به گزارش خبرآنلاین، «آسان‌ترین شیوه محاسبه خمس» عنوان کتابی در قطع جیبی است که مطابق با فتاوای امام راحل(ره) و آیات عظام اراکی، بهجت، تبریزی، خویی، خامنه‌ای، زنجانی، سیستانی، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم، وحید خراسانی و نوری همدانی تنظیم شده است.
تخمیس اموال در فقه شیعه از فرائض و واجبات مالی است و در اهمیت آن همین مقدار بس که در فرهنگ غنی دین شناسان راستین عترت نبوی صلوات الله علیهم اجمعین، به عنوان وسیله تطهیر اموال و پالایش نفس و جان مطرح شده است.
در اهمیت وجوب تخمیس از اموال از نگاه فقهی این دو مسأله قبل از هرچیز جلب توجه می‌کند که به اتفاق فقها و مراجع تقلید، تصرف در مالی که متعلق خمس است، هرچند با قصد دادن خمس، جایز نیست مگر به اذن حاکم شرع و همچنین مکلف شرعا نمی‌تواند بدون مراجعه به مرجع خود، خمس را به ذمه بگیرد و خود را بدهکار اهل خمس بداند و در آن تصرف کند. این کتاب که تعیین مبدأ سال خمسی، لیست اموال پانزده‌گانه مکلف، مؤونه زندگی و حکم خمس آن و شیوه تخمیس اموال کسی که تاکنون سال خمسی نداشته است، چهار فصل آن را تشکیل میدهند بر آن است تا آسان‌ترین شیوه محاسبه خمس اموال را در راستای مسائل مورد ابتلاء با رعایت دقائق و ظرائف فتوائی براساس فتوای مراجع مشهور ارائه دهد. در فصل دوم این کتاب از ارث، هدیه و بخشش، سرمایه، درآمد کسب و کار مصرف شده، درآمد کسب و کار پس‌انداز شده، قرض و وام مصرف شده، قرض و وام پس‌انداز شده، قرض و طلب، مهریه، دیه، صدقات و وجوه شرعیه، حقوق بازنشستگی، حق بیمه، باقی مانده آذوقه در آخر سال خمسی و مال حلال مخلوط به حرام به عنوان اموال پانزده‌گانه مکلف نام برده شده است. در بخش خمس مال حلال مخلوط به حرام آمده است: «مال حرامی که مخلوط به حلال شده از چند صورت برخوردار است، نخست اینکه هم مقدار حرام برای شخص معلوم است و هم صاحب آن در این صورت به اتفاق فقها، بر او واجب است همان مقدار معلوم را به صاحبش بدهد».
این نوشتار با اشاره به صورت دوم می‌افزاید: «این است که مقدار مال حرام را می‌داند، ولی صاحب آن را نمی‌شناسد در این صورت به نظر همه مراجع به جز آیت‌الله زنجانی، حکم مجهول المالک را دارد که باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاط واجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد».
صورت سوم و چهارم هم چنین بیان شده است که مقدار حرام را نمی‌داند ولی صاحبش را می‌شناسد مثل اینکه از شخصی به طور مکرر ربا گرفته اکنون خود شخص را می‌شناسد، ولی مقدار رباهایی را که از او گرفته دقیقا نمی‌داند و یا نه مقدار حرام را می‌داند و نه مالک آن را می‌شناسد…»
بخش هایی از کتاب را در ادامه می خوانید:
خمس مهریه
1) همه مراجع عظام (جز آیت الله بهجت): خمس ندارد.
2) آیت الله بهجت: بنابر احتیاط واجب اگر از مخارج سالش اضافه آمد باید خمس آن را بدهد.
خمس دیه
دیه سه قسم است: 1. دیه نفس 2. دیه اعضاء (مثل دیه دست و پا و چشم و مانند آن) 3. دیه منافع اعضاء مثل دیه قوه سامعه و با صره و ذائقه و لامسه و شامّه.
1) اما دیه اعضاء و منافع آن؛ همه مراجع عظام (جز آیت الله بهجت) خمس ندارد.
2) آیت الله بهجت: اگر در بین سال صرف در مؤونه زندگی نشود، به احتیاط واجب خمس دارد.
اما دیه نفس؛ 1) همه مراجع عظام (جز آیت الله وحید): خمس ندارد.
2) آیت الله وحید: دیه نفس چون ارث غیر مترقب است. خمس آن واجب است.
خمس حقوق بازنشستگی
حقوق بازنشستگی کارمندان در اصل تعلق خمس به آن بین مراجع عظام اختلافی نیست، ولی در اینکه آیا پس از دریافت آن فوراً باید خمس آن را پرداخت یا اینکه جزء درآمد سال دریافت محسوب می‌شود و اگر تا آخر سال آن را صرف در مؤونه زندگی کند پرداخت خمس آن واجب نیست اختلاف است و دو نظر در مسأله وجود دارد.
1) همه مراجع عظام (به جز امام، سیستانی و وحید): حقوق بازنشستگی جزء درآمد سال دریافت محسوب می‌شود و اگر تا آخر سال صرف در مؤونه زندگی نشود خمس دارد.
2) آیات عظام: امام راحل، سیستانی و وحید: چنان‌چه طبق قرارداد باید پس از بازنشستگی حقوق را دریافت دارد، جزء درآمد سال وصول است و پس از کسر مؤونه سال اگر از مخارج سال زیاد آمد، خمس دارد ولی اگر در دوران خدمت مقداری از حقوق او کسر می‌شده و بعد از زمان خدمت به او میدهند، فوراً باید پس از دریافت خمس آن پرداخت شود.
6060
نظر شما