مهمان ویژه امسال به نمایشگاه کتاب نیامد/ مشکلات ارزی باوساطت رئیس جمهور حل شد/ توضیحات وزیر ارشاد درباره نمایشگاه کتاب بیست و ششم

زینب کاظم‌خواه: پرسش درباره مکان نمایشگاه کتاب یکی از پرسش‌های همیشگی است که هر سال در نشست خبری نمایشگاه مطرح می‌شود، اما امسال دیگر وعده‌ای برای سال بعد و بعدتر داده نشد، وزیر ارشاد آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت:«سال گذشته این بحث مطرح بود ولی وقتی مشکلات اقتصادی مطرح شد و قرار شد که هیچ پروژه عمرانی شروع نشود، خیلی از پروژه‌های عمرانی هم که شروع شده بود متوقف شد. دوستان معتقد هستند که باغ کتاب می‌تواند جوابگوی نمایشگاه کتاب باشد، باید چند نمایشگاه تخصصی برگزار شود تا ببینیم چه می‌شود؛ به هر حال آن جا 130 هزار متر است و ما اصراری نداریم که نمایشگاه حتما در مصلی برگزار شود.»

در بیست و ششمین نمایشگاه کتاب 2هزار و 245 ناشر داخلی و یک هزارو 600 ناشر خارجی از 77 کشور جهان حضور دارند. امسال برای اولین بار 102 ناشر الکترونیک نیز در نمایشگاه حاضر هستند و با این حساب فضای نمایشگاه نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه علی اسماعیلی در نشست رسانه‌ای که دوشنبه 9 اردیبهشت در مصلا امام خمینی (ره) تهران برگزار شد، حاضر شدند و درباره نمایشگاه امسال صحبت کردند.

 وزیر ارشاد در مورد حضور ناشران خارجی در نمایشگاه کتاب تاکید کرد که به رغم نامهربانی‌های بعضی از کشورها که اجازه حضور ایران را در نمایشگاه‌هایشان ندادند،  وزارت ارشاد هیچ محدودیتی برای شرکت کشورهای دیگر در نمایشگاه امسال قائل نشد.

به گفته حسینی بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب امسال، به رغم فشارهای اجتماعی و سیاسی که متوجه کشور بود، بسیار فعال خواهد بود و به غیر از هیات‌های خارجی که مهمان نمایشگاه می‌شوند، وزرای فرهنگ چند کشور نیز از این نمایشگاه دیدن می‌کنند.

وزیر ارشاد مانند سال پیش که گفته بود «تلاش کردیم نمایشگاه جنبه نمایشگاهی‌اش بیشتر شود»، امسال نیز همین حرف را تکرار کرد و گفت که یکی از اشکالاتی که عنوان می‌شود این است که نمایشگاه کتاب بیشتر یک فروشگاه است اما امسال تلاش می‌شود که جنبه نمایشگاهی افزایش یابد.

نمایشگاه کتاب هر سال نشست‌هایی را با موضوعات مختلف برگزار می‌کند؛ نشست‌هایی که بخش جنبی نمایشگاه محسوب می‌شوند، امسال نیز حدود 150 نشست تخصصی، رونمایی کتاب و برنامه‌های مناسبتی برگزار می‌شود تا بخش جنبی نمایشگاه پرورنق شود.

همچنین به مناسبت پنجاه‌امین سالگرد 15 خرداد و سالروز شهادت استاد مطهری برنامه‌هایی در بیست و ششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزار خواهد شد.

امسال هم به روال سال گذشته بخش کارنامه نشر جمهوری اسلامی برپا خواهد بود، در این بخش 4 هزار عنوان کتاب که جنبه نمایشگاهی دارند، به نمایش در می‌آیند.

در بخشی از این نشست وزیر ارشاد درباره کمبود کاغد و گرانی قیمت آن که باعث بروز مشکلاتی در روند نشر کتاب در کشو شد، سخن گفت و یادآور شد:«با تمام مشکلاتی که در سال 91 با آن مواجه بودیم، صنعت نشر کشور متوقف نشد.»

در نمایشگاه امسال مانند سال‌های گذشته یارانه توزیع می‌شود که به گفته وزیر ارشاد 250 هزار نفر از دانشجویان برای دریافت یارانه خرید ثبت نام کرده‌اند.    

در این نشست به روال نشست‌های دیگری که برگزاز می‌شود، درباره مشکلات کاغذ سخن گفته شد و وزیر ارشاد دوباره تاکید کرد که «وزارت ارشاد مستقیما مسوولیت ندارد و این موضوع بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است، اما چون یک پای قضیه هم ارشاد است، این وزارتخانه کارگروهی برای پیگیری‌ مشکلات کاغذ به خصوص دوره‌ای که وقفه‌ای در وارادت کاغذ پیش آمد، تشکیل داد.»

او گفت: «در جلسه‌ای که داشتیم تصمیم گرفته شد که صندوق توسعه به کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در این بخش را دارند تسهیلات بدهد و امیدواریم که مجموعه این اقدامات منجر به بهبود شرایط شود.»

علی اسماعیلی معاون فرهنگی وزارت ارشاد در نشست امروز خیلی کم حرف بود. او تنها دو سه بار لب به سخن گشود که یکی از آن‌ها برای  پاسخگویی به یکی از سوالات درباره معیار انتخاب ناشران برتر بود. او توضیح داد:«برای انتخاب ناشران برتر 20 شاخص وجود دارد که هیات داوران با بررسی عملکرد یک ناشر در طول سال و در نمایشگاه کتاب، ناشر برتر را اعلام می‌کند. این شاخصه‌ها شامل پرتیراژ‌ترین کتاب‌های ناشر، تعداد عناوین کتاب در یک سال، عناوین کتاب‌های موضوعات مختلف و سابقه ناشر است.»

از اواسط سال گذشته بحث بدهی ناشران خارجی را مطرح کرد که وزارت ارشاد این بدهی را پرداخت نکرده است، یکی از سوالات از وزیر همین موضوع بود که وزیر گفت به دلیل قیمت ارز مشکلاتی ایجاد شد و همین موضوع باعث شد که بدهی ناشران قدری با تاخیر پرداخت شود.

او یادآور شد:«این مشکل به دلیل اختلاف نظر بانک مرکزی و بانک ملت بود که این اختلاف قیمت را باید منتقل می‌کرد. ما قیمت‌های ریالی را پرداخته بودیم و در تبدیل به ارز اختلاف به وجود آمد که با وساطت رییس جمهور حل شد.»

در بخش ارزی یارانه‌ای که اختصاص می‌یابد5/4  میلیارد تومان است و در مجموعه 20 میلیارد تومان به عنوان یارانه در نظر گرفته می‌شود.

هر سال یکی از بحث‌های نمایشگاه حضور ناشرانی است که به علت مشکلاتی نمی‌توانند به نمایشگاه بیایند. این مشکلات یا ناشی از لغو مجوز ناشراست ، و یا تخلفاتی که او در طول یک سال انجام می‌دهد، این موضوع امسال نیز مطرح شد که وزیر ارشاد گفت: «امسال ناشران بیش از سال‌های قبل حضور دارند، بعضی از ناشران اشکالاتی داشتند که سعی کردیم آن‌ها را نادیده بگیریم تا حضور داشته باشند.»

او همچنین درباره ممیزی کتاب‌هایی که به نمایشگاه می‌آیند هم توضیح داد: «این نظارت بیشتر در مورد کتاب‌های خارجی است که به نمایشگاه می‌آیند، دلیل این موضوع هم به علت خطوط قرمزی است که ناشران خارجی باید رعایت کنند.»

پیش از این اعلام شده بود که مهمان ویژه نمایشگاه امسال کشور هند است، مکاتباتی نیز صورت گرفت اما حضور این کشور در نمایشگاه منتفی شد.

علی اسماعیلی در این باره گفت: «از ناحیه ما دعوت رسمی از وزیر مربوطه انجام شده بود، اما پاسخی دریافت نکردیم، اما وزیر فرهنگ آن کشور امسال از نمایشگاه کتاب دیدن می‌کند.»

این روزها که به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌شویم، هر کدام از سازمان‌ها برنامه‌هایی برای آن در نظر دارند، یکی از خبرنگاران نیز پرسید که در نمایشگاه کتاب امسال آیا برنامه‌هایی برای معرفی کاندیداها وجود دارد یا خیر؟ که حسینی توضیح داد:«کاندیداها الان در مرحله بیایم و نیایم هستند، خیلی از ائتلاف‌ها نیز حضورشان صد درصد نشده است. ولی با تمام این تفاسیر ما آمادگی داریم تا کاندیداها به نمایشگاه بیایند و دیدگاه‌های خود را بیان کنند، اما در عین حال نمی‌خواهیم، این موضوع باعث شود که مطالعه تحت شعاع قرار گیرد؛ ما کمک می‌کنیم که انتخابات پرشور و همراه با مهرورزی باشد. رجز خوانی و تخریب رقیب نباشد، بلکه کاندیداها بیایند و توانمندی‌های خود را بیان کنند.»

چندی پیش مطرح شد که وزارت ارشاد بدهی 100 میلیونی به گمرک دارد و از این رو آن‌ها به دلیل این بدهی کتاب‌های رسیده را ترخیص نکرده‌اند. حسینی در این باره توضیح داد:«گمرک یکی از جاهایی است که در این رویداد عظیم با ما همکاری دارد و حدود 90 هزار کتاب ترخیص شده است، اگر بدهی وجود داشته مانع کار ما نبوده است.»