بهاره چراغی: طبق گزارشی که از سوی سازمان فضایی ناسا در زمستان سال 1391 در مورد پدیده گرم شدن زمین و کمبود آب منتشر شد ایران از میان 45 کشور دنیا در رتبه چهارم کشورهایی قرار گرفت که در 30 ساله پیش روی در معرض خشکسالی قرار می گیرند.
در شرایطی که کشور خشک ترین سال هایش را طی چهار دهه گذشته پشت سر می گذارد نگاهی دوباره به اتفاقاتی که در رابطه با منابع آبی کشور رخ داده است ضروری به نظر می رسد. خشکسالی در ایران وارد سیزدهمین سال خود شد، هشدارهای مسئولان نیز برای پیشگیری از بحران کم آبی در کشور شدت گرفته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که با مدیریت بر منابع موجود و همچنین صرفه جویی آب توسط مردم می توان از این بحران عبور کرد.
تشکیل کمیته در وزارت نیرو با عنوان کمیته بحران آب با تمرکز بر روی 9 شهر بزرگ کشور می تواند گویای شرایط فعلی کشور باشد. هر چند وزیر نیرو جیره بندی و قطع آب را خط قرمز وزارت خانه خود می داند اما به نظر می رسد برخی شهرهای کوچک تر در بحران آب سرنوشتی جز جیره بندی آب نداشته باشند تا از این طریق کلانشهرها از کابوس تابستانه نجات پیدا کنند
به گفته کارشناسان بحران آب در ایران در حال تبدیل شدن به موقعیتی خطرناک برای ساکنان بسیاری از شهرها، به ویژه کلان شهرهایی است که جمعیت زیادی در آنها متمرکز شده اند. تنش آبی در 517 شهر در تابستان امسال آماری است که مسئولان وزارت نیرو برای نشان دادن بحران کم آبی در کشور ارائه می دهند.
این در حالی است که کلانشهر های تهران، همدان، مشهد، اصفهان، شیراز، اراک، یزد، قم، زاهدان و ایلام با خطر کم‌آبی شدیدی مواجه هستند.
در شرایط کنونی 37 میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند که این میزان 50 درصد جمعیت کشور را شامل میشود و علاوه بر آن اگر پایتختنشینان تا 20 درصد در مصرف آب صرفه جویی نکنند با قطعی آب و جیره بندی روبه رو خواهند شد.
میزان بارش ها در سال آبی 87-86 در کلان شهر تهران حدود 337 میلیمتر بوده که در سال آبی 93-92 به 246 میلیمتر رسیده است. آمارهای موجود نشان میدهد در سال آبی 92-91 میزان بارندگی در شهر شیراز حدود 432 میلیمتر بوده که در سال آبی جدید به حدود 299 میلیمتر کاهش پیدا کرده است. در مشهد نیز میزان بارش ها از 212 میلیمتر به حدود 142 میلیمتر رسیده است. در یزد به عنوان یکی از کم بارش ترین شهرهای ایران اوضاع بدتر است و میزان بارش ها از 85 میلیمتر در سال آبی گذشته به نصف کاهش پیدا کرده است. در اصفهان که مردم آن سال هاست به خشک بودن زاینده رود عادت کرده اند نیز شرایط مشابهی حاکم بوده و حتی در شهری مانند تبریز هم که در آب و هوای مرطوب و نیمه بارانی قرار گرفته، میزان بارش ها از 233 میلیمتر به 155 میلیمتر کاهش پیدا کرده است.
این آمارها حاکی از این موضوع است که تنش آبی برای 37 میلیون نفر از جمعیت ایران است. جمعیت کلانی از مردم که تقاضا برای انها حرف اول را می زند. الگوی مصرف این تعداد از جمعیت کشور به سادگی قابل تغییر نیست و امروز گفته می شود در برخی از شهرها مانند تهران، میزان مصرف سرانه آب به 320 لیتر در روز می رسد. به طور مثال وزارت نیرو می گوید در خرداد و تیر سال گذشته روزانه نزدیک به سه میلیون متر مکعب آب در تهران مصرف شده است که خود رکوردی حتی در جهان در مصرف آب محسوب می شود و تامین این میزان آب برای کلانشهری مانند تهران کار بسیار دشواری است.
شاید یکی از بزرگترین مشکلات موجود در ایران، در اختیار گذاشتن آب ارزان قیمت باشد که مصرف کنندگان را به مصرف بالاتر سوق می دهد. ایران از لحاظ جغرافیایی در منطقه ای نیست که بتواند به منابع آبی پایدار دست پیدا کند اما به دلیل سیاست گذاری نادرست قیمت آب شرب بهداشتی آنقدر پایین است که در مواردی حتی برای شست و شوی خودرو از آن استفاده می شود. در شرایط فعلی دیگر وقت آن رسیده که موضوع آب نیز به دغدغه ساکنان برج ها و خانه های بلند مرتبه در کلانشهرها اضافه شود زیرا شاید برای جبران این منبع طبیعی فردا دیر باشد.
3535
نظر شما