از میدان تقسیم تا میدان تحریر ؛آیا بهار ترکی موضوعیت دارد؟

محمد جواد موسوی زاده

باید زمان بگذرد تا بتوان به این سوال پاسخ داد که آیا میدان تقسیم استانبول به میدان تحریر استانبول تبدیل می شود؟در حال حاضر تنها می توان گفت که تجمع مردمی در اطراف میدان مرکزی استانبول، به نقطه عطفی در سیاست ترکیه تبدیل خواهد شد.

چند روزی می شود که ترکیه غرق در نا آرامی است و اردوغان احزاب مخالف خود را متهم کرده است که این اعتراضات را سازماندهی کرده اند. از همین رو انگشت اتهام اردوغان بیش از همه به سوی اصلی ترین حزب مخالف خود "سی اچ پی"گرفته شده است.
اردوغان تاکید کرده است که حزب "سی اچ پی" شهروندان بی گناه من را تحریک کرده است. عده ای از بهار ترکی سخن می گویند و اردوغان در پاسخ به آنها گفته است که این افراد ترکیه را نمی شناسند که چنین سخنانی را بر زبان می آورند.
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه امروز در کنفرانس خبری خود گفت : تظاهرات ضد دولتی که در چهار روز گذشته که گاه گسترده و خشونت آمیز بوده است را نمی توان بهار ترکی نامید.
این تظاهرات در ابتدا یک تحصن کوچک صلح آمیز در برابر طرح دولت برای ساخت یک مرکز خرید در پارک غزی استانبول بود که به سرعت تبدیل به بزرگترین و شدید ترین تظاهرات این کشور در سالهای گذشته شد.
اردوغان در یک کنفرانس خبری تلویزیونی قبل از سفر خود به مراکش اعتراضات در سراسر کشور را یک شورش برنامه ریزی شده توسط افراط گرایان و احزاب مخالف خود دانست.
او همچنین افزود : در واقع کسانی که در ترکیه از بهار صحبت می کنند، راست می گویند اما کسانی هستند که تلاش می کنند بهار را به زمستان تبدیل کنند.
امروز خیابان ها نسبتا آرام بود. ده ها هزار نفر در شهرهای مختلف اعتراض خود را قبل از تظاهرات آخر هفته نشان دادند. برخی با پلیس درگیر شدند و پلیس از گاز اشک آور استفاده کرد و تاکنون بیش از 1700 نفر در 67 شهر و یا شهرستان بازداشت شده اند.
اردوغان در کنفرانس خبری امروز خود اینگونه ادامه داد: کسانی که در این وقایع حضور دارند توسط افراط گرایان سازماندهی شدند و اعتراض آنها هیچ ربطی به جریان پارک غزی ندارد و این حوادث با عواملی از داخل ترکیه و از خارج کشور سازماندهی شده است . اردوغان اضافه کرد که حزب اصلی مخالف عدالت و توسعه، شهروندان بی گناه من را تحریک کرده است.
اردوغان و حزب عدالت و توسعه اسلامی بیش از یک دهه است که قدرت را دست دارند و در این دوران سه انتخابات برگزار شده است و شرایط ترکیه از لحاظ اقتصاد و نفوذ منطقه ای و بین المللی رشد کرده است. اما نخست وزیر به دلیل تلاش برای نهادینه کردن ارزش های محافظه کار و قدرت اجرایی دچار انتقاد عموم قرار گرفته است.
بایرام بالکی یک محقق مهمان در بنیاد کارنگی است که در زمینه صلح بین المللی برنامه خاور میانه کار می کند.وی در همین زمینه در مصاحبه با رسانه های گروهی گفته است: اعتراضات فراتر از حوادث میدان تقسیم بوده است و این نشان از ابراز سرخوردگی عموم مردم نسبت به احساس "دیکتاتوری مترقی نخست وزیر" دارد.
بالکی همچنین گفت: در ماه گذشته نخست وزیر شروع به اتخاذ اقدامات بسیار محافظه کارانه کرد. محدود کردن سقط جنین و اعمال محدودیت برای مصرف نوشیدنی های الکلی از جمله این اقدامات بوده است. مردم از نفوذ دولت به زندگی خصوصی خود نارضایتی دارند و پروژه تجاری میدان تقسیم بهانه ای برای آنها بود که این نارضایتی را آشکار کنند. علاوه بر این، 232 نفر از روزنامه نگاران ترکیه در زندان هستند که این آمار در جهان یکه تازی می کند و صنف مطبوعات این کشور از سیاست های اردوغان ناراضی است.
یکشنبه شب، کاخ سفید با انتشار بیانیه ای از تمامی احزاب خواست که «آرام کردن اوضاع» و "احترام به تظاهرات مسالمت آمیز" را به عنوان بخشی از بیان دموکراتیک در عملکرد خود در نظر بگیرند. در همین حال، وزارت کشور ترکیه از شهروندان خود خواست تظاهرات "غیرقانونی" را تحریم کنند.
باید زمان بگذرد تا بتوان به این سوال پاسخ داد که آیا میدان تقسیم استانبول به میدان تحریر استانبول تبدیل می شود؟در حال حاضر تنها می توان گفت که تجمع مردمی در اطراف میدان مرکزی استانبول، به نقطه عطفی در سیاست ترکیه تبدیل خواهد شد.اما ویژگی های انقلاب در کشورهای عربی که کشورها و رسانه های غربی از آن به عنوان بهار عربی نام می برند قطعا متناسب با شرایط کنونی ترکیه نیست . اسلامی ترین حزب ترکیه بر این کشور تسلط دارد و مردم این کشور در روندی دموکراتیک به حزب عدالت و توسعه رای داده اند. به نظر می رسد اگر هم انقلاب و بهاری در ترکیه در راه باشد، جنس آن بهار با بهار عربی مورد نظر مخالفان اردوغان، تفاوت آشکار دارد و اصولا ماهیت این دو بهار با یکدیگر تفاوت زیادی خواهد داشت.این تفاوت هم بسیار آشکار خواهد بود به شکلی که بسیاری از جوانان و نوجوانی که امروزه در خیابان ها فریاد اعتراض سر می دهند افرادی سکولار هستند که به قوانین اسلامی حاکم انتقاد دارند و احتمال این موضوع که چیزی برگرفته از بیداری اسلامی در ترکیه رخ بدهد امکان ندارد.
باید به این نکته هم توجه کرد رجب طیب اردوغان طرفداران زیادی در ترکیه دارد و بارها و بارها از قدرت مردم برای منافع حزبش استفاده کرده است و قطعا اردوغان هم می تواند در صورت لزوم طرفداران میلیونی خود را که در هر دوره انتخابات به حزب او آرای بالایی داده اند را به میدان بکشد. باید توجه داشت که هیچ یک از دیکتاتورهای سرنگون شده در جریان بیداری اسلامی از چنین پایگاه اجتماعی برخوردار نبودند و در نهایت می توان گفت که بعید است که در ترکیه بهاری همچون کشورهای غربی رخ بدهد و احتمالا حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان همچنان بر صحنه سیاست ترکیه قدرتمندترین خواهد بود.

4949