زنان گیلانی‌ به روایت سفرنامه‌های خارجی

به گزارش خبرآنلاین، «گیلان در سفرنامه‌های سیاحان خارجی» را محمود نیكویه گردآوری و انتشارات فرهنگ ایلیا آن را روانه بازار نشر کرده است. این کتاب خواندنی ابعاد مختلف اقلیمی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگ و.... گیلان در سفرنامه‌های سیاحان ایرانی را معرفی کرده است و 19 اثر از سفرنامه‌نویسان ایرانی، معرفی و طبقه‌بندی موضوعی شده‌اند. به جز سفرنامه‌ ناصرخسرو، همه‌ سفرنامه‌های معرفی شده مربوط به دوره‌ قاجار، به ویژه دوران حكومت ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه هستند. زیرا سفرنامه‌های به جا مانده از سیاحان ایرانی در این دوره، كه به دلایل مختلف از گیلان بازدید كرده‌اند، حاوی اطلاعات بسیار مفیدی در زمینه‌های میراث فرهنگی مادی و معنوی گیلانی‌ها در گذشته است.

باهم بخش هایی از این کتاب را مرور می کنیم:

آدام اولئاریوس در سفرنامه خود درباره زنان گیلانی می نویسد:

پوست گیلانی ها به سبب نوع آب و هوای منطقه زیستشان سفید تر از اهالی ایران است. زیباترین زنان در میان تالش ها دیده می‌شود...زنان دامن کوتاه به تن دارند که پیراهن شان روی آن افتاده است. کفش چوبی یا پارچه ای به پا می کنند که فقط انگشت شست پا در قسمت جلو درون حلقه ای فرو رفته و به این ترتیب کفش به پا محکم شده است با این کفش چنان قادر به راه رفتن هستند که سبب شگفتی است.

هنگام بارش باران که در آنجا اغلب وجود دارد زن و مرد با پای برهنه راه می رفتند و بهمین دلیل گیلانی ها کف پای پهن و زمختی دارند. لباس اهالی گیلان به سبب رطوبت زمینی که باید دائما روی آن کار کنند خیلی کوتاه تر از لباس سایر ایرانی هاست. گیلک ها کلاهی به رنگ قرمز از پارچه بر سر دارند و تالش ها کلاهی ازپوست بره به رنگ مشکی بر سر می کنند.

*

هانری بایندر جهانگرد و باستان شناس فرانسوی در اوخر قرن 19 به ایران سفر نمود و در راه بازگشت از رشت و انزلی نیز عبور کرد. وی در سفرنامه خود درباره زنان گیلان اینگونه می نویسد:

اهالی، زن و مرد، تقریبا پابرهنه یا صندل راه می روند... لباس آن ها پارچه پنبه ای آبی رنگ است. زنان اوقات خود را در شالیزارها گذرانده، موسم کشت و کار دانه ها را لگد مال می کنند و موقع رویش گیاه ازآن ها مواظبت می نمایند. تمام کارهای پر زحمت را زنان انجام می دهند. مردان در خانه می مانند و به کار خانه داری مشغولند. (مردان) هر چند کمتر از زنان در معرض بخارهای مرداب قرار دارند، اغلب گرفتار بیماری لاغر و نزار هستند، در حالی که زنان، ظاهرا نیرومند و سالم به نظر می رسند.

*

مادام کارلاسرنا جهانگرد ایتالیایی در سال 1877(1256 ش) در سی امین سال سلطنت ناصر الدین شاه به ایران سفر کرد. او می نویسد:

...دراین منطقه( رودبار)زنان صورت خورد را می پوشاندند. خال کوبی آبی رنگ روی بازوان و پاها، میان زنان طبقه ی متوسط بسیار رایج بود. لباس های زری دوزی شده و نقره دوزی شده آنان و سر وسینه پر جواهرشان، نشان می داد که اهالی شهر از تنعم و زفاه کامل برخوردارند.

6060