تا هفته گذشته که موارد ارسالی به کمیسیون اقتصادی را پیگیری می‌کردم لایحه اصلاح نظام بانکی و لایحه افزایش سرمایه بانک‌ها، هنوز به کمیسیون اقتصادی ارجاع داده نشده بود و اگر هم زمانی ارجاع داده شود اعضای کمیسیون اقتصادی زودتر از سایرین متوجه این موضوع می‌شوند.
در رابطه با لایحه افزایش سرمایه بانک‌ها و اصلاح نظام بانکی کشور لازم است چند نکته را ذکر کنم:
اگر در مسیر نظام بانکداری از افزایش سرمایه‌ها به طور صحیح استفاده شود و فشارهای اقتصادی که در طول چند سال گذشته در نظام بانکی به وجود آمده، مانند فساد سه هزار میلیاردی و امثال اینها که منجر به ایجاد مشکلاتی برای اقتصاد کشور شده، جلویشان گرفته شود شاید بتوان به افزایش سرمایه بانک‌ها خوش‌بین بود، اما اگر قرار باشد افزایش سرمایه بانک‌ها در مسیر انحرافی مورد استفاده قرار گیرد و به معوقات بانکی تبدیل شود و بعد از آن کشور هر روز با چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو باشد که عده‌ای سرمایه بانک‌ها را در اختیار بگیرند و به خارج از کشور ببرند و در آنجا سرمایه‌گذاری کنند یا در مسیرهایی که به تولید کشور لطمه وارد کند استفاده شود، نادرست است و حتی موافقم اگر قرار است چنین اتفاقاتی بیفتد سرمایه فعلی بانک‌ها را هم کم کنیم.
متاسفانه در چند سال گذشته بانک‌ها وظیفه اصلی خود را فراموش و رها کرده بودند و به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف از جمله خانه‌سازی روی آورده بودند و هنوز هم بعضی از بانک‌ها در این پروژه‌ها سهیم هستند. بانک‌ها به جای اینکه سرمایه خود را در اختیار تولیدکننده و صنعتگر قرار دهند تا هم ایجاد اشتغال شود و هم تولید ملی افزایش پیدا کند، متاسفانه همان‌طور که گفتم سرمایه‌ها را در مسیرهایی به کار گرفتند که فقط برای خود بانک‌ها سوددهی داشته باشد، مانند خرید زمین که این موضوع حاکی از آن است که بانک‌ها از وظیفه اصلی خود خارج شده‌اند و به فعالیت‌های متفرقه روی آورده‌اند.
چند سال بود که دولت گذشته قول داده بود لایحه‌ای را در راستای اصلاح نظام بانکداری کشور به مجلس تقدیم کند، که هیچ وقت این لایحه به مجلس ارسال نشد. در دولت یازدهم که حدود یک سال از عمر آن می‌گذرد هنوز هم این اصلاحیه به مجلس فرستاده نشده است و همچنان در هیئت دولت در حال بررسی است. در حال حاضر نظام بانکداری کشور بیمار است.
قوانینی که سال‌ها پیش در رابطه با نظام بانکداری در کشور تصویب شده در حال حاضر و در شرایط فعلی در نظام جمهوری اسلامی خیلی عملیاتی نیست و باید تغییر و تحولی در آن ایجاد شود و قوانین بانکداری اصلاح شود. اما اگر سرمایه بانک‌ها افزایش پیدا کند و قوانین اصلاح نشود قطعاً با چالش و مشکلاتی در آینده روبه‌رو می‌شویم لذا یکی از کارهای اساسی که در طرح تحول اقتصادی مطرح کردیم و خیلی روی آن تاکید داشتیم، بحث تحول در نظام بانکی بود اما در آن مقطع فقط بحث هدفمندی یارانه‌ها بررسی شد و مباحث دیگر آن‌طور که باید با جدیت پیگیری نشد.
در حال حاضر در کشور مردم به‌طور جدی با مشکل روبه‌رو هستند. از یک طرف مبالغ کلانی در اختیار تعداد معدودی از افراد خاص قرار گرفته که آنها به هیچ عنوان حاضر نیستند بدهی‌های خود به بانک‌ها را پرداخت کنند. از طرف دیگر مردم برای گرفتن وام ازدواج چندین سال است در نوبت هستند اما وامی که در حد چند میلیون تومان است، نزدیک دو سال می‌شود که به جوانان پرداخت نمی‌شود و همین‌طور وام مسکن که مدتی است بانک‌ها وام مسکن را تعطیل کرده‌اند و پرداخت نمی‌کنند، اما در مقابل همان‌طور که گفته شد افرادی هستند که به راحتی پول را در قالب وام می‌گیرند و به راحتی هم پرداخت نمی‌کنند و یکی از دلایل اینکه افراد خاص بدهی‌های خود را به بانک‌ها پرداخت نمی‌کنند، این است که بانک‌ها تضمین کافی و لازم را از افرادی که به آنها وام‌های چند میلیاردی داده‌اند، نگرفته‌اند و به همین دلیل نمی‌توانند با آنها برخورد کنند. سخن من در رابطه با افزایش سرمایه بانک‌ها این است که اول باید قانون بانکداری کشور اصلاح شود و بعد نظارت کافی وجود داشته باشد و بعد سرمایه بانک‌ها افزایش پیدا کند. امروز در کشور، اشخاصی بوده و هستند که صد میلیارد، 10 میلیارد و بعضی‌ها حتی هزار میلیارد از بانک وام گرفته‌اند اما هیچ تضمینی نداده‌اند در صورتی که مردم ما که دل خوشی‌شان گرفتن یک وام ازدواج یا مسکن است و به همان چند میلیون تومان راضی هستند، مجبورند برای گرفتن وام چند میلیونی صدها تضمین و تعهد بدهند تا بعد از کلی در نوبت بودن شاید وام به آنها تعلق بگیرد.
در آخر باید بگویم اگر لایحه افزایش سرمایه بانک‌ها، با نظر کارشناسان اقتصادی مجلس و نظارت افراد خبرهای که در کمیسیون اقتصادی مجلس حضور دارند مورد بررسی قرار بگیرد و پیشنهادات آنها اعمال شود، امیدواریم قانونی تصویب شود که بانک ملزم شود پول را در مسیر نظام بانکداری صحیح استفاده کند و مانند الان که بانک‌ها به دنبال سود بیشتر هستند، نباشد. اگر افزایش سرمایه بانک‌ها دردی از جامعه، بخش تولید و صنعت دوا نکند، و تصویب شود قطعاً سرمایه‌های کشور به نابودی کشیده می‌شود.
* نايب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
3939
نظر شما