فهیمه حسن میری: سازمان بهزیستی یکی از مراکزی است که مسئولیت سامان دادن به وضعیت کودکان کار و خیابان را بر عهده دارد. این سازمان تا کنون چه کارهایی انجام داده یا چه کارهایی قرار است برای کاهش تعداد این بچه ها انجام دهد؟ تعداد کودکانی که درگیر کار هستند چقدر است و چه تهدیدها و آسیبهایی در کمین آنهاست؟ محمد نفریه، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی به این سوالات پاسخ میدهد.
آماری از تعداد کودکان کار و خیابان وجود دارد؟
آمار دقیقی وجود ندارد اما میتوان تخمین زد و به طور تقریبی تعداد آنها را گفت. بر اساس یک پیمایش و پژوهشی که جدیدا انجام شده، تقریبا 17 هزار کودک خیابانی در کشور وجود دارد. البته این تعداد تنها شامل کودکان خیابانی است و اگر به طور کلی کودکان کار را بخواهیم در نظر بگیریم بیشتر از این تعداد هستند چون بعضی از بچه‌ها در خانه‌ها و کارگاه‌ها هم کار می‌کنند.
بهزیستی عملا چه نقشی در ساماندهی آنها دارد؟
بر طبق آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی، 11 دستگاه وظایفی برای رسیدگی به کودکان خیابانی دارند که یکی از فعالترین دستگاه‌ها ما بوده‌ایم.
چرا می‌گویید یکی از فعالترین دستگاه‌ها؟
ما از سال 78 مراکز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را برای نگهداری کودکان خیابانی فعال کرده‌ایم. سالی هفت هزار کودک خیابانی وارد چرخه ما می‌شوند که سه تا چهار هزار نفر از آنها در اقامتگاه‌های میان‌مدت و بلندمدت ما می‌مانند. بهزیستی برای آنها برنامه‌ای دارد و با کمک ان‌جی‌اوهای مختلف اقداماتی ارائه می دهیم مثل یک وعده غذای گرم، تا از این طریق آنها جذب بهزیستی شوند و بعد بتوانیم به آنها خدمات آموزشی، روانشناسی و بهداشتی بدهیم. امسال، سال پایلوت این طرح بود که در پنج استان و 15 مرکز این کار انجام شد. نتایجی که از این کار به دست آمد موفقیت‌آمیز بود. این کار را ان‌جی‌اوها انجام می‌دهند و ما فقط پشتیبانی مالی آن را انجام می‌دهیم. هدف از این کار هم این است که این کودکان حتی اگر شده برای ساعاتی در خیابان‌ها نباشند و در مراکز فرهنگی و آموزشی باشند و امیدواریم با خدمات مددکاری که انجام می‌شود تعداد کودکان خیابانی که به این مراکز مراجعه می‌کنند بیشتر شود.
چه تعدادی از کودکان خیابانی را غیر ایرانی ها تشکیل می دهند؟
تقریبا 30 درصد کودکان خیابانی اتباع بیگانه هستند. درصدی هم جزو کسانی هستند که کولی‌وار زندگی می‌کنند و زندگی‌شان از این طریق می‌گذرد. وقتی آنها را جذب می‌کنیم و به مراکز ما می‌آیند، آنها را با حکم قاضی تحویل می‌گیرند و می‌برند چون قانونی برای برخورد با آنها نداریم. البته با کمک قوه قضاییه لایحه‌ای نوشته‌ایم که در کمیسیون‌های تخصصی در حال بررسی است که در رابطه با حمایت از کودکان بزه‌دیده است و امیدواریم با آن قانون تعداد کودکانی که مجبورند کار کنند کمتر شود.
چرا با این که سازمان‌های مختلفی به موضوع کودکان کار می‌پردازند و اخیرا نهادهای مردمی هم بیشتر از قبل وارد کار شده اند، به نظر می‌رسد تعداد این بچه‌ها بیشتر شده است؟
گاهی تعداد آنها بیشتر می‌شود و گاهی کمتر. الان با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و عید نوروز تعداد آنها بیشتر شده ولی اینطور نیست که به طور کلی تعداد آنها بیشتر شده باشد.
اخیرا درباره میزان ابتلا به ایدز در کودکان خیابانی هشدار داده شده بود. بیشترین آسیبهایی که این کودکان را تهدید می‌کند چه مواردی هستند؟
تکدی‌گری و کار کودک، هم خودش آسیب است و هم مولد آسیب‌های زیادی است. انواع بیماری‌ها از بیماری‌های واگیردار گرفته تا بیماری‌های پوستی و سایر موارد تهدیدهایی است که برای آنها وجود دارد. ضمن این که انواع بیماری‌های جنسی و جسمی کودکان خیابانی را تهدید می‌کند. یک پیمایش جدید نشان داده که درصد رابطه جنسی کودکان خیابانی نسبت به کودکان معمولی بالاتر است که این موضوع ریسک ابتلا به ایدز را هم افزایش میدهد.
راهکار عملی برای این که تعداد کودکان کار کم شود، چیست؟
تحقیقات نشان داده درآمد این کودکان بالاست و دو تا سه برابر حداقل دستمزدی که یک کارگر می‌گیرد این بچه‌ها درآمد دارند. وقتی خانواده‌ای دو تا سه فرزند داشته باشد و از طریق آنها بتواند به درآمد بالایی دست پیدا کند، به سختی از این کار صرف نظر می‌کند و به سختی میتوان مانع کار کردن آنها شد. با این حال، پیشنهادی که ما داده‌ایم این است که خدمات اجتماعی و حتی پرداخت یارانه به این کودکان مشروط شود و بگوییم اگر این بچه‌ها به مدرسه بروند می‌توانید یارانه دریافت کنید و خانواده‌ای که بچه‌اش را به مدرسه نفرستاد نتواند یارانه یا سایر خدمات اجتماعی را بگیرد.
46234
نظر شما