امید کریمی- زهرا تالانی: سازمان تامین اجتماعی، بیش از اینکه به خاطر عملکردش در رسانه ها پررنگ باشد، به دلیل حاشیه های روسایش رسانه ای می شود؛ حداقل در دولت های نهم و دهم اینگونه بوده است. رفت و آمدهای مختلف که حالا به سعید مرتضوی ختم شده است، هیچ گاه بدون حاشیه نبوده. اما پیش از سعید مرتضوی، رحمت الله حافظی، مدیرعامل تامین اجتماعی بودکه به دلیل اختلاف با وزارت بهداشت به خاطر طرح پزشک امین برکنار شد.
گفت وگوی خبرآنلاین با مدیرعامل سابق سازمان تامین اجتماعی را بخوانید؛
از تامین اجتماعی شروع می کنیم.شما حدود یک سال و نیم در این سازمان مدیر بودید.چطور شد که از وزارت بهداشت به این سازمان رفتید و بعد هم به یکباره برکنار شدید؟
بنده 535 روز در سازمان تامین اجتماعی در خدمت همکارانم بودم. این مجموعه عظیم دارای چند ویژگی است که باید مورد توجه باشد؛ یکی از ویژگی های این سازمان ماهیت تخصصی آن است که موجب می شود کسی نتواند به راحتی وارد آن شود. بین دستگاه های مختلف جابه جایی افراد به آسانی انجام می شود اما در تامین اجتماعی این امر به آسانی امکان پذیر نیست،چون یک سیستم فنی خاص است و نیروهای آن خبره حوزه تخصصی خود هستند و برای همین سازمان بسته ای به نظر می رسد.خصوصیت دوم این است که سازمان تامین اجتماعی یک نهاد عمومی غیر دولتی است که بر اساس اساسنامه وبا مصوبات ارکان سازمان شامل هیات امنا،هیات مدیره وتوسط مدیر عامل اداره شده و توسط هیات نظارت نیز اقدامات مدیر عامل رصد شده و انحرافات احتمالی به هیات امنا منعکس می شود. لذا هر مصوبه ای که مدیرعامل از این هیات ها بگیرد لازم الاجراست و برای همین بزرگترین قطب اقتصادی کشور با گردش مالی بالایی که دارد می تواند محل خدمت با ظرفیت و قدرت مانور بسیار بالایی باشد.
به همین دلیل در زمان حضور بنده به خاطر جلب اعتماد نیروهای توانمند و صدیق سازمان و افزایش چشمگیر درآمدها بحمدالله مشکلات کمتر شده و در آمد ماهانه از 980 میلیارد تومان به 1498 میلیارد تومان افزایش یافت که از محل این افزایش درآمد، از 9 ماه تاخیر در پرداخت مطالبات داروخانه ها، بیمارستانها و مراکز درمانی طرف قرارداد سازمان به تدریج کاسته شده و به 4 ماه رسید.
خاطرم هست وعده داده بودید که اگر به همین منوال پیش بروید، نه تنها از بدهی ها خبری نیست، حتی می توانید پول پیش هم به مراکز درمانی و داروخانه ها بدهید. امکان پذیر بود؟
اعتقاد قلبی بنده این بود که نه تنها نباید بدهی داشته باشیم بلکه باید 25 درصد هم پیش پرداخت به طرفهای قرارداد بدهیم، اما متاسفانه این تلاشها در نیمه راه متوقف شد و عده ای رئیس جمهور را راضی کردند که حافظی از سازمان منفک شود. این عده همان کسانی بودند که با رفتن حافظی به بیمه خدمات درمانی هم مخالف بودند. دو ماه بعد از این که بنده از وزارت بهداشت استعفا دادم آقای محصولی بنده را خواستند و با من صحبت کردند که مدیریت سازمان بیمه خدمات درمانی را بپذیرم.
چرا شما را از تامین اجتماعی کنار گذاشتند؟
در پاسخ شما باید بگویم که در حذف بنده 70 درصد، اجرای پزشک امین نقش داشت و 30درصد سایر مسائل.
چرا پزشک امین را در سازمان تامین اجتماعی اجرا کردید در حالیکه مشابه آن در وزارت بهداشت اجرا می شد؟
45 درصد جمعیت کشور تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند که حق بیمه پرداخت می کنند و انتظار خدمات درمانی خوب دارند. ما در سازمان می خواستیم نظام و سیستمی داشته باشیم که به مردم پاسخگو باشد و خدمات در شان آنان ارائه کند. الان مردم از خدماتی که در بیمارستانها داده می شود راضی نیستند، مثلا بیمارستان میلاد اصلا پاسخگوی این حجم از مراجعات نیست، اگر در جنوبی ترین نقطه کشور فردی بیمار داشته باشد باید فرش زیر پای خانواده اش را هزینه کند تا بعد از چند روز سرگردانی پشت درهای بیمارستان میلاد تکلیفش مشخص شود. چرا باید اینطور باشد؟ تامین اجتماعی می خواست با اجرای نظام ارجاع پزشک امین با رعایت اصول و سیاستهای کلان وزارت بهداشت، پاسخگوی بیمه شدگان خود باشد که متاسفانه نشد.
پزشک خانواده هم با اجماع بیمه ها و تشکیل بیمه سلامت همین برنامه را داشت.
این موضوع از دو منظر قابل بررسی است. اول اینکه وزارت بهداشت به عنوان سیاستگذار نباید در حوزه اجرا وارد شده و بدنه دولت را سنگین کند، بلکه صرفا با سیاستگذاری و نظارت باید نقش تعدیل و تنظیم کننده را ایفا کند، اجرای نظام ارجاع در وزارت بهداشت این وزارتخانه و دانشگاه های تابعه ان را با کاهش جدی و تهدید کننده درامدها مواجه خواهد کرد. این در حالی است که بیش از 40 درصد درآمدهای این وزارتخانه از این مسیر عاید می شود، بنابراین هر دولتی منتظر باشد که این وزارتخانه نظام ارجاع را برقرار کند، جز اتلاف وقت عایدی نخواهد داشت. بهترین اجرا کننده نظام ارجاع و پزشک خانواده، سازمانهای بیمه گر هستند. این نظر کارشناسی بنده با بیش از 20 سال حضور در نظام بهداشت و درمان و قریب سه سال حضور در سازمانهای بیمه گر است و قطعا به دور از وابستگی های سازمانی است. البته مطالعات تطبیقی در سایر کشورها نیز موید این نظر است.
دوم این که دربرنامه پنجم توسعه اعلام شده بیمه ها تجمیع شوند و بیمه سلامت ایرانیان تشکیل شود، اما در تبصره 4 بند مربوطه برای سازمان تامین اجتماعی استثنا قائل شده است، بنابراین ما می توانستیم برنامه پزشک امین را داشته باشیم مضافا اینکه به استناد مصوبه هیات امنا سازمان که جایگاه قانونگذاری سازمان را داراست، مدیر عامل موظف بود نظام ارجاع و پزشک امین را در سال 89 و حداقل در سه استان کشور اجرا کند.
خب پزشک خانواده هم در سه استان پایلوت شده بود.
پزشک خانواده در سه سال در سه استان خوزستان،سیستان و بلوچستان و چهارمحال بختیاری به صورت پایلوت اجرا می شد، اما چرا نتیجه را اعلام نکردند؟ جالب است بدانید که پس از سه سال تلاش وزارت بهداشت در این سه استان فقط 60 نفر پزشک قرارداد داشتند.تامین اجتماعی به هیچ وجه قصد تقابل با وزارت بهداشت نداشت ،هر وقت پرشک خانواده اجرا می شد ما آمادگی الحاق به ان را داشتیم ، چه بسا اجرای پزشک امین راه اجرای پزشک خانواده را هم باز می کرد. مشکل اساسی این بود که پزشک خانواده مطالعه و کارشناسی شده نبود و اشکالات زیر ساختی عمده ای داشت و دارد که به برخی از آنها اشاره شد.
فراخوان پزشک امین چه نتایجی داشت؟
ما استان گیلان را به عنوان اولین استان برای اجرای پزشک امین انتخاب کردیم، نکته قابل توجه این بود که از حدود 750 پزشک عمومی شاغل در این استان 540 نفر اعلام آمادگی کرده و ثبت نام کردند. از مزایای پزشک امین این است که برای افراد مسن بالای 60سال که به صورت اختیاری به نظام پزشک امین وارد می شدند درمان رایگان بود. برای کسانی که بیمارانی که دیابت، فشار خون ، هموفیلی ، تالاسمی و دیالیزداشتند داروی مصرفی مرتبط با این بیماری ها رایگان بود.این طرح پرداخت از جیب مردم را که تکلیف مندرج در برنامه های چهارم و پنجم توسعه است را کاهش می داد .
برای این طرح 10 ماه مطالعه و 3 ماه در استان گیلان اطلاع رسانی شد. با کانون های بازشستگی، شوراهای شهر و روستا، مجمع نمایندگان استان در مجلس، استاندار و فرمانداران ، نماینده ولی فقیه در استان و ائمه جمعه شهرستانها جلسات توجیهی گذاشته شد ،از طریق برنامه زنده تلویزیونی در استان اطلاع رسانی به بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی صورت پذیرفت .وقتی اجرای پزشک امین به این مرحله رسید و تهدید جدی برای حیثیت وزارت بهداشت محسوب شد فشارهای آن مجموعه به رییس جمهور برای حذف مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی مضاعف شد تا این که در نهایت روزی آقای شیخ الاسلامی بنده را احضار کردند و گفتند که رئیس جمهور گفته است حافظی را حذف کنید.
30 درصد دیگر عوامل برکناری شما، چه چیزی بود؟
موضوع دیگر این بود که از دفتر یکی از اعضاء عالی رتبه هیئت دولت که در ساختمان نهاد ریاست جمهوری مستقر است لیست افرادی را ارائه می کردند که این افراد را با هزینه سازمان به مشهد بفرستید. یا اینکه اسامی برخی افراد شاغل در سازمان را مطرح می کردند که این افراد باید ارتقاء یابند اما نکته جالب توجه این بود که یک سال بعد وقتی لیست افرادی که به دلیل عدم کارایی از سازمان حذف شده بودند را مرور می کردم اکثریت قریب به اتفاق آنان همان سفارش شده ها بودند.
بعد از برکناری شما از تامین اجتماعی آقای مرتضوی رئیس سازمان شد. اما نمایندگان مجلس با این موضوع برخورد کردند. به نظر شما چرا دولت هزینه استیضاح و برکناری وزیر رفاه، کار و تعاون را داد؟
وقتی وزارتخانه های رفاه، تعاون و کار ادغام شد آقای شیخ الاسلامی وزیر شد اما دولت به این نتیجه رسیده بود ایشان توان اداره این سه وزارتخانه را ندارد. بر اساس اطلاعاتی که دارم بهمن سال 90 دولت به این نتیجه رسید که اردیبهشت 91 ایشان را جا به جا کند، اما با اجرای سناریوی مرتضوی، هزینه برکناری آقای شیخ الاسلامی را به دوش مجلس انداختند.
با این حال دولت خیلی آقای مرتضوی حمایت کرد و بدهی چندساله اس را به تامین اجتماعی پرداخت کردو.
وقتی بنده مسئولیت تامین اجتماعی را به عهده داشتم، سه بار شخصا از آقای رئیس جمهور درخواست وقت ملاقات کردم تا گزارش عملکرد و چالش های سازمان را منتقل کنم که نتیجه ای حاصل نشد، اما مدتی بسیار کوتاه پس از انتصاب مرتضوی، رییس جمهور در سازمان حضور می یابد. با وجودی که توسط دولت از حافظی حمایت نشد، بحمدالله با لطف و عنایت خداوند و تلاش خستگی ناپذیر و قابل تقدیر همکاران سراسر کشور سازمان، از بدهی های تامین اجتماعی روزبه روز کاسته و درآمد ها افزوده شد.
من الان میزان پرداخت بدهی های دولت به تامین اجتماعی را شنیدم اما باور نکردم. میزان این بدهی تا پایان سال 89 بالغ بر 36 هزار میلیارد تومان بوده ، اگر این پرداخت صورت پذیرفته است پس چرا پرداخت بدهی های سازمان به طرف های قرارداد روند افزایشی پیدا نکرده مگر اینکه مدعی شویم این تهاتر غیر نقدی و در قالب واگذاری شرکت های دولتی است که وظیفه سیستم های نظارتی را مضاعف می کند تا گنجشک را به جای قناری محاسبه نفرمایند.
در این شرایط آقای مرتضوی اعلام کردند که حقوق بازنشستگان را به حداقل 700 هزار تومان می رسانند. به نظر شما امکان دارد؟
امیدوار هستم که بتوانند چون پدر بنده هم بازنشسته و مستمری بگیر تامین اجتماعی است اما با مقایسه وصولی ها و هزینه ها به نظر می رسد امر مشکلی باشد چون بدهی به مراکز درمانی و سایر هزینه های سازمان هم باید مد نظر باشد.
47232
نظر شما