مدتی است که روسیه، ساز موافق با تحریمات غرب علیه ایران را میزند تا بدین ترتیب نشان دهد که ماهیت رابطهاش با تهران، چندان هم که گفته میشود، مبهم و دوگانه نیست.
با انتشار آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی و تشدید نگرانیهای غرب بر سر فعالیتهای هستهای ایران،پیشبینی میشود مذاکرات میان ایران و غرب روند سریعتری به خود گیرد.در این میان نقش روسیه بسیار مهم و انکارناپذیر است.
روسها با توجه به نقش و جایگاه ژئوپولتیک خود، وارد پروژه بزرگی به نام نزدیکی و دوستی بیشتر با آمریکا شده، و بر همین اساس چند هفتهای است که در مسیر همراهی با آمریکا و فرانسه حرکت میکنند تا چهارمین قطعنامه را علیه ایران صادر کنند.
کلمانت ترم، کارشناس ایران در موسسه مطالعات عالی بینالملل در ژنو درباره ماهیت روابط ایران و روسیه میگوید:کرملین با استفاده ابزاری از ایران،از این کشور برای گرفتن امتیاز از واشنگتن استفاده میکند و این امری بدیهی است که روسها به کرات آن را ثابت کردهاند.
این کارشناس فرانسوی بر این اعتقاد است:ایران به لحاظ دارا بودن منابع انرژی در جهان مقام دوم داراست و میتواند رقیب بالقوهای برای روسها باشد.از همین رو کرملین همواره خواهان حفظ وضع موجود بوده و امیدوار است که ایران بیش از این در حوزه نفت و گاز به پیشرفتی دست نیابد تا بدین ترتیب شرکتهای روسی بتوانند با سوءاستفاده از تحریمهای غرب علیه ایران در این کشور سرمایهگذاریهای هنگفتی داشته باشند.
به لحاظ نظامی نیز، همکاریهای میان دو کشور از سطح گستردهای برخوردار است.تهران، سومین خریدار محصولات روسی پس از چین و هند است.
تعاملات تجاری و اقتصادی میان دو کشور نیز بسیار در خور توجه است.بین سالهای 2004 تا 2007 ایران، سطح واردات خود از روسیه را تا 44 درصد و صادرات به روسیه را تا 179 درصد افزایش داده است.
همین مسائل سبب شد تا احمدینژاد طی سالهای اخیر به اتحاد استراتژیک با روسیه بیندیشد، اما این مسئله همواره با مخالفت طیف وسیعی از محافظهکاران و اصلاحطلبان روبرو شد.
مردم ایران،به روسها اعتماد ندارند
مارک کاتز، استاد دانشگاه جرج میسون و از کارشناسان مسائل خاورمیانه در موسسه خاورنزدیک واشنگتن با استناد به تاریخ ایران میگوید:مردم ایران به روسها اعتماد ندارند.
این کارشناس آمریکایی دلیل این موضوع را موارد ذیل میداند:
- در قرن نوزدهم ایران به دلیل زیاده خواهیهای روسیه قلمرو خود در آسیای میانه و قفقاز را دست داد
-در طول دو جنگ جهانی روسها همواره از جنبشهای تجزیهطلبانه در ایران حمایت کردند.
- بخشهایی از ایران برای مدتها در اشغال روسیه بود.
-در طول جنگ ایران و عراق(1980-1988)روسها به صدام در حمله به ایران کمک کردند.
-و در نهایت ،نیروگاه بوشهر و خلف وعده روسها بیش از پیش ایرانیها را به کرملین بدبین کرد.طبق قرارداد منعقده میان دو کشور درسال 1995،روسها موظف به پایان ساخت نیروگاه بوشهر بودند، اما هنوز این پروژه به پایان نرسیده است.
و در آخر اینکه روسیه تلاش میکند تا به هر قیمتی که شده مانع از نزدیکی و گفتگوی میان ایران و آمریکا شوند.چرا که بهبود مناسبات ایران و آمریکا میتواند به شدت منافع روسها را به خطر بیندازد. با تحقق این امر جایگاه انرژی و هژمونی منطقهای روسیه تقلیل خواهد یافت.از همین رو روسها مانع از قدرتنمایی ایران در حوزه انرژی شده و از ایران به عنوان ابزاری برای امتیاز گرفتن از واشنگتن استفاده کند.
لوتام/19 فوریه 2010
ترجمه:زهرا خدایی
نظر شما