ظریف وزیر خارجه ایران تقریبا از ماه جولای سال گذشته که رسما سکان دیپلماسی ایران را در دست گرفت در توضیح برنامه های وزارتخانه متبوعش برای پیاده کردن آنچه روحانی به قدرت رسیده در پست ریاست جمهوری،تعامل و رویکرد سازنده با جهان توصیف کرده بود بر روی نکات متعددی انگشت گذاشت. اما روی دو نکته خاص تاکید کرد"صبر و خوشبینی".نکاتی که عملکرد او در ماه های بعد نشان داد چرا این دو عنصر برای دیپلمات حرفه ای وزارتخارجه ایران مهم بوده است.فضای سیاست خارجی ایران که تا قبل ازآمدن دولت جدید به شدت در گیر با موضوع غامض و به بن بست رسیده پرونده هسته ای بود ،با ورود روحانی این تصور رادر ذهن بسیاری از آگاهان و کارشناسان سیاسی ایجاد کرد که روحانی با انتخاب ظریف ، با فوریت و فارغ از سایر مسائل بین المللی و منطقه ای منتهی به ایران ، در صدد است مشکل پرونده هسته ای را در مسیر اعتماد سازی و حل نهائی قرار دهد.این البته تصور باطلی نبود و محور سیاست خارجی جدید ایران اتفاقا بر همین مدار قرار گرفت. با این تفاوت در برداشت که اولا برای روحانی و ظریف پرونده هسته ای اگر چه مهمترین، اما تنها مسئله در دیپلماسی ایران نبوده ،ثانیا قید مهمترین الزاما به معنای شدت سرعت و عمل در حل موضوع مربوطه نیست وبررسی ،ارزیابی ،صبوری و رفتار حساب شده در حل مسائلی مهم چون سیاست خارجی و امنیت ملی که مسائلی در هم تنیده هستند برای آنها مهم تر از هر چیزی ست. به دیگر سخن "پرهیز از شتابزدگی به عنوان یک بیماری در دیپلماسی".
اهمیت این متد سیاسی و دیپلماتیکی روحانی و وزیر خارجه اوتنها در پیگیری مسئله اتمی ایران خود را نشان نداد(اگرچه به آشکارترین نماد آن تبدیل شد)بلکه اینک به وضوح آرام آرام در موضوع روابط ایران با منطقه عربی خصوصا حوزه خلیج فارس آثار خودرا نمایان می سازد. روز گذشته خبر بسیار مهم دعوت رسمی و کتبی سعود الفیصل از همتای ایرانیش برای سفر به ریاض توسط عبداللهیان معاون پر نفوذ ظریف در امور منطقه عربی اعلام شد.این خبر به خودی خود نشان میدهد اقدامات غیر علنی چند ماهه گذشته وزارتخارجه ایران و مشخصا ظریف و نیز سفر های متعدد عبداللهیان در منطقه به نتایج اولیه و ملموسی رسیده است.گرچه چنین دعوتی به بهانه شرکت در کنفرانس سالیانه وزرای خارجه کشورهای سازمان همکاری اسلامی در اواسط ماه جون صورت گرفته است اما معاون وزیر خارجه ایران تصریح کرده در این سفر ملاقات های کاری مهمی میا ن ظریف و فیصل صورت خواهد گرفت.
از سوی دیگر دولت کویت روز گذشته رسما اعلام کرد امیر این کشور شیخ الصباح آل احمد الصباح طی روز های یک شنبه و دوشنبه آینده( 1تا 2 جون )سفری کاری و رسمی به تهران خواهد داشت.سفر این عضو شورای همکاری خلیج فارس هر چند از قبل و در حد شایعه اعلام شده بود و اولین سفریک رهبر عرب عضو شورا همکاری پس از سفر سلطان قابوس به تهران هم تلقی نمی شود اما به دلیل جایگاه کویت در شورای همکاری خلیج فارس و ارتباط نزدیک وبسیار شخصی الصباح با مسئولان عربستان خصوصا شاه عبدالله ، بی شک سفراو به تهران بسیار مهم و سرنوشت ساز در روابط تهران با کشورهای این منطقه خواهد بود.شاید حدود 2 ماه پیش اخبار این سفر افشا و روزنامه عربی زبان العرب چاپ لندن انجام آنرا قطعی اعلام کرده بود اما همان زمان گفته شد دلیل اصلی این سفر مسائل امنیت منطقه ای ،روابط ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس و میانجیگری میان تهران و ریاض است.ظاهرا کویتی های نزدیک به دربار عربستان فارغ از نزدیکی مسقط و تهران به این نتیجه رسیده اند شرایط آتی منطقه خصوصا در پی حل مسئله هسته ایرا ن با قدرت های جهانی ،حال به کیفیتی، به گونه ای نخواهد بود که از تجربه های قبلی روابط عربی - ایرانی تبعیت کند.خبرگزاری فرانسه به نقل از دولت کویت گفته است این سفر باعث برقراری و تقویت صلح و ثبات و امنیت در حوزه خلیج فارس خواهد شد.نتایج دو سفر پیش روی دیپلماسی ایران البته و به هیچ وجه به معنای حل و فصل مشکلاتی که ایران با این کشورها و بالعکس دارد نیست. به هر حال وجود اختلاف دیگاه ها در مسایلی مانند سوریه،بحرین، یمن،امنیت منطقه و نگاه های متفاوت ساکنان دو سوی خلیج فارس نسبت به چگونگی و تامین آن،انرژی، اختلافات ارضی و فلات قاره ای و موضوع بسیار غامض گروه های تندروو خطرناک سلفی ،مسائل فی مابینی مهم و انکار ناپذیری هستند که پاره ازآنها ریشه های تاریخی دارند .طبیعی ست انتظار رفع فوری آنها ابدا منطقی به نظر نمیرسد. اما اینکه تهران در حال انجام تجربه ای کاملا متفاوت از روابط خود با مهمترین بخش جهان عرب است نکته پوشیده و مبهمی نیست.تجربه ای با آمیزه ای از صبر که در صورت به ثمر نشستن، تبعات فوری آن در روابط فرا منطقه ای و بین المللی ایران، قطعا خودرا نشان خواهد داد. matinmos@gmail.com
.
نظر شما