انتصاب رییس جدید سازمان حج توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پس از دو روز واکنش علنی نماینده ولی‌فقیه و سرپرست حجاج ایرانی را برانگیخت.
محمد محمدی ری‌شهری که در جلسه تودیع مصطفی خاکسار قهرودی و معارفه علی لیالی حاضر شده بود، گفت: من 20 سال است که در سازمان حج و زیارت، نماینده ولی‌فقیه هستم و دو بار در طول مسئولیتم، یک‌بار 15سال پیش و یک‌بار هم سه سال پیش، نزد مقام معظم رهبری رفته و از او خواستم که مسئولیت را به دیگران بسپارد. اما در هر دو بار مقام معظم رهبری به من لطف فرمودند و از من خواستند تا همچنان در مسئولیت خود در سازمان حج و زیارت باقی بمانم.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان حج و زیارت درباره علت درخواست استعفایش توضیح داد: حج و زیارت کار بسیار گسترده‌ای است و ظرفیت عظیمی نیاز دارد و من به خاطر مسئولیت‌های مختلفی که بر عهده دارم و فعالیت‌های پژوهشی که انجام می‌دهم به طور میانگین فقط هفته‌ای یک روز آن هم دوشنبه‌ها می‌توانم در سازمان حج و زیارت حضور یافته و مسئولیت‌هایم را انجام دهم. اما این مسئولیت احتیاج به یک فردی دارد که بتواند تمام‌وقت خود را در اختیار سازمان حج و زیارت قرار دهم.
ری‌شهری تلویحا خبر داد که برای بار سوم از سمت سرپرستی حجاج ایرانی استعفا داده است و ابراز امیدواری کرد این بار رهبری با «خروج» او از سازمان حج و زیارت را بپذیرند.
عاقبت ری‌شهری هم با قهرودی می‌رود؟
با وجودی که ری‌شهری به سابقه دو بار استعفای قبلی‌اش اشاره کرده، اما اردیبهشت امسال هم خبر استعفای ری‌شهری منتشر شده بود؛ استعفایی قهرآمیز در اعتراض به انتقال مدیریت سازمان حج و زیارت به زیرمجموعه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که آن‌زمان اسفندیار رحیم مشایی ریاست آن را داشت.
متعاقب این انتقال که با وجود مخالفت صریح رهبری در شورای عالی اداری به ریاست احمدی‌نژاد تصویب شده بود، قهرودی در حالی که در سفر عمره به سر می‌برد از ریاست سازمان حج برکنار شد و علی لیالی به این سمت نصب شد.
استعفای ری‌شهری که مصوبه شورای عالی اداری را «غیرقانونی» خوانده بود، پس از این تغییر مطرح شد. با این حال با مخالفت شدید علمای مذهبی و همچنین انتقادهای مجلس شورای اسلامی، مصوبه شورای عالی اداری در این باره پس گرفته شد و مشایی نتوانست ریاست سازمان حج را به مجموعه تحت‌مدیریتش اضافه کند.
تا این که روز شنبه پس از پایان‌گرفتن ساعت اداری خبری مبنی بر استعفای مصطفی خاکسار قهرودی، رییس سازمان حج و زیارت، و موافقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با این استعفا منتشر شد. نکته مهم‌تر این خبر آن بود که وزیر ارشاد دولت دهم، علی لیالی را به جای قهرودی به سمت معاون وزیر و رئیس سازمان حج و زیارت منصوب کرد.
وزیر ارشاد: قهرودی از قبل استعفا داده بود
اکنون که مشایی روی صندلی دست چپ احمدی‌نژاد می‌نشیند تا رییس دفتر (و عملا معاون اول و جانشین) او در کابینه باشد، ریاست این سازمان به همان کسی رسید که مشایی بنا داشت برسد.
البته وزیر ارشاد در مراسم معارفه ریاست جدید سازمان حج تاکید کرد: برای انتخاب لیالی به سمت ریاست سازمان حج و زیارت، تحت فشار نبوده‌ام و این‌گونه تغییر و تحولات در سازمان‌ها بسیار طبیعی است چون مدیریت‌های طولانی مدت، خیلی خوب جواب نمی‌دهد.
محمد حسینی گفت: خاکسار قهرودی اصرار به استعفا داشت و من از او خواستم که تا پایان مراسم حج باقی بماند و بعد از آن اگر قرار بود تغییری صورت گیرد، تغییرات انجام شود.
این در حالی است که در میانه مهرماه، روابط عمومی وزارت ارشاد خبر استعفای قهرودی را که در برخی رسانه‌ها و از جمله خبر آنلاین منعکس شد، تکذیب کرده بود.
علی لیالی پیش از این مدیرکل حج و زیارت استان مازندران، مدیرکل حج و زیارت استان تهران، مدیرکل برنامه‌ریزی و نظارت سازمان حج و زیارت، و عضو هیئت امنای موسسه عمره سعادت بوده است. او همچنین در دوره ریاست اسفندیار رحیم‌مشایی بر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی، مشاور رئیس این سازمان و همچنین مدیرکل امور مجلس این سازمان بوده است.
از خبر لغو عمره تا وانهادن صندلی
استعفای رییس سازمان حج و زیارت و انتصاب گزینه موردنظر مشایی به جای او در حالی صورت می‌گیرد که او روز اعلام پذیرش استعفایش، مصاحبه‌ای با رسانه‌ها داشت و حرفی از استعفایش نزد.
قهرودی در آخرین اظهارنظرش در جایگاه ریاست سازمان حج، خبر داد که امسال قرار نیست ثبت‌نام جدیدی برای حج تمتع و عمره مفرده انجام شود.
او با اشاره به «رفتارهای زشت سعودی‌ها نسبت به زائران ایرانی در ایام عمره» همچنین گفته بود: با توجه به رهنمودهای رهبری درباره لزوم توجه به عزت و حرمت زائران ایرانی و اینکه عمره عملی مستحبی است، اگر سعودی‌ها در رفتار خود تجدید نظر نکنند، سال آینده عمره برگزار نمی‌شود.
پیش از قهرودی، محمدی ری‌شهری، سرپرست حجاج ایرانی نیز تصریح کرده بود: در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات با مقامات عربستانی، عمره مفرده لغو خواهد شد.
مطرح‌شدن احتمال لغو حج عمره سال 89 از سوی رییس سابق سازمان حج و همچنین سرپرست مستعفی حجاج ایرانی، و سپس عوض‌شدن ریاست سازمان حج در حالی اتفاق می‌افتد که با رسانه‌ای‌شدن پناه‌بردن دختر اسامه بن‌لادن به سفارت عربستان در تهران و همچنین درگیری‌های یمن که به صحنه کشاکش ایران و عربستان تبدیل شده، مناسبات این دو کشور اسلامی موثر در منطقه رو به تیرگی رفته است.
شاید این تغییر ریاست سازمان حج و احتمال پذیرش استعفای سرپرست حجاج در کنار تاکید وزیر ارشاد در حکم انتصاب رییس جدید برای «تعامل فعال با مسئولان وزارت امور خارجه»، نشان‌دهنده تلاش وزارت خارجه برای ایفای نقشی بیشتر در این باره و احتمال کنارآمدن سازمان حج با شرایط آزاردهنده در عربستان برای عمره‌گزاران ایرانی باشد.
نظر شما