تصویری از اقتصاد ایران

در یک نگاه کلی شاخص های اقتصادی روند نگران کننده ای دارد. نرخ تورم، بیکاری و حجم نقدینگی از یک طرف و مشکلات درآمدی بودجه از طرف دیگر به منزله یک موتور عمل می کند که سرعت اولیه ای در ایجاد گرفتاری به اقتصاد ایران داده است. عقل تایید می کند که هیچ دولتی نمی تواند در کوتاه مدت جلوی این حرکت شتابان را بگیرد. شاید شرایطی که به لحاظ تحریم در آن هستیم و سیاست های اقتصادی داخلی که منجر به کاهش قدرت خرید مردم شده از نظر عاطفی و حتی عقل حکومتی یک کمک موردی به طبقاتی از مردم را ایجاب بکند. اما این به معنای خنثی بودن آثار ناشی از نقدینگی ایجادشده از طریق این کمک نیست. مگر اینکه فرض کنیم تمامی این میزان دلار از طریق بازار مبادلات ارزی به بخش خصوصی فروخته خواهد شد و نقدینگی جدیدی ایجاد نمی شود.

در حال حاضر ما با جامعه ای مواجهیم که از یک طرف اقداماتی در آن صورت گرفته که به کاهش بیشتر قدرت خرید مردم انجامیده است و نظام به این نتیجه رسیده است که به مردم پرداختی مختصری داشته باشد. از جمله همین کمک موردی حدود 100هزار تومانی برای هر نفر که مجلس و دولت بر سر آن به تفاهم رسیده اند. از طرف دیگر با «بسته های معیشتی»، آنها را ناخواسته مورد «بی احترامی» قرار می دهیم. برای سال جاری من اعتقاد دارم همانگونه که همه مشکلات اقتصادی ناشی از عوامل اقتصادی نیست؛ راهکار کاهش این مشکلات نیز صرفاً در عوامل اقتصادی خلاصه نمی شود. یک نکته مهم اینکه باید با جامعه «روراست» بود و صادقانه و صریح، وضعیتی را که در آن به سر می بریم برای مردم توضیح دهیم و از آنها برای کاهش این مشکلات کمک بطلبیم.
اگر جامعه، اطلاعات داشته باشد، بهتر می تواند تصمیم بگیرد. الان کمبود اطلاعات حتی برای من که معلم اقتصاد دانشگاه هستم هم وجود دارد. من معتقدم مردم در قبال رفتار اطلاع رسانی صادقانه، برای تخفیف این مشکلات و صرفاً برای ایجاد یک فرصت که دولت بتواند راهکاری در کوتاه مدت بیابد، همکاری می کنند. من نمی خواهم بگویم به مردم بگوییم که هیچ کاری نکنند. باید صادقانه به مردم گفت گره هایی بر مسائل اقتصادی ما زده شده است، فرصتی بدهید که این گره ها کورتر نشود تا به واسطه اقداماتی که می شود این گره ها به تدریج باز شود. من به صراحت می گویم وعده و وعید گشایش شرایط خوب اقتصادی و درمان خیلی کوتاه مدت وضعیت متغیرهایی مثل تورم و بیکاری، از طرف هر کسی داده شود واقع بینانه و صادقانه نیست.
*اقتصاد دان

3939