از آن روز که مسئولان وزارت کشور دولت محمود احمدی‌نژاد از نشاط اجتماعی حرف زدند، چهارسال می‌گذرد؛ موضوعی که کم‌کم به یک طرح تبدیل شد و آن‌قدر در بین حرف‌های دولت‌دهمی‌ها آمد که نام آن هم کنار طرح‌هایی رفت که این سال‌ها حرفشان از دهان رییس‌جمهوری و وزرایش نیفتاده است. چهارسال از آن روز می‌گذرد و حالا عمر دولت دهم تمام شده است. نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص شده‌اند و حالا قرار است یکی‌یکی آستین‌ها را برای برنده‌شدن در کارزاری بالا بزنند که پیش‌بینی‌کردن نتیجه‌اش هر روز سخت‌تر می‌شود.
اولین‌بار یکی از روزهای خرداد سال 88 بود که علیرضا افشار، معاون وزیر کشور، از اجرای طرح نشاط اجتماعی در شهرها خبر داد. دو‌سال بعد او خبر داد که وزارت کشور می‌خواهد این طرح را در تهران و در بین کارمندان هم اجرا کند: «بحث نشاط اجتماعی از مهم‌ترین محورهای این طرح است تا شادی و نشاط را در جامعه تقویت کنیم. البته ما شاخص و آماری نداریم تا درصد نشاط اجتماعی را بیان کنیم ولی در قراردادی که با یکی از دانشگاه‌ها منعقد کرده‌ایم در حال بررسی نشاط اجتماعی در استان‌های کشور هستند و به‌زودی پایش نشاط اجتماعی در تهران آغاز می‌شود.»
لزوم ایجاد نشاط اجتماعی توسط دولت اولین‌بار در قانون برنامه توسعه چهارم آمده است. در ماده97 این برنامه چند‌محور برای تکلیف دولت برای پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی در نظر گرفته شده و در بندب آن آمده است که بسط و گسترش روحیه نشاط، شادابی، امیدواری، اعتماد اجتماعی، تعمیق ارزش‌های دینی و هنجارهای اجتماعی از وظایف دولت است.
همین وظیفه هم بود که بعد از گذشتن پنج‌ماه از عمر این برنامه و در آستانه تصویب برنامه پنجم توسعه، دولت را به این فکر انداخت که به فکر نشاط اجتماعی مردم باشد. حالا عمر دولت دهم تمام شده، برنامه توسعه پنجم تصویب شده است و کارشناسان مختلف معتقدند که هنوز راه درازی تا آمدن نشاط بین مردم مانده است. به فاصله یک‌ماه مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم و در حالی که هنوز نامزدها برنامه‌هایشان را درست ارائه نداده‌اند، هنوز مشخص نیست که قرار است «نشاط اجتماعی» بین برنامه‌ها بیاید یا نه و با شروع دولت جدید مردم تا چه اندازه می‌توانند درباره برگشتن نشاط بین خودشان امیدوار باشند. کارشناسان مختلف این موضوع را بررسی کرده‌اند.
شهلا اعزازی، جامعه‌شناس: تغییر نگرش منفی به زنان، عامل ایجاد نشاط
«به دلیل نگرش منفی که نسبت به زنان در هشت‌سال گذشته وجود داشته، نشاط از بین آن‌ها رخت بربسته است.» این جمله را شهلا اعزازی، جامعه‌شناس و استاد بازنشسته دانشگاه علامه، می‌گوید. او می‌گوید که با توجه به شرایطی که در هشت سال گذشته برای زنان در جامعه ایجاد شده، معلوم نیست که رییس‌جمهوری آینده بتواند تا چه اندازه موفق به بازگرداندن نشاط بین نیمی از جمعیت ایران باشد: «در این سال‌ها شاهد بوده‌ایم که با وجود نداشتن اعتماد به زنان کشور، دولت آن‌ها را با اجرای طرح‌های مختلفی به خانه بازگردانده و خواسته است که نقش آن‌ها را در خانه‌ها محدود کند. من فکر می‌کنم در صورتی می‌توان کمی به بازگشتن نشاط بین زنان امیدوار بود که سدهایی که برای فعالیت آن‌ها ایجاد شده از بین برود؛ طرح‌هایی مانند تفکیک جنسیتی که تعداد بسیاری از زنان را درباره تحصیل در دانشگاه‌ها ناامید کرد.» این جامعه‌شناس می‌گوید که اگر رییس‌جمهوری آینده و کابینه‌اش زنان را انسان‌های مستقل، برابر و توانا بدانند، می‌توان به بازگشتن نشاط بین آن‌ها امیدوار بود.
محمدعلی دادخواه، حقوقدان: دموکراسی برابر است با نشاط در جامعه
محمدعلی دادخواه، حقوقدان، معتقد است که برای بررسی این موضوع که چقدر قرار است نشاط اجتماعی به مردم ما بازگردد، باید دید که دولت آینده چقدر خودش را نسبت به این موضوع حساس و مسئول می‌داند. او می‌گوید که نشاط و شادی بین مردم نسبت مستقیمی با اعتبار و حیثیت انسان‌ها در جامعه دارد: «اگر دولت آینده به موارد حقوق‌بشری نیک بنگرد، می‌توانیم آینده روشنی را توام با نشاط در جامعه ببینیم. تحقیقات جامعه‌شناسی نشان داده که دموکراسی رابطه مستقیمی با رعایت اصول اجتماعی، نگرش توام با احترام و حیثیت شهروندان جامعه دارد. شادی وقتی بین مردم یک جامعه می‌آید که تبعیض بین آن‌ها وجود نداشته باشد و نگرش همه‌جانبه نسبت به حقوق آن‌ها از سوی مسئولان آن جامعه باشد.» این حقوقدان می‌گوید که در هشت سال گذشته دولت حق شادمانی شهروندان را فراموش کرده است: «دولت باید خودش را موظف به ایجاد شادمانی در بین مردم بداند و شادمانی وقتی ایجاد می‌شود که بدیهی‌ترین حقوق افراد یعنی عدالت اجتماعی رعایت شود و این عدالت اجتماعی با به‌رسمیت‌شناختن حق تحصیل برابر و حق کار با درآمد مناسب ایجاد می‌شود و امیدواریم که دولت آینده تاکیدش را روی عدالت اجتماعی بین افراد بیشتر کند تا نشاط به جامعه بازگردد.»
غلامحسین معتمدی، روانشناس: تقویت خنده، روشی برای رسیدن به نشاط اجتماعی
«طبیعی است که کاهش تنش و فشار روانی برابر با بروز احساسی بهتر در افراد است.» این نظر غلامحسین معتمدی، روانشناس، است. او می‌گوید ایجاد خنده را در بین مردم، یکی از بهترین روش‌ها برای رسیدن به نشاط اجتماعی می‌داند: «خنده، خستگی را برطرف و انرژی مثبت ایجاد می‌کند. بعضی از روانشناسان بر این باورند که خنده موجب تخلیه انرژی‌های واپس‌زده و سرکوب‌شده می‌شود و به تعادل روحی کمک می‌کند و به همین دلیل پس از خنده احساس آرامش بر وجود انسان مستولی می‌شود. درباره تاثیر مثبت خنده بر سلامتی بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند. در یک ضرب المثل ایرانی آمده که خنده بر هر درد بی‌درمان دواست. بسیاری از این قبیل اظهارنظرها مبالغه آمیزند و بر مبنای یافته‌های علمی انجام نمی‌شود، امـا طبیعی است که چون خنده فشار روانی و استرس را کاهش می‌دهد و روابط را بهبود می‌بخشد تاثیر مثبتی بر سلامتی فردی و اجتماعی افراد دارد. به همین دلیل هم است که تعداد بسیاری از روانشناسان برای تقویت نشاط و شادی در جامعه، مسئولان کشورها را به اجرای برنامه‌های مختلفی به این منظور تشویق می‌کنند و امیدوارم در دولت آینده این موضوع بیشتر از قبل مدنظر رییس‌جمهوری و وزرایش قرار گیرد.»
47301
نظر شما