امید کریمی: «اتوبوس مرگ» این دو کلمه تکراری، دیگر ضرب ندارد. دیگر نوشتن از مرگ در تصادف اتوبوس، غمباد قلنبه شده در گلو ندارد. در شش ماه گذشته آنقدر خبر تصادف، واژگونی، آتش‌سوزی و سقوط اتوبوس ها رسیده (اینجا) که شاید باید عادی شده باشد این خبر که «۲۰ نفر در سقوط اتوبوس به دره کشته شدند» اما عادی نیست. پس یکی از پربیننده ترین خبرهای روز سه شنبه ۲۹ بهمن ۹۲، خبر «سقوط اتوبوس گرگان-کرج در دره ای در جاده هراز» بود. (اینجا)
ساعت ۴:۴۵ بامداد ۲۹ بهمن ۹۲، اتوبوس گرگان-تهران در جاده هراز، محدوده زیارباغ، پنج کیلومتر مانده به پلور، از جاده منحرف شد و به عمق دره سقوط کرد. ابتدا ۲۰ متر پایین رفت، اما در مرحله بعد، ۲۰ متر دیگر در دره سقوط کرد. فاجعه آنقدر بزرگ بود که یک بالگرد امداد، یک اتوبوس آمبولانس و ۱۸ آمبولانس از سمت آمل به محل حادثه اعزام شدند. (اینجا)
نکته اما اینجا بود که این بار راننده از حادثه جان سالم به در برد. او در نخستین اظهار نظر گفت که مانع شدن یک خودرو روبرویی عامل انحراف و سقوط به دره شده است. اما پس از حدود ۸ ساعت، کار امداد همچنان ادامه داشت، چه اینکه اتوبوس روی سقف واژگون شده بود و مصدومان زیر اتوبوس گیر کرده بودند (اینجا و اینجا)
تصاویری که از حادثه منتشر شد، عمق فاجعه را نشان داد (این عکس‌ها و این فیلم را ببینید) پلیس هم اعلام کرد هویت جانباختگان را به سختی می تواند تشخیص دهد (اینجا) هرچند روز بعد اعلام شد کشته شده ها از شهرهای ساری، نکا، چالوس، گرگان و کردکوی بودند (اینجا)
هرچند خبرهای اولیه، خواب‌آلودگی راننده را دلیل این حادثه اعلام کرد، اما مدیرکل پایانه های استان گلستان گفت که رانندگان این اتوبوس از کارت سلامت برخوردار بوده و بررسی مسیرهای عبوری نیز نشان می دهد که در مسیر مازندران سرعت بالایی نداشته اند.
با این حال سرهنگ محمدنژاد فرمانده پلیس راه مازندران علت اصلی حادثه سقوط اتوبوس ولوو در دره پلور را چنین اعلام کرد: در بررسی‌های انجام شده از سوی کارشناسان پلیس راهنمایی و رانندگی ، عدم توجه به جلو از سوی راننده اتوبوس ولوو ، علت وقوع حادثه بوده است. عامل این حادثه خطای انسانی بوده است.
او حادثه را چنین تشریح کرد: سقوط اتوبوس به دره طی دومرحله رخ داده و در مرحله اول اتوبوس از بغل به ارتفاع 20 متری سقوط کرده و راننده و تعدادی از مسافران در این هنگام به پیرون پرتاب شده‌اند و در مرحله دوم اتوبوس مجددا به عمق 20 متری افتاده است. (اینجا)
اما شرح حادثه ای که محمدرضا مهماندار رییس پلیس راه کشور می‌دهد، هولناک است: این اتوبوس در جاده هراز و در ساعت ۴:۳۰ صبح و در منطقه‌ای قبل از پلور که بسیار خطرناک است به دلیل حواس پرتی از جاده منحرف می‌شود. راننده پس از انحراف اتوبوس از مسیر و رفتن به سمت شانه خاکی متوجه می‌شود کمی جلوتر روی پل تیغه‌های بتنی (نیوجرسی ) قرار دارد. راننده برای آنکه به تیغه‌ها برخورد نکند خودرو را به سمت مخالف هدایت می‌کند اما سرانجام چرخ‌های عقب با نیوجرسی برخورد کرده و به این ترتیب پاره می‌شود و اتوبوس از مسیر به طور کلی منحرف می‌شود. اتوبوس به داخل دره سقوط می‌کند و ۲۰ متر پایین تر و پس از غلط اول تعدادی از مسافران و راننده از ماشین به سمت بیرون پرتاب می‌شوند. اتوبوس غلط بعدی را می‌زند و با سقف به ته دره برخورد می‌کند که همین عامل باعث می‌شود تا تعداد کشته‌ها بیشتر شود. (اینجا)
اما بازمانده های حادثه گفتند که راننده در هنگام تصادف مشغول حرف زدن با موبایل بوده است. (اینجا)
اما این تصادف، یکی از حوادث متعدد اتوبوس هاست. آمارهایی که در دو سال گذشته از تصادفات جاده ای منتشر شده،نشان می دهد حمل نقل عمومی پرمشتری در ایران، چندان هم ایمن نیست. در ۲۰ تصادف اتوبوس ها از ۱۵ فروردین ۹۱ تاکنون حدود ۱۷۰ نفر از ۱۵ فروردین ۹۱ کشته شده اند و تعداد بیشتری هم مصدوم (اینجا) و این آماری تاسف بار است. شاید اگر تعداد مسافرت های مردم با اتوبوس بیشتر بود، باید در انتظار کشته های بیشتری هم بودیم.
کافی است در خبرهای این صفحه جستجو کنید و دقیق شوید و تلفات تصادفات اتوبوس ها را ببینید؛
واژگونی اتوبوس مسافربری اسکانیا در مسیر تهران-اصفهان
اتوبوس و مینی بوس واژگون شدند، 14 نفر زخمی شدند
۱۲ کشته در تصادف کامیون با اتوبوس در جاده دامغان به شاهرود
۲ کشته و ۱۵ زخمی در واژگونی و آتش سوزی اتوبوس
بازهم اتوبوس اسکانیا در آتش سوخت
اتوبوس مشهد - بابل در آتش سوخت
اتوبوس ولوو در اصفهان آتش گرفت
کپسول گاز اتوبوس را به آتش کشید، 13 نفر مجروح شدند
تصادف اتوبوس بی‌آرتی با موتورسیکلت در خیابان ولیعصر
واژگونی اتوبوس در آزاد راه پل زال - خرم آباد 31 زخمی بر جا گذاشت
واژگونی اتوبوس در جاده اردبیل-آستارا
هرچند که اگر سراغ راننده های اتوبوس و صنفشان بروید، می‌گویند این تصادفات دربرابر حجم فعالیتی که می کنند، زیاد نیست، اما تصادفات حمل و نقل عمومی بخش مهمی از تلفات جاده ای را در ایران تشکیل می دهند. تلفاتی که در ۹ ماه از سال ۹۲، ۱۴ هزار و ۳۷۵ نفر را کشته است (اینجا)
پلیس البته برای کم کردن از تلفات حمل و نقل عمومی، تلاش هایی کرده است که آخرین آن منع شماره گذاری یک مدل از اتوبوس‌های اسکانیاست (اینجا) گرفتن تست سلامت و همچنین باطل کردن دفترچه رانندگی راننده هایی که موجب تصادف می شوند هم البته از اقدامات پیشگیرانه پلیس است. اما تصادفات اتوبوس ها تمامی ندارد.
به گفته یک کارشناس دادگستری، یکی از عوامل تصادفات اتوبوس ها، اقتصادی است: به دلیل شرایط بد اقتصادی، مردم قادر به تعویض قطعات به موقع نیستند و قطعات خودروها فرسوده است. باید قبل از آنکه اتفاقی بیفتد، چاره کرد. ولی هزینه ها بالاست و عامل اقتصادی در تصادفات اتوبوس، نقش اساسی دارد (این گفتگو را بخوانید)
اما باید چه کسی را مقصر دانست؟ همچنان راننده مقصر است؟ آیا همچنان اتوبوس‌های اسکانیا مقصر هستند؟ آیا می توان انتظار داشت که وزیر و مدیری و رییسی حداقل به اعتراض به تلفات جاده ای، استعفا دهد تا شاید اتفاقی بیفتد؟ (این یادداشت را بخوانید)
۴۷۴۷
نظر شما