی در دستگاه دیپلماسی امریکا وزارت امور خارجه، وزارت دفاع، سازمان سیا و همچنین مسئولین پرونده های مهم منطقه ای از جمله پرونده هسته ای ایران را تغییر داد. بنابراین به نظر می رسد تحرک اعضای تیم جدید و سفرشان به منطقه در چارجوب آماده سازی شرایط برای اجرای این سیاست های نو است.
تغییر سیاست های اوباما در دور جدید را درچه حوزه هایی پیش بینی می کنید و به صورت جزئی توضیح دهید که مواضع جان کری با هیلاری کلینتون وزیر خارجه سابق آمریکا چه تفاوت هایی دارد ؟
ما نباید فراموش کنیم آمریکا اهداف و منافع ملی اش را تغییر نداده بلکه سیاست های خود را تغییر داده است، به معنای دیگر در دوره جدید، آمریکا در صدد است که مقدار زیادی از بحران های منطقه خاورمیانه را کاهش دهد زیرا این کشور با مشکلات اقتصادی گسترده ای مواجه است و رقبای اقتصادی مانند چین در سطح بین المللی گوی سبقت را از آمریکا ربوده اند، بنابراین آمریکا با در پیش گرفتن سیاست کاهش بحران های منطقه ای خود سعی دارد بار اصلی بحران سوریه را بر دوش روسیه بیندازد و خود در نقش بازیگر حاشیه ای عمل کند ولی این سیاست نیز به این معنا نیست که اجازه خواهد داد روسیه سیاست های خود را با آزادی کامل اعمال کند بلکه در مسیر این سیاست ها قطعا سنگ اندازی هایی خواهد کرد، چنانکه دیدیم در اجلاس به اصطلاح دوستان سوریه در رُم اقدام به کمک 60 میلیون دلاری به مخالفان اسد کرد و چراغ سبزی به کشورهای عربی نیز داد تا با تقویت مخالفان به لحاظ نظامی، سیاسی و مالی قدرت چانه زنی شان را در مقابل دولت سوریه افزایش دهند.
آمریکا در پشت پرده سیاست های خود در خاورمیانه تلاش می کند بحران کهنه گریبانگیر این منطقه را با از سرگیری مذاکرات اسرائیلی/ فلسطینی برای اجرای طرح دو دولت حل کند. همانگونه که به نظر می آید تلاش دارد به نحوی با مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با ایران مشکل با این کشور را تا حدی مهار نماید.
ایران اکنون منافع آمریکا در خاورمیانه را در معرض خطر قرار داده به همین دلیل منافع آمریکا ایجاب می کند تا به نحوی با ایران کنار بیاید ولی در مقابل تلاش خواهد کرد هم پیمانان ایران از جمله عراق، سوریه و لبنان را تضعیف کند.
آقای نعمت زاده بنابراین این تحلیل از نظر شما صحیح است که آمریکا به عنوان بازیگر اصلی در پشت پرده مدیریت بحران ها را به عهده دارد و واسطه های خود مانند عربستان، قطر و ترکیه را مامور هدایت اغتشاشات در کشورهای خاورمیانه کرده است ؟
د رگذشته این طور بوده و اکنون نیز بدین منوال است با این تفاوت که در گذشته آمریکا فقط در صدد بحران سازی بود اما امروزه به نحوی تلاش می کند تا به نحوی جریانات را مدیریت کند که آینده سوریه در دست آمریکا و هم پیمانان آن باشد.
به نظر می آید در شرایط کنونی هم پیمانان آمریکا به این کشور فشار می آورند که در مورد سوریه سیاست های تندتری را اعمال کند و این درجریان سفر جان کری و مذاکراتش با کشورهای منطقه خصوصا ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس مشهود بود.
پیش بینی شما از سیاست های آتی آمریکا در سوریه ،فلسطین و ایران چیست ؟
آمریکا حمایت از مخالفان سوری را در چارچوب افزایش قدرت مذاکره کردن آن ها با دولت سوریه می پذیرد، علاوه بر این که آمریکا نسبت به مخالفان داخلی سوریه یعنی القاعده حساسیت دارد و تمایلی ندارد که سقوط نظام سوریه منجر به قدرت گرفتن این گروه ها شود، آمریکا سعی می کند از طریق مدیریت مخالفان سوریه و بالا بردن قدرت جانه زنی شان در آینده این کشور اثرگذار باشد، مخالفان نیز چاره ای جز مذاکره ندارند ولی اهداف گفت و گو ها برایشان مهم است.
آمریکا سعی می کند مخالفان را در تشکیلاتی در قاهره آموزش دهد تا بدین واسطه در مذاکرات قدرت چانه زنی شان را ارتقاء دهد و همچنین در صدد است با افزایش توان نظامی و سیاسی، مدیریت آنان در گفتگوها را تقویت کند و گروهی از مخالفان را هم تربیت کند تا در آینده، مدیریت کشور سوریه را زیر نظر امریکا به عهده گیرند.
آمریکا همچنین در مورد فلسطین تلاش می کند که طرح دو دولت را اجرایی کند، با توجه به این که کابینه آتی اسراییل با توجه به مشکلات قابل توجهی که بنیامین نتنیاهو در تشکیل کابینه تندرو با آن رو به رو است، لذا اسرائیل ناگزیر است مذاکراتی را که برای اجرای طرح دو دولت آغاز می شود، بپذیرد هرچند که به نظر می آید اسراییل زیربار اجرای این طرح نخواهد رفت.
آمریکا در مورد ایران نیز سیاست مذاکره از موضع قدرت را دنبال خواهد کرد که با توجه به موضع گیری که ایران در مقابل این سیاست دارد، چشم انداز روشنی در این زمینه متصور نیست.
منبع: خبرگزاری تقریب
نظر شما