سمیه علیپور: محسن علیاکبری فیلمهای حاضر در این دوره از جشنواره را آثاری متنوع ارزیابی کرد که برخی از آنها به استانداردهای سینمای ایران نزدیک بودهاند. او در گفتوگویی درباره داوریهای این دوره از جشنواره سخن میگوید.
کیفیت و ساختار فیلمهای بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر رضایتبخش بود؟
فیلمهای امسال از تنوع خوبی برخوردار بودند که گاه تماشای آنها خستگی ما را از بین میبرد. تصور میکنم این فیلمها انتظارات مخاطبان را در سال 1389 در جریان اکران عمومی تامین کند. فیلمها در فضاهای متفاوتی بودند و در ژانرها مختلفی ساخته شده بودند و در نتیجه نیاز ذائقههای مختلف را تامین میکند. با توجه به کیفیت فیلمها در جریان این جشنواره فاصلهها تا سینمای استناداردی که مدنظر است، کمتر شده و تعدادی فیلم که تقریباً منطبق با استانداردها ساخته شده بودند، در جشنواره به نمایش درآمدند.
منظورتان از این سینمای استاندارد چیست؟
اولین و مهمترین ویژگی سینمای استاندارد و فیلم استاندارد، وجود یک فیلمنامه خوب است؛ فیلمنامهای که فقط یک تعلیق نداشته باشد و داستان آن با چند تعلیق پیش برود. مساله دیگر مدت زمانی است که برای تولید فیلمها صرف میشود. نمیتوان انتظار داشت همه فیلمها یکی دو سال فرصت برای آماده سازی داشته باشند اما برای بهبود کیفیت فیلمها لازم است تا مانند استانداردهای جهانی پنج تا هفت هفته به پیشتولید آثار اختصاص پیدا کند. معمولاً در ایران زمانی اینچنین به پیشتولید اختصاص نمییابد. در مورد سخت افزار هم میتوان انتظار داشت که دولت تا حدودی نیازهای سینمای ایران را برای ارتقای کیفیت تکنیکی فیلمها فراهم کند.
کدام فیلمها به استاندارهایی که به آن اشاره کردید، نزدیک بودند؟
«ملک سلیمان» در بسیاری از موارد فنی پیشرفتهای زیادی نسبت به سینمای ایران داشت و به استاندارهایی که مدنظر است، نزدیک شده بود. اما از آنجا که بخشهای فنی این فیلم در خارج از کشور انجام شده بود، برای نادیده نگرفتن زحمات هنرمندان ایرانی جایزههای موازی را در بخشهای بهترین صدا، جلوههای ویژه رایانهای و موسیقی اهدا کردیم.
پس جایزه بخش صدا به درستی مشخص و حتی موارد موازی تعیین شده بود، اما در مراسم اختتامیه جایزه به فردی دیگری غیر از علیرضا علویان اهدا شد. خبرنگاران در سالن اختتامیه حضور نداشتند از این رو به درستی نمیدانم چه اتفاقی روی سن رخ داده اما در جریان مراسم جایزه به حسین ابوالصدق اهدا شد؛ در این لحظه شما به عنوان هیئت داوران که روی سن حضور داشتند، هیچ واکنشی نشان ندادید؟
ابتدا باید این مساله را بگویم که من به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران، به دلیل شرایطی که برای خبرنگاران در این برنامه رخ داد از آنان عذرخواهی میکنم، اما واقعیت این است من به عنوان داور هم جایی برای نشستن نداشتم. به هر حال ممکن است مسائلی از این دست در جریان برنامهای رخ بدهد و نباید خبرنگاران چندان از این قضیه دلگیر شوند؛ چون حداقل این بوده که به مدت 10 روز این گروه در برج میلاد بدون اینکه نگران محل پارک باشند حضور یافتند و امکانات رفاهی مناسبی برای آنان تامین شد و فضایی به وجود آمد که در کمال رفاه و آرامش فیلمها را ببینند و آنها را نقد کنند براین اساس احساس میکنم به دلیل مشکلی که به وجود آمد نباید همه حسنها را نادیده گرفت.
در مورد جایزه صدا چه اتفاقی رخ داد؟
مساله جایزهای که بین آقای ابوالصدق و علویان به اشتباه رد و بدل شد، اشتباه تایپی بود. یعنی تایپیست به اشتباه به جای نام آقای علویان چیزی شیبه علایی یا علیدی نوشته بود که آقای معلم براساس این اشتباه تایپی تصور کرد، «آل» نوشته شده و جایزه را به نام آقای ابوالصدق خواند.
جایزههای بخش بازیگری نیز خبرساز شد. در گفتوگوهایی که با برخی از اعضای هیئت داواران داشتم، آنان دلیل اهدا نشدن جایزه به حمید فرخنژاد را مشابه بودن بازیهای او به هم عنوان کردند. نظر شما در این مورد چیست؟
از ابتدا قرار ما این بوده که هیچ یک از اعضای هئیت داوران سخنگوی باقی نباشد و هرکس نظر شخصیاش را بیان کند، من هم در این مورد نظر خودم را میگویم. به نظر من محسن تنابنده در «سنگ اول» بازی بسیار ویژهای داشت. مشخص بود که او مدتها روی این نقش کار کرده تا در نهایت به این شکل از بازی رسیده است. بازی او در این فیلم بسیار درخشان بود و به همین دلیل جایزه را هم به دست آورد.
جایزه برای این فیلم به تنابنده اهدا شد؟
در نهایت جایزه برای هر دو کار او، «هفت دقیقه تا پاییز» و «سنگ اول» اهدا شد.
بازی حمید فرخنژاد چطور؟
بازی فرخنژاد هم قابل تقدیر و ستایش بود اما جمع شش نفره داوران متفقالقول تنابنده را به عنوان برگزیده سیمرغ بخش بازیگری معرفی کردند.
در مورد جایزه نقش مکمل زن هم سیمرغ به کسی داده شد که برای اولین بار در سینما بازی میکرد. علت اهدای این جایزه چه بود؟
در این بخش بازیهای خوب آناهیتا نعمتی را در «آل» و مهناز افشار را در «تسویه حساب» داشتیم اما بازی این خانم به گونهای بود که توجه ما را کاملاً به خود جلب کرد. هرچند ایشان برای اولین بار در «لطفاً مزاحم نشوید» مقابل دوربین سینما رفتند اما از بازیگران تئاتر هستند.
البته او بازیگر تئاتر نیست، شیرین یزدانبخش تماشاگر حرفهای تئاتر است.
ایشان در مورد اینکه گفتند بازیگر تئاتر نیستند، شکسته نفسی کردند، او بازیگر تئاتر است.
اهدای جایزه سیمرغ زرین به فیلم سینمایی «عصر روز دهم» در حالی که این فیلم در هیچ رشتهای جایزه نگرفت، واکنشهایی را از سوی منوچهر محمدی، تهیهکننده آن به همراه داشت.
واقعیت این است که جایزه سیمرغ زرین هیچ ارتباطی با هیئت داوران بخش مسابقه سینمای ایران که جمع شش نفره ما مسئولیت آن را برعهده داشت، ندارد. این سیمرغ را معاون امور سینمایی اهدا میکند. آقای شمقدری «عصر روز دهم» را دیده بودند و به دلیل نگاهی که در این فیلم به کربلا و شیعیان وجود داشت آن را پسندیدند و تصمیم گرفتند جایزه را به این فیلم اهدا کنند. البته تاکید میکنم این جایزه به آقای راعی به عنوان کارگردان اهدا شده است.
شش نفره بودن گروه داوران مشکلی را در مورد رایگیریها به وجود نیاورد؟
قرار ما از ابتدا این بود اگر رای ها 3 به 3 شد، از نظر دبیر جشنواره به عنوان رای هفتم استفاده کنیم اما در هیچ موردی این اتفاق نیافتاد و حداقل با آرای 4 بر 2 به نتیجه میرسیدیم.
نظر شما