آیت الله آقا مجتبی تهرانی (که روانش شاد باد) مقید به شرح معارف دین از طریق نکاتی که در روایات پیامبر و ائمه وجود داشت، بودند. به مناسبت شب میلاد امام محمد باقر(ع) شرح سه حدیث را از بیانات آقا مجتبی تهرانی به انتخاب خبرآنلاین در ادامه می خوانید.
حدیث اول: دعای بنده نباید تمام شدنی باشد
از حضرت امام باقر(ع) سؤال کردند کدام یک از عبادات افضل است؟ فرمودند: هیچ چیزی نزد خداوند محبوبتر از این نیست که عبد آنچه را نزد خدا دارد از او تقاضا کند.
شرح حدیث: بنده هر آنچه که دارد و می خواهد نزد خدا است. روایات متعدّد راجع به عبادات وارد شده است که: مغز عبادت دعا است. ما بدون مغز نمیتوانیم کار کنیم. همه کارهایمان به واسطة مغز است. در عبادات هم همینگونه است. آنچه مغز عبادت است و به آن جان میدهد، دعا است. چه بسا اگر دعا در عبادت نباشد، آن عبادت محبوب عندالله نیست.
نمیدانید دعا چه میکند! دعا مرده را زنده میکند. تمام معجزات انبیاء و کرامات اولیاء، بر محور دعا بوده است. مثلا حضرت عیسی با دعا مرده زنده میکرد، معجزات پیامبر اکرم با دعا بوده. هیچگاه نباید از دعا غافل شویم. چون محبوبترین عمل عندالله است. فکر هم نکنیم اگر دائماً از صبح تا شب به خدا بگوییم: این را میخواهم، آن را میخواهم، مزاحم خدا شدهایم. این فکرها باطل و غلط است. چون خودمان نظر تنگیم، خیال میکنیم خدا هم نظرتنگ است. «یُطْلَبَ مَا عِنْدَهُ»، آنچه پیش خدا است، تمام شدنی نیست، پس دعای تو هم نباید تمام شدنی باشد.
حدیث دوم: روزگاری که مردم در آن از پروردگار شکایت می کنند
جابر جعفی از امام محمد باقر علیه السلام نقل می کند که فرمودند، حضرت رسول خدا (ص) می فرمایند: «روزگار و زمانی می آید که مردم در آن زمان از پروردگار خود شکایت می کنند. جابر می پرسد: مردم چگونه از پروردگار خود شکایت می کنند؟! حضرت فرمود: شخصی می گوید: به خدا قسم! مدتی است که سود نبرده ام و نمی خورم و نمی آشامم مگر این که این خوردن و آشامیدن من از سرمایه ام می باشد.وای بر تو! آیا این چنین نیست که سرمایه و توشه ای که جمع کرده ای، همگی از پروردگار توست؟!»
شرح حدیث: در این روایت جابر تعجب کرده و حیرت می کند و از حضرت سؤال می کند: چطور می شود این ها از خداوند شکایت می کنند؟ البته شکایت یک وقت این طور است که تو این کار را کردی، متن این شکایت است ولی یک وقت چیزهایی مطرح می شود که به طور مستقیم شکایت نیست ولی در ارتباط با خداوند است. اینکه سود نبرده ام و دارم از سرمایه می خورم، واقعا شاید هم درست است و دروغ نمی گوید، ولی سرمایه ات را از کجا آوردی؟ و اینکه از آن می خوری، مگر جز این است که آن را خداوند به تو عطا فرمود؟!
انسان در تمامی حالات باید شاکر خداوند باشد و بداند همین حرف های او شکایت از خداوند بزرگ است. این ناسپاسی باعث می شود که گره و مشکل به کار او افتاده و به چه کنم چه کنم، مبتلا و گرفتار می شود. وقتی از پیامبراکرم (ص) می پرسیدند: حالتان چطور است؟ در جواب می فرمودند: «الحَمدُلله عَلی کُلِّ حال، ستایش مخصوص خداوند است در همه حالات.» شکر و سپاس قلبی، عملی و زبانی باعث می شود تا خداوند مشکلات انسان را برطرف کند و هر لحظه به روزی ها و نعمت هایش اضافه گردد. در قرآن سوره مبارکه ابراهیم آیه 7 می فرماید: «لَئِن شَکَرتُم لَأَزیدَنَّکُم» اگر شکرگزاری کنید، نعمت شما را افزون می کنم.
حدیث سوم: پاداش آموختن کار نیک و کار زشت به دیگران
امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر کسی به شخص و یا اشخاصی عمل نیکی یاد بدهد و یا اینکه او را به کار نیکی راهنمایی کند و آن شخص یا اشخاص به آن عمل نیک عمل کنند، شخص یاد دهنده تمام پاداش عمل کنندگان به آن عمل نیک را می برد، بدون اینکه ذرّه ای از پاداش آن اشخاص نزد خداوند کم گردد، و هرکس کار زشت و گمراهی را به کسی یا اشخاصی یاد بدهد و یا آنان را به عمل زشتی دعوت و یا راهنمایی کند، تمام گناه عمل کنندگان به آن کار زشت در نامۀ عمل او هم نوشته می شود. بدون آنکه ذرّه ای ازگناه عاملان به آن کار زشت کاسته گردد.
شرح حدیث: با راهنمایی و یا یاد دادن کار نیک به دیگران و با انجام آن کار نیک، یک دری از هدایت خیر و سعادت به سوی انسان باز می شود. این تعلیم و یاد دادن، می تواند زبانی، عملی و یا نوشتنی باشد و یا ممکن است تسلسلی باشد، یعنی این کار نیک را که به دیگری یاد داده است، او هم به دیگری یاد بدهد و همین کار ادامه پیدا کند تا روز قیامت؛ بدون اینکه عمل خیری انجام دهد، پاداش عمل کننده ها برای او نوشته می شود.
برعکس، اگر انسان به دیگری یک راه گمراه، زشت، گناه، شیطنت، خدعه و نیرنگ را یاد بدهد، با انجام آن عمل زشت، دری از ضلالت به سوی او باز می گردد. حتی ممکن است عمل زشتی را آن شخص انجام ندهد ولی دیگران را به آن عمل راهنمایی کند. در روایت داریم: "الدّالُ عَلَی الخَیرِ کَفاعِلِه و الدّالُ علی الشَّرِکَفَاعِلِه" ثواب و اجر راهنمایی کنده به خیر و نیکی همانند عمل کننده به آن است و گناه راهنمایی کننده به کار زشت و شر به اندازه انجام دهندۀ آن کار زشت است.
راهنمایی و تعلیم انسان ها به کار نیک -که پرسودترین تجارت دنیوی و اخروی است- کار انبیاء و اولیاء علیهم السلام است. برای همین هم تربیت فرزند، بستگان، دوستان، جامعه و... بسیار مهم است. انسان باید بداند که بی توجهی به این امر مهم و به انحراف کشیده شدن نزدیکانش، گناه یا مغفرتش تا روز قیامت برای پدر، مادر، مربّی و... نوشته می شود.
/6262
نظر شما