هما کبیری: هر چند که عواملی از جمله عدم تامین به موقع مالی طرح‌ها، تحریم، نبود تجهیزات لازم، کمبود دکل‌های حفاری، مشکلات مدیریتی و قراردادهای کارشناسی نشده را مهم‌ترین عوامل عدم توسعه فازهای مختلف میدان گازی پارس جنوبی دانسته‌اند، اما برخی دلایل کوچکتری نیز وجود دارند که نقش بسزایی در تاخیر فازهای مختلف داشته‌اند. به عنوان مثال فاز 12 از آن دست فازهایی است که هر چند قرارداد آن پیش از قراردادهای موسوم به 35 ماهه امضا شد، اما دستخوش تاخیرهایی شده که هر یک از عوامل آن به نوبه خود، نقش قابل توجهی در این میان داشته‌اند.
در فاصله 15 کیلومتری کنگان و 55 کیلومتری غرب عسلویه، منطقه‌ای قرار دارد که سال‌ها پیش، به نام تنبک که کلنگ اولین پروژه گازی در منطقه کنگان یعنی فاز 12 را آنجا زده‌اند. این اتفاق مشکلات خاص خودش را برای مدیران این پروژه به همراه داشت که حل هر یک از آنها زمان‌بر بود و پروژه را با تاخیر روبه‌رو می کرد. عدم وجود امکانات و فضای صنعتی در این منطقه و آشنا نبودن مقامات محلی به حل مشکلات موجود، کار مجری این طرح یعنی شرکت پتروپارس را مشکل‌تر از مناطق دیگر مانند عسلویه کرده بود. منطقه جنوب تنبک جمعیتی روستانشین زندگی می‌کردند که انتقال آنها به مکانی جدید یکی از وظایف پتروپارس برای راه‌اندازی بخش خشکی فاز 12 بود که مشکلات زیادی را به همراه داشت به طوری که هنوز قبرستان این روستا در کنار سایت بخش خشکی موجود است و این اتفاق منحصربفردی است که تا به حال در مورد دیگر فازهای پارس جنوبی اتفاق نیفتاده است.
فاز 12 در منطقه‌ای دورافتاده
فاز 12 پروژه‌ای است که به لحاظ تاسیسات شباهت زیادی به فازهای 6 و 7 و 8 دارد، با این تفاوت که در 6 و 7 و 8 تاسیسات شیرین‌سازی گاز وجود ندارد. چون گاز قرار بود گاز این سه فاز برای تزریق به میدان نفتی آغاجاری برود. هرچند که در سال‌های گذشته گاز این سه فاز در فازهای دیگر جریان پیدا کرد و کمتر به آغاجاری رفت، اما برای آن تاسیسات شیرین‌سازی پیش‌بینی نشده بود. در مقابل، در فاز 12، تاسیسات شیرین‌سازی به صورت مفصل‌تر از آن سه فاز وجود دارد.
همچنین در فازهای 6 و 7 و 8 در بخش خشکی یک پیمانکار اصلی وجود داشت که کل کارهای خشکی را انجام داد اما در فاز 12 تصمیمی که در ابتدای پروژه گرفته شد این بود که این کار را چند قسمت کنند. به همین دلیل برای مرحله طراحی اولیه هم این مورد را در نظر گرفتند. قبل از همه این قراردادها باید به برنامه تسطیح و آماده‌سازی زمین توجه می‌شد. چرا که 220 هکتار زمین پیش‌بینی شده برای فاز 12 یک زمین کاملا کوهستانی بود که بعدها کاملا مسطح شد.
اما نکته قابل توجه اینجا بود که فازهای 6، 7 و 8 در منطقه عسلویه و در فضایی اجرا شد که که پیش از آن برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده بود و فازهای دیگری هم در نزدیکی آن اجرا شده بود؛ ضمن آنکه منطقه ویژه انرژی پارس هم در آنجا مستقر بود و به همین دلیل امکانات کاری قابل اجرا بود.
اما فاز 12 و فازهای دیگر پس از آن به منطقه تنبک منتقل شده بودند؛ منطقه‌ای در 15 کیلومتری کنگان و 55 کیلومتری غرب عسلویه. همین موضوع کار در این منطقه را دشوارتر می‌کرد.
مصائب کار در تنبک
فاز 12 نخستین پروژه گازی در منطقه کنگان است و زمانی در این منطقه آغاز به کار کرد که خیلی از امکانات و فضاسازی‌ها وجود نداشت. حتی مقامات محلی هم در جریان مسائل این پروژه‌ها نبودند؛ در حالی که آشنا کردن آنها با جریان مسائل این پروژه‌ها و در عین حال کمک گرفتن از آنها کار بسیار دشواری بود. در قسمت جنوبی منطقه تنبک یک روستا با حداقل 40، 50 خانوار وجود داشت که مدت زیادی طول کشید تا یکی از شرکت‌ها مردم آنجا را جمع‌آوری کرده و به فضای جدیدی منتقل کند که همین کار هم مشکلات زیادی برای پروژه ایجاد کرد. این در حالی است که علاوه بر منازل مسکونی، یک پاسگاه ژاندارمری وسط زمین فاز 12 بود که باید جمع می‌شد. قبرستان این روستا نیز بنا به درخواست مردم آن تخریب نشده و هنوز در کنار سایت فاز 12موجود است.
آغاز فاز 12 با تسطیح زمین
فعالیت‌های اصلی تسطیح فاز 12 در سال 86 آغاز شد. قرارداد این مرحله پیش از این امضا شده بود اما در همین مرحله هم تاخیرهایی وجود داشت. در تسطیح مشکل دیگری هم وجود داشت: مسیر مسیل آب باران منطقه که آب را به دریا منتقل می‌کرد، از وسط این زمین گذشته بود. این مسیل هم برای پیمانکار اصلی این پروژه که شرکت پتروژارس بود، مشکل دیگری ایجاد می‌کرد که باید کانالی برای آب باران منطقه ایجاد می‌شد، وگرنه با یک باران منطقه را آب برمی‌داشت. کانال 3 کیلومتری بتونی سیلاب که ایجاد شد، قسمت شمالی سایت را اشغال و از قسمت غربی ادامه پیدا کرد. حالا مشکل بعدی این بود که باید راهی برای عبور خودروهای سواری هم ایجاد می‌شد.
اما چون این زمین در مسیر مسیل بود، استحکامش در جاهای مختلف و سطح آب‌های زیرزمینی مشکل دیگری ایجاد کرد. چون پیش‌بینی اولیه نشده بود، پیمانکار موظف شد تا یک زه‌کشی مفصلی در اطراف پروژه داشته باشد که از این طریق از چند نقطه آب زیرزمین جمع‌آوری شده و به دریا هدایت شود.
جنس خاک منطقه هم جنس مناسب نبود. این خاک از مارن تشکیل شده که نوعی سنگ است که تا زمانی که در مجاورت آب و هوا قرار نگرفته، خوب است. اما به محض آنکه در مجاورت آب و هوا قرار گیرد، پوک می‌شود و استحکام آن کاملا از بین می‌رود. به همین دلیل برای محوطه‌سازی باید این خاک هم تعویض می‌شد. باید کل محوطه خاک‌برداری شده و خاک آن کلا تغییر می‌کرد تا در اثر سازه‌های سنگین، فروننشیند.
به گفته کارشناسان، همه فازها جهت آماده‌سازی مشکلاتی را دارند اما فاز 12 مشکلات بیشتری را داشت که هزینه‌های اجرای این پروژه را نیز به شدت افزایش داد. با این وجود وزیر نفت تاکید دارد که زمستان امسال گاز فاز12 پارس جنوبی باید وارد شبکه سراسری شود و به همین منظور تمام کارکنان شرکت ملی گاز را بسیج کرده تا با اتمام این فاز قدم بزرگی در کاهش کمبود گاز کشور برداشته شود.
فاز 12 پارس جنوبی بزرگترین فاز پارس جنوبی است که تولیدات آن معادل هفت درصد گاز تولیدی کشور است. این فاز چهار سکو و 25 حلقه چاه دارد که اکنون 18 چاه آن آماده تولید گاز است. در حال حاضر 13 هزار نفر در این فاز مشغول به کار هستند.
3131
نظر شما