آیا دوست دوران کودکی طالبانی، جانشین او خواهدشد؟

عرفان قانعی فرد


بنا به توافق مابین گروه های سیاسی، ریاست جمهوری عراق به حزب اتحادیه میهنی تعلق دارد. و فعلا سه اسم به چشم می خورد : دکتر فواد معصوم، برهم صالح و دکتر نجم الدین کریم.
گرچه هر سه نفر را بارها در اتحادیه میهنی کردستان عراق در خلال این 8- 9 سال مراودت با عراق دیده و هم صحبت هم بوده ام اما هر کدام خصوصیات خاصی داشته و دارند. و طبعا مختصات شخصیتی، سابقه تاریخی و کاریزمای طالبانی در کرسی ریاست جمهوری، هویتی دیگر به آن کرسی داد اما کدام یک از این سه می توانند بهتر در این میان جای بگیرند و بتوانند جانشین طالبانی شوند؟

1. دکتر فواد معصوم
یک دیپلمات کهنه کار با شخصیتی آرام. کسی که به برادری بین کرد و شیعه اعتقاد دارد. دوستدار ایران و ایرانی است. قبل از ورود آیت الله خمینی به ایران، در پاریس نفر اول میان کردها بود که به دیدار ایشان در نوفل لوشاتو رفت و پیام مام جلال را به ایشان رسانید که راه کردستان برای ورود آیت الله به ایران ، باز است.
دکتر فواد پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای شکل دادن رابطه کردها با جمهوری اسلامی، زحمات زیادی متقبل شد. در چنین فضایی ، مام جلال شخصیتی آرام و سیاستمداری باهوش را تعیین کرد که رابطه ای درست و منطقی شکل دهد. اولین نماینده حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق در ایران، دکتر فواد معصوم بود. همیشه به نقش درست و غیرقابل انکار ایران در منطقه باور داشته و دارد.
او رابطه ای دیرینه با مام جلال داشت، هرچند روزگارانی به کمونیست های عراق گرایش یافته بود اما وقتی که نوع نگرش آنها را نسبت به قوم کرد دریافت ، از آن حزب رویگردان شد و جزو موسسین حزب اتحادیه میهنی کردستان به شمار می رود. از آن دوران و پس از اتقلاب، از وی به عنوان عامل خیر و واسطه سالم بین ایران و کردها نام برده می شود و سیاست مام جلال و اکثریت اتحادیه میهنی کردستان هم رفاقت و همراهی با سیاست و هویت ایران و ایرانی بوده و دکتر فواد هم پیرو اندیشه مام جلال بود. گرچه در میان اتحادیه میهنی کردستان عراق تندروهایی انحصارگرا هم وجود داشتند که علیه ایران حرکت کنند، اما وی همواره بر سیاست و دیپلماسی و صلح تاکید داشت و عاقبت تلاش های دکتر فواد در اواسط جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، به نتیجه رسید و دوستی جدی ایران و حزب طالبانی و همراهی آنها در جنگ علیه صدام، شکل گرفت.
دکتر فواد در تاسیس جبهه معارضین و اپوزیسیون عراق نقش مثبت داشت و این حضور به سال 1980 و جوقت ( جبهه الوطنی التقدمیه الدیمقراطیه ) بازمی گردد که همواره فعالیتش را حفظ کرد و بدان خاطر هویتی مثبت و چهره ای سالم و قابل اعتماد میان شیعیان و کردها یافت. و بعدها هم در تاسیس اقلیم - بنا به حمایت و تاثیر آمریکا و ایران - رئیس اول کابینه شد. گرچه در آتش افروزی 31 اوت 1996 توسط بارزانی در شهر اربیل دستگیر و به اعدام محکوم شد؛ تقضای مام جلال برای مداخله ایران و نجات دکتر فواد از زندان بارزانی، سبب نجات جان او شد.
تا سال 2003 در لندن همواره دوستی اش را با اپوزیسیون عراقی حفظ کرد و پس از 2003 هم بر همان دیپلماسی باقی ماند و دوستی کردها و عرب ها در عراق را مورد توجه قرار داد. در تاسیس انجمن وطنی عراق - مجلس شورا - پس از 2003 هم نقش و فعالیت او میان چهره های عراق جدید، غیر قابل انکار است. که همواره بر تعامل و دوستی با نیروهای مختلف اصرار داشت.
اکنون هم این فیلسوف سیاسی که روزگارانی در الازهر مصر دکتری فلسفه گرفته و سالیانی معلمی کرده، به چهره ای پاک، آرام و نرم مشهور است که برای مصالح و منافع شخصی اش نه علیه حزبش کاری کرده و نه در اختیار نیروهای دیگر علیه آب و خاکش عمل کرده .

2. برهم صالح :
میان رسانه ها به چهره ای عملگرا و پویا مشهور است که شاگرد مکتب سیاسی مام جلال است. اما او را از نظر دانش سیاسی هنوز پخته نمی دانند. زیرا جاه طلبی سیاسی او در ایام پس از کسالت طالبانی ، به ایجاد شکاف میان نیروهای طالبانی ، انجامید. گرچه برخی از چهره های نظامی غیر مقبول داخل اتحادیه میهنی کردستان - مانند شیخ جعفر که به همراهی اش با میت و بارزانی مشهور است - همراه و موافق برهم شده اند که شاید با حمایت وی در کنگره صاحب رای شوند. زیرا آنان برهم را شخصیتی ضعیف می دانند که در سایه او هم می توانند به زیست سیاسی خود ادامه دهند.
برخی از کادرهای حزبی و پیشمرگه های قدیمی پیرو مام جلال هم چندان حامی برهم نیستند و او را شخصیتی مقبول برای جانشینی طالبانی نمی دانند زیرا معتقدند او بیشتر نقش سلبی دارد و بیشتر اهل هیاهوی رسانه ای است و سخنانش چندان اعتبار سیاسی ندارد و علیه خط و آرا مام جلال است و شاهد ماجرا را هم عدم رضایت کادرهای حزبی، دستگاه امنیتی حزب، پیشمرگه ها و خانواده های شهدای مبارزه می دانند که حمایت و اقدام های برهم را منفی تعبیر می کنند که بیشتر مصالح و منافع خودش اهمیت دارد تا مصلحت حزبی. منتقدان او مدعی اند که تحت تاثیر سیاست های ترکیه و تحت نفوذ بارزانی و نچیروان است و به همین دلیل است که بارزانی و نوشیروان مصطفی امین تنها حامیان اساسی او هستند. هم اکنون این سوال از سوی منتقدان او مطرح است که آیا حضور برهم در بغداد ضامن منافع کردها خواهد شد یا عامل آشفتگی اتحادیه میهنی کردستان ؟

3. دکتر نجم الدین کریم :
شاید نخستین بار چهره مشهور داخل اتحادیه میهنی کردستان عراق، از وی به عنوان کاندید ریاست جمهوری نام برد. چهره ای که در کرکوک موفق بود و توانست اتفاق آرا بین ترک ها و کردها و آرایش حزب را در این شهر مهم عراق حفظ کند و مانع فتنه ها و خرابکاری های حزب بارزانی شود که بعدها با نیروی نظامی خود و همکاری با داعش، کرکوک را - در این مدت بلبشوی حضور داعش - تصرف کردند.
او روزگارانی پزشک خاص مصطفی بارزانی بود اما خانواده بارزانی چندان تمایلی به پیشرفت و حضور سیاسی او ندارد و مانند مالکی از هر اقدامی علیه او هم روی گردان نیستند. قبل از تمدید مدت ریاست بارزانی بر کرسی اقلیم، اتحادیه میهنی کردستان وی را برای ریاست اقلیم کاندید کرد و بارزانی ها دیگر نام او را هم تحمل نکردند و امروزه هم از جمع کردن آرا علیه او در پارلمان عراق تا هر اقدامی دیگر روی گردان نخواهند بود و شاید نتوان امیدی به موفقیت او در کاندیداتوری ریاست جمهوری داشت.
با بررسی شرایط این سه کاندید و اوضاع سیاسی و پیشینه آنان، شاید بتوان گفت که حضور دکتر فواد معصوم و دانش و تجربه او رمز موفقیت اوست که بتواند چهره های شیعه و سنی و کرد را به دور خود گردآورد.
اما این سوال جدی نیز مطرح است که آیا بازگشت مام جلال تاثیری در آرایش سیاسی موجود خواهد گذاشت؟ آیا مام جلال از دوست دوران کودکی اش حمایت خواهد کرد؟ یا دانش و پیشینه این معلم فلسفه سیاسی او را به عنوان دومین رئیس جمهور کرد در تاریخ معاصر عراق معرفی خواهد کرد ؟

4949

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 366560

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 12 =