سه میلیون کودک بازمانده از تحصیل را نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان انکار کرد

حمیدرضا حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش هفته پیش در حاشیه برگزاری همایش مدیران ارشد این وزارتخانه ، خبر ترک تحصیل سه میلیون دانش‌آموز را به شدت تکذیب کرد و گفت : «دروغ  است، من کاملا این خبر را تکذیب می‌کنم و کسی که این خبر را اعلام کرده عدد و رقم نمی‌داند».

 چرادروغگو، چرا بی سواد؟

حسن الحسینی معاون پیشین حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش و پرورش  که مدتی هم سرپرست موسسه آموزش از راه دور بود، در آذر 88  گفت: «براساس تحقیقاتی که در زمان حضور من در آموزش و پرورش انجام شد، بیش از 3‌میلیون دانش‌آموز بازمانده از تحصیل وجود داشت.» به گفته او هم‌اکنون این رقم به مرز 4‌میلیون نفر در سن تحصیل رسیده است و این به معنای تزریق بی‌سوادی به جامعه است.

محمد احسان تقی زاده، رئیس موسسه آموزش از راه دور نیز در اردیبهشت امسال در همایش موسسات از راه دور لرستان گفت: «در حال حاضر بیش از سه میلیون نفر بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد.» اگر وزیر آمار اعلام شده توسط الحسینی را به هر دلیل نپذیرد، رقم اعلام شده توسط تقی زاده که مربوط به دوران مسئولیت وی در سال جاری است را چگونه ارزیابی می کند؟ مبنای اظهار نظر صریح وزیر در دروغ دانستن این خبر و متهم کردن گوینده به بی سوادی و دروغگویی چیست؟

حکایت منجم گلستان سعدی

بهتر بود که آقای حاجی بابایی، همزمان با تکذیب این آمار به صورت مستند و با دلیل اظهار نظرمی کرد  و آمار صحیح بازماندگان از تحصیل را می گفت. آقای وزیر در تکذیب خبر برای حفظ حرمت جایگاه خود، باید از الفاظ محترمانه و به دور از اهانت استفاده می کرد. متهم کردن مسئولان وزارتخانه و کارشناسان مستقل به اینکه عدد و رقم نمی دانند اهانت بار است. به نظر می رسد آقای حاجی بابایی در حوزه مدیریت خود هیچگونه اظهارنظر انتقادی و کارشناسی را بر نمی تابد و ترجیح می دهد پرسش کنندگان را به تیغ طعنه و پرخاش وادار به سکوت کند. او پیش از این نیز در خصوص آمار دانش آموزان معتاد و پرسش خبرنگاران از حقوق معلمان با همین شیوه برخورد کرده بود.

اگر افتخار حاجی بابایی داشتن پیشینه فرهنگی است بیش از هر چیز این سوابق باید در رفتار متواضعانه  و گفتارمتین ایشان نمایان باشد. روش معلمان درشتگویی و سرکوب و تحقیر پرسش کننده نیست. در وزارتخانه ای که به اعتراف وزیر قبلی و فعلی، آمار دقیقی از تعداد دانش آموزان، کارکنان و حتی تعداد مدارس وجود ندارد، وزیر به چه استنادی آمار کودکان بازمانده از تحصیل را با این شدت و حدت تکذیب می کند؟ این گونه سخن گفتن بی پروا حکایت منجم گلستان سعدی را تداعی می کند و سخن آن صاحبدل را که به او گفت:  تو بر اوج فلک چه دانی چیست/ ندانی که در سرای تو کیست.

مدرک غیر قابل انکار

مهم نیست که وزیر به خاطر برخی مصلحت ها، آمار کودکان بازمانده از تحصیل را انکار کند، اما در اینکه بین دو میلیون و پانصد هزار تا  چهار میلیون کودک در فاصله سنی شش تا 18 سال که باید قانونا تحت پوشش آموزش و پرورش باشند اصولا وارد مدرسه نشده و یا در طول تحصیل مدرسه را به دلایل گوناگون ترک کرده اند، تردیدی وجود ندارد. برآورد تقریبی تعداد کودکان بازمانده از تحصیل هم کار چندان مشکلی نیست.

بر اساس نتایج آخرین سر شماری نفوس و مسکن در سال 85، مندرج در سایت مرکز آمار ایران، جمعیت گروه سنی بین شش تا 18 سال (که کودکان واجب التعلیم را شامل می شود) 18 میلیون و 100 هزار نفر است. در همین سال (سال 85) آمار دانش آموزان تحت پوشش آموزش و پرورش بین  چهارده تا چهارده میلیون و پانصد هزار نفر اعلام شده است. تفاضل این دو عدد که در خوش بینانه ترین حالت سه و نیم میلیون نفر است، آمار کودکان بازمانده از تحصیل را در آن مقطع نشان می دهد.

با توجه به کاهش تعداد دانش آموزان در سه سال اخیربه سیزده تا سیزده ونیم میلیون نفر حتی با لحاظ کردن کاهش موالید، رقم بازماندگان از تحصیل دست کم به چهار میلیون نفر افزایش یافته است. مسئولیت آموزش بخش بزرگی از این کودکان ( تا پایان دوره راهنمایی ) مستقیما به عهده آموزش و پرورش است.

رفتار غیر قابل توجیه

این انتظار که وزیر در برابر پرسش ها و اظهار نظرهای دیگران متانت به خرج داده و از درشتگویی و اهانت بپرهیزد، انتظار بزرگی نیست. این ادعا که حاجی بابایی به مسایل آموزش و پرورش وارد است و مشکلات این حوزه را می شناسد نمی تواند توجیهی بر رفتار تند و خارج از نزاکت ایشان با منتقدان و خبرنگاران و مسئولان سابق و لاحق این وزارتخانه باشد.