حقوق بشر به مفهوم نوین خودش، پدیده جدیدی در جامعه جهانی است که پس از دو جنگ جهانی اول و دوم، در سال 1948 اقداماتی در ارتباط با آن انجام شد ولی حقوق بشر از نگاه اسلامی، موضوع جدیدی نیست بلکه از صدر اسلام همواره بر آن تاکید شده است.
اسلام 14 قرن است بر حقوق بشر تاکید دارد و با این سابقه تاریخی، بحث هایی که کشورهای غربی علیه مسلمانان مطرح می کنند اتهامی بیش نیست و با اهداف و اغراض سیاسی صورت می گیرد.
اسلام برای تمام حقوق انسان ها ارزش قائل است و احترامی که در دین اسلام برای حق حیات انسان ها در نظر گرفته شده بسیار بالاست؛ به طوری که حتی هیچ انسانی حق ندارد خودش، این حق حیات را از خودش سلب کند این در حالی است که برخی کشورها قوانینی دارند که اگر بیماری بخواهد می تواند از پزشکش درخواست کند به زندگی او خاتمه دهد. اینها تفاوت هایی است که میان حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر غربی وجود دارد و تفاوت ها به همین جا ختم نمی شود و بسیار اساسی تر است.
مثلا اسلام هرگز اجازه استفاده دوگانه از حقوق بشر را نمی دهد و اجازه نمی دهد کشوری به بهانه دفاع از مردم خود، پیشدستانه به کشور دیگری حمله کند. تنها موردی که اسلام مجوز دفاع داده در شرایطی است که کشوری مورد حمله قرار بگیرد و حتی در مواردی مانند فتح مکه ملاحظه می کنیم پیامبر اسلام(ص) از آسیب رساندن به درختان و جانوران نیز نهی می کنند، چه رسد به آزار و اذیت انسان ها.
ما بر مبنای اصول شریعت معتقد هستیم که به دلیل کرامت انسانی و شرافت انسانی، خیلی از حقوق به صورت ذاتی برای انسان ها وجود دارد و این نکته مهمی است که کشورهای غربی آن را کاملا نادیده می گیرند. آنها حقوق را قراردادی می بینند.
منیت انسانی، امنیت جامعه اسلامی، امنیت خانواده، حق زندگی در محیط پاک و به دور از رذائل اخلاقی همواره مورد تاکید دین مبین اسلام بوده است. ما معتقدیم به دلیل کرامت و شرافت انسانی، عمده این حقوق به صورت ذاتی وجود دارد که اینها همه در اسناد بین المللی مغفول مانده است.
ما اکنون در زمینه حقوق بشر دو سند داریم که یکی از آنها اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال 1948 است و دیگری اعلامیه حقوق بشر اسلامی در سال 1990 در قاهره.
اما بعد از صدور اعلامیه حقوق بشر اسلامی، کار مهم دیگری ازسوی مسلمانان در این زمینه صورت نگرفت و به نظر می رسد در این زمینه نیازمند تلاش های بیشتری هستیم که یکی از آنها می تواند فعالیت سازمان همکاری های اسلامی روی موضوع مفهوم سازی حقوق بشر اسلامی باشد.
در مجموع می توان گفت عمل به مبانی اسلام در زمینه حقوق بشر، داروی شفابخش مشکلات جهانی در این زمینه است و قطعا جلوی بسیاری از چالش های حقوق بشری را می گیرد.
البته این که در حال حاضر شاهد نقض حقوق بشر از سوی برخی کشورهای مسلمان هستیم ناشی از نقص در حقوق بشر اسلامی نیست بلکه ناشی از مشکلات حکمرانان آن کشورها و عمل نکردن آنها به مبانی حقوق بشر اسلامی است.
مسلمانان باید توجه داشته باشند که وظیفه آنها در زمینه حقوق بشر سنگین تر از دیگر کشورهاست چراکه در وهله اول عضو جامعه جهانی هستند و تعهدات بین المللی دارند و در وهله بعد باید به مبانی اسلام عمل کنند و بدانند که خطاهای آنها در پیاده کردن موازین حقوق بشر اسلامی، باعث مخدوش شدن چهره رحمانی اسلام در جهان خواهد شد.
4949
نظر شما