رمان در سایه خاطرات قرار گرفته/ جنگ را باید با زندگی، مرگ و عشق روایت کنیم

رمان دفاع مقدس در سایه خاطرات قرار دارد

رییس خانه داستان ایران در برگزاری نشست یادواره شهدای اهل قلم گفت: رمان دفاع مقدس در سایه خاطرات قرار دارد و به نظر می رسد به راحتی از زیر این سایه بیرون نمی‌آید. در این نشست که با گرامیداشت یاد شهدای جنگ تحمیلی و شهید اهل قلم «مرتضی آوینی» آغاز شد، «محمدرضا بایرامی» در خصوص دلایل نگارش آثار ادبی دفاع مقدس گفت: جنگ از نامتعارف‌ها و از موقعیت‌هایی سخن می گوید که تعادل زندگی روزمره را به هم ریخته است.

این نویسنده کتاب های کودک و نوجوان با بیان اینکه جنگ لحظه هایی دراماتیک برای نویسنده و مخاطب خلق می کند، افزود: سرشت ادبیات، حرف زدن از زندگی، مرگ و عشق است و این 3 مولفه در جنگ در هم می آمیزند و این موقعیت ویژه‌ای برای نویسنده ادبی می آفریند.

بایرامی درباره رمان و خاطره‌نویسی از دفاع مقدس نیز گفت: رمان دفاع مقدس در سایه خاطرات قرار دارد و به نظر می رسد نمی‌تواند به راحتی از این سایه بیرون آید.

وی در این باره افزود: خاطرات در تایید جنگ نوشته می شوند، در حالی که رمان از جنگ سؤال می‌پرسد و به آن چون و چرا وارد می کند.

این نویسنده ضمن بینان اینکه خاطرات، پایه‌ای برای رمان‌نویسی هستند، تصریح کرد: رمان فقط خاطرات نیست، اما نویسندگان به دنبال خاطرات دراماتیک می روند، چرا که مخاطب به بازگویی این خاطرات علاقه دارد.

«زهرا زواریان» نویسنده و پژوهشگر ادبی، دیگر سخنران این مراسم بود. زواریان که پس از شهید آوینی سردبیری ماهنامه «ادبیات داستانی» را بر عهده گرفت، درباره شمارگان بالای کتاب های ادبی دفاع مقدس گفت: استقبال از این دسته کتاب ها در جامعه زیاد است و در این میان، بیشترین سهم به خاطرات و زندگی‌نامه‌های داستانی اختصاص دارد.

وی افزود: در روزگار روزمرگی‌ها و کمرنگ شدن عشق‌ورزی‌ها، انسان آسمانی روزهای جنگ و خاطرات او برای مخاطب جذاب می شود.

زواریان ضمن بیان اینکه رمان جنگ هنوز راهی طولانی در پیش دارد، گفت: رمان های جنگ، جهانی نشده‌اند و هنوز داستانی ماندگاری از جنگ ما به جهان عرضه نشده است.

زواریان ادبیات دافاع مقدس را متعلق به ناشر و مخاطب دفاع مقدس دانست و آن را محدودیتی در راه نوشتن و خلاقیت در این حوز ادبی به شمار آورد.

«ابراهیم زاهدی مطلق» نیز در این نشست به آسیب‌شناسی ادبیات جنگ پرداخت. وی گفت: بسیاری از نویسندگان جنگ، به نوعی سربازان جنگ تحمیلی بوده‌اند. هنوز بار خاطرات برای آنها به قدری سنگین است که آثار ادبی شان در حد خاطره می ماند و به رمان ادبی تبدیل نمی‌شود.

زاهدی مطلق مقوله زمان را عامل مهمی در پیشرفت این زمینه ادبی دانست.

وی در سخنانش به مقوله دیگری با عنوان «جسارت ادبی» اشاره کرد و در این باره گفت: نویسنده باید جسور باشد و به عرصه‌هایی که دیگران وارد نمی‌ شوند، سرک بکشد.

6060