همه قدرت ها و بازیگران منطقه ای و جهانی حاضر در بحران خاورمیانه در حال بررسی دقیق تحولات و بالا و پایین کردن احتمالات و ارزیابی وضعیت هستند تا در لحظه مناسب خود را با پیروز میدان تعریف کرده تا سهم آنها از کیک پیروزی محفوظ بماند.
افزایش تقاضا از سوی غرب بر ای نزدیکی به ایران و افزون شدن تلاش های روسیه برای یارگیری بیشتر جریان های شیعی و مرز بندی جدید این کشور با تروریسم سلفی-تکفیری و تهدیداتی که اخیرا نسبت به عربستان سعودی مطرح کرده، همگی مبین این تلقی است که حتی همین حالا و خصوصا پس از فروکش کردن بحران، شیعیان جایگاه مهمتر و برجسته تری نسبت به گذشته در آرایش سیاسی و جغرافیایی منطقه خواهند داشت.
مقاله روز پنجشنبه پایگاه اینترنتی روسی زبان ایران رو مبنی بر اینکه ایجاد هلال شیعی، واقعیت جدید خاورمیانه است نشان می دهد که این ادعا تا اندازه زیادی درست است و روسیه به این موضوع توجه ویژه ای دارد.
بخش هایی از مقاله که به تشریح سیر تاریخی حوادث از جمله حمله آمریکا به عراق و افغانستان و نیز وقوع بهار عربی و از بین رفتن یکی دیگر از حکام سنی ضد ایرانی منطقه یعنی حسنی مبارک انجامیده تکرار مکررات است که ماحصل همه آنها کمک به افزایش نقش و قدرت ایران در منطقه و تضعیف بلوک سنی در برابر ایران شیعی بوده است. اما بخش هایی از این مقاله که ناظر به استنتاج از ما وقع بحران و توصیه به مقامات روسیه برای بهره گیری بیشتر از شرایط موجود است، محل تامل در این یادداشت محسوب می شود.
در بخشی از قسمت پایانی این مقاله آمده است : از قرار معلوم «هلال شیعی» واقعیت تازه ای در خاورمیانه است و در چنین شرایطی برای روسیه ارزیابی سریع و صحیح این عامل جدید و نشان دادن واکنش مقتضی به آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
ولادیمیر الکسیف نویسنده این مقاله در ادامه به صراحت تلاش برای هرگونه مصالحه و ایجاد درک متقابل بین روسیه و سایر کشورهای عربی و جریان های غیر شیعی در منطقه را بی ارزش توصیف کرده و می نویسد: در بی ارزش بودن این تلاش ها همین بس که آنها یا مانند قبل، طرفدار غرب باقی می مانند، یا در آنها نیروهایی مانند اخوان المسلمین و سایر گروهکهای اسلامگرا به قدرت می رسند که منافع روسیه را لحاظ نمی کنند.
با توجه به شواهد موجود به نظر می رسد که روس ها به این نتیجه رسیده اند که روابط شراکتی با سه کشور اصلی هلال شیعی( ایران، عراق و سوریه) به مراتب سودمندتر از همکاری با کشورهایی مانند مصر است که فقط به وام ها و کمکهای مسکو نیاز مند است و این شراکت منافع روسیه را در خاورمیانه بهتر تامین می کند.
این مقاله در ادامه تلاش برای کسب منافع مالی و اقتصادی از محل ایجاد رابطه با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را هم بیهوده دانسته و دلیل آن را به صورت روشن تصویر کرده است: رژیم های عرب به ویژه عربستان و قطر وهابی بر اساس ایدئولوژی خود برخورد بسیار خصمانه ای با روسیه دارند و نخبگان فاسد آنها به طور علنی با آمریکا و غرب در ارتباط هستند و علاوه براین، از گروه های رادیکال اسلامگرا درخاک روسیه حمایت می کنند و کمکهای مالی در اختیار گروه های سلفی و وهابی و تروریست ها قرار می دهند.
نویسنده در اینجا به نکته ای اشاره کرده که اندکی نگران کننده است. وقتی از «حمایت کشورهای عربی از رادیکال های اسلامگرا در خاک روسیه» سخن می گوید و پس از آن تاکید می کند که «مبنای ایجاد روابط نزدیک تر با هلال شیعی از همین حالا وجود دارد» و «مسکو با کمک این اتحاد، فرصتهای بیشتری» در اختیار دارد، باید مراقب بود، که شیعیان به سرباز پیاده روسیه برای نابودی دشمنانان آنها تبدیل نشوند.
به نظر می رسد روسیه براساس ارزیابی های خود به این نتیجه رسیده است که شیعیان قدرت برتر آینده این منطقه هستند و قصد دارد مراودات سیاسی، اقتصادی و نظامی خود را با آنها توسعه دهد. تا اینجا همه چیز مفهوم و منطقی است اما در عین حال به نظر می رسد روس ها نیت دیگری نیز در سر دارند و آن اینکه در بحران منطقه ای موجود، بنیادگرایی سنی را که به زعم آنها ضد تمدن بشری است و درضمن لطمات و خسارات زیادی به روسیه در گذشته وارد کرده است را با استفاده از نیروی عظیم شیعه، نابود یا تا حد ممکن مهار کنند.
روس ها ممکن است در این راه آمریکایی ها را نیز با خود همراه کرده باشند اما ایران به عنوان اصلی ترین و بزرگترین کشور شیعه منطقه باید مراقب این توطئه باشد و حتی اجازه ندهد مبارزه با تروریسم سلفی و تکفیری نیز صرفا به اسم شیعه تمام شود.
ایران باید به گونه ای رفتار کند که اولا، نه روسیه و نه آمریکا چنین اجازه ای به خود ندهند که برای مبارزه با تروریسم منشعب از بنیادگرایی خانمان برانداز سلفی-تکفیری از منابع انسانی و مالی شیعیان و ایران استفاده کنند و ثانیا به گونه ای عمل کند تا همه گروهها و جریان های اسلامی واقعی منطقه اعم از شیعه و سنی در گرویدن به این مبارزه، احساس تکلیف و مسئولیت کنند، در غیر اینصورت تبلیغات سعودی ها مبنی براینکه ایران شیعی، در دشمنی با مسلمانان و کشورهای عرب سنی با روسیه و آمریکا متحد شده است در افکار عمومی آنها کارگر خواهد افتاد.
نظر شما