روایتی از بزرگترین مسئله قرن ۲۱/ پرونده

نیو صدر- شاید شما هم گرما تیر ماه امسال را به یاد دارید، سازمان «ان او آی آی» این ماه را گرمترین ماه تاریخ نامید. سازمان میانگین دما در تیرماه حدود 16.96 درجه سلسیوس بیشتر از میانگین دما در قرن 20 بود. به شکل دقیق تری دمای خشکی ها 16.81 بیشتر از میانگین است و همچنین دما اقیانوس ها 17.02 درجه سلسیوس بیشتر از میانگین است.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ حدود 20 روز پس از انتشار این گزارش توسط سازمان های مختلف، سازمان آب و هوا انگلیس (مت) نتایج تکان دهنده ای از تحقیقاتش اعلام کرد؛ احتمالا 2015 و 2016 گرمترین سال های تاریخ زمین خواهند بود و رکورد جهانی که مربوط به سال 2014 است در این 2 سال شکسته خواهد شد.

نشانه هایی روشن از تغییرات آب و هوایی؛ آیا این می توان گفت دلیل همه این گرما طبیعت است و انسان ها هیچ نقشی در آن ندارند؟ دانشمندان مطمئن هستند که تغییرات آب و هوایی و گرم شدن اکنون زمین را با هیچ دلیل طبیعی نمی توان توجیه کرد. دلیل اصلی این تغییرات ما انسان ها هستیم که با سوزاندن سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گازهای طبیعی دی اکسیدکربن  را به اتمسفر اضافه می کنیم و منجر به گرم شدن زمین می شویم.

اینکه این تغییرات به دست انسان ایجاد می شود، این مشکل را بزرگ می کند زیرا سرعت تغییرات بسیار زیاد است و انسان نمی تواند خودش را به راحتی با آن وفق دهد. 

چه کشور ها و چه کارهایی در گرمتر شدن کره زمین نقش بیشتری دارند؟

اصلی ترین عامل تغییرات اقلیم تولید گازهای گلخانه ای است و بعضی کشورها در تولید این گازها پیشتاز هستند.

بزرگترین تولید کننده گازهای گلخانه ای، صنعتی ترین کشور های روی زمین هستند آمریکا و چین که طبق آمار بانک جهانی دو کشوری هستند که بیشترین تولید ناخالص ملی را را دارند روی هم 40 درصد گاز های گلخانه ای جهان را تولید می کنند.

نکته عجیب این آمار سهم اصلی ایران در آن است، ایران با اینکه در تولید ناخالصی ملی رتبه بیست نهم را دارد ولی در تولید گازهای گلخانه ای رتبه هشتم را دارد.

این فاجعه بزرگ عامل دیگری هم دارد، عاملی بسیار عجیب گوشت گاو هم یکی از بزرگترین ماشین های آلوده کننده هوا است. خوردن گوشت تاثیر عجیبی روی گرم شدن زمین دارد" هر 300 گرم گوشت اندازه 113 کیلومتر حرکت یک ماشین دی اکسیدکربن تولید می کند.

فاجعه ای بزرگ تر

روز سه شنبه نوزدهم آبان ماه سازمان جهانی آب و هوا خبر از فاجعه بزرگتری داد؛ مقدار گازهای گلخانه ای موجود در کره زمین به بیشترین مقدارش در طول تاریخ رسیده است و این یعنی نه تنها با وجود آگاهی به فاجعه در پیش، کاری برای آن نکرده ایم، بلکه آن را سخت تر هم کرده ایم.

در آن روز در بیانیه دبیر کل سازمان جهانی آب و هوا چنین آمد: هر سال می گوییم که زمان دارد از دست می رود، اگر می خواهیم دمای هوا به مقدار قابل کنترلی برسد باید الان واکنش نشان دهیم تا انتشار گازهای گلخانه‌ای کاهش یابد.

عواقب مرگبار

چند روز پیش از کنفرانس تغییرات اقلیم که سران کشور ها برای پیدا کردن راه حلی برای تغییرات آب و هوا در پاریس مذاکره کردند، گزارش های متفاوتی از تغییرات اقلیم آمد گزارش هایی که ثابت می کرد این مسئله بزرگترین مشکل قرن بیست یکم است.

یکی از عواقب اصلی تغییرات اقلیم، ایجاد پدیده هایی مانند سیل ها، خشکسالی ها، طوفان ها و .. است. سازمان ملل در گزارشی اعلام کرد که تغییرات آب و هوا عامل بیش از ۹۰ در صد از سوانح و حوادث طبیعی در ۲۰ سال گذشته شامل سیل‌ها، طوفان‌ها، امواج گرمایی، خشکسالی‌ها و سایر حوادث، ناشی از تغییرات جوی کره زمین بوده است.

این سیل ها و خشکسالی ها حدود صد ها میلیون کودک را در خطر مرگ قرار داده است، یونیسف در گزارشی دیگر اعلام کرد که حدود 690 میلیون کودک در خطر تغییرات آب و هوایی هستند، این یعنی حدود یک سوم تمام کودکان جهان. هم اکنون جمعیت کودکان کره زمین 2.3 میلیارد نفر است. این درحالی است که گفته شد اکثر کسانی که در معرض خطر سیل هستند در آسیا زندگی می کنند و اکثر کسانی که در معرض خشکسالی قرار دارند در آفریقا زندگی می کنند.

جنگ سوریه، تاوان خشکسالی
برای تغییر اقلیم یک شاهد زنده و ملموس پیدا شده است؛ احتمالا یکی از غیر مستقیم ترین و مرگبارترین اثرات تغییرات اقلیم جنگ سوریه باشد، یکی از مخاطبان «سی ان ان» در سوالی از خبرنگاران این سایت پرسید که آیا تغییرات اقلیم به شکل غیر مستقیم به جنگ در سوریه و مرگ صدها هزار نفر کمک کرده است یا نه. او پاسخ بسیار عجیبی در رابطه با این سوالش گرفت.

شاید بهترین جواب را به این سوال وزیر امور خارجه آمریکا جان کری داده است، او در یکی از سخنرانی هایش گفت: "اینکه قبل از جنگ سوریه این کشور بدترین خشکسالی تاریخش را تجربه کرد اتفاقی نیست. حدود 1.5 میلیون نفر از روستاها و مناطق کشاورزی سوریه به شهرها مهاجرت کردند. این موضوع، ناآرامی‌های سیاسی در منطقه را تشدید کرد."

سال ها قبل از جنگ و درگیری‌های فعلی سوریه، یعنی در سال 2006 ، خشکسالی در این کشور شروع شد، تا سال 2009 محصولات گندم این کشور کاهش یافت و حدود 800 هزار نفر ماده اصلی غذاییشان را از دست دادند. در سال 2011 خشم و خشونت در این کشور افزایش یافت، خانواده‌ها نتوانستند زندگی شان را با کشاورزی تامین کنند و بیش از 1.5 میلیون نفر به شهرها مهاجرت کردند؛ جایی که افراد زیادی کشته شدند.

جهان آماده تغییر

پس از مشاهده شدن عواقب مرگبار تغییرات آب و هوا به نظر می رسید جهان آماده تغییر است، حتی باراک اوباما، رئیس جمهور کشوری که بزرگترین تخریب کننده محیط زیست است، پس از افتتاح حساب شخصی فیس بوک اش در اولین پست خود از فاجعه تغییرات آب و هوا نوشت.

در آن پست اوباما، کاربران فیس بوک را به پیاده روی در حیاط پشتی کاخ سفید برد او در فیلمی در پستش از مردم خواست "این سیاره زیبا را حفظ کنند."

شروع 12 روز تاریخی در پاریس

برای نجات زمین، سران جهان قرار بود در پاریس، مذاکره کنند. مذاکره ای که سال هاست جهان در حال انجام بود و هنوز برای توافق برای آن موفق نشده بودند.

اگرچه توافق در کنفرانس پاریس یعنی راضی نگه داشتن 195 کشور و پیدا کردن راه حلی برای نجات زمین بسیار سخت بود ولی این بار شرایط بسیار تفاوت داشت. تمام جهان از اینکه تغییرات اقلیم چقدر خطرناک است آگاه بودند و مسئولان هم برای پیدا کردن راه حلی اساسی زیر فشار بودند.

پیامی حامیان محیط زیست روی برج ایفل نوشته بودند شرایط مذاکره را کاملا توصیف می کرد؛ «گزینه دیگری وجود ندارد»

دو هفته قبل داعش در پاریس حملات تروریستی انجام داده بود ولی حتی این هم مانع جمع شدن سران کشورها در پاریس نشد.

یک روز قبل از اجلاس پاریس خبر از تظاهرات گسترده در جهان آمد، مردم همه کشور ها از بنگلادش تا نیوزلند در راهپیمایی هایی در کشورشان به تغییرات اقلیم اعتراض کردند.

در آستانه کنفرانس پاریس جان دی. سوتر، نویسنده سی‌ان‌ان مطلبی درباره تروریسم خودساخته تغییرات اقلیم نوشت و شاید همه این ها فشار ها را برای شکست نخوردن در پاریس بیشتر کرد.

مذاکرات تاریخی در پاریس شروع شد و سران صد ها کشور از اوباما، پوتین تا ابتکار به پاریس رفتند تا مذاکراتی را شروع کنند که شکست در آن عواقبی دردناکی داشت. روز اول با سخنرانی های تاریخی شروع شد. اولین سخنرانی را رئیس جمهور کشور میزبان این جلسه کرد، اولاند در سخنرانی اش گفت: چیزی که در خطر است آینده این سیاره و آینده ما است. دو هفته پیش مرگ انسان های توسط متعصب ها مهم بود. من بین ترور و تغییرات اقلیم چیزی را انتخاب نمی کنم. بیشتر از جهانی بدون ترور ما به کودکانمان سیاره ای در امان از فاجعه ها و قابل زندگی بده کاریم.

او در پایان سخنرانی اش گفت: آرزو های خوب، اعلام هدف به تنهای کافی نخواهد بود، همه ما در یک نقطه عطف قرار داریم. پاریس باید شروع یک تغییر باشد. خانم ها و آقایان! امید همه بشر بر گردن شما است. بزرگترین اشتباه اینجا این نیست که به یک هدف کوچک برسیم، بزرگترین اشتباه این است که هدفمان را بزرگ انتخاب کنیم و به آن نرسیم. اینجا در پاریس ما برای آینده سیاره مان تصمیم می گیریم.

در روز اول این کنفرانس رسانه های خارجی عکسی را منتشر کردند که معصومه ابتکار و اولاند در یک قاب بودند.

در حواشی کنفرانس هم اتفاقات دیگری افتاد؛ از 8 سوال برای نجات زمین، تا خبر اینکه فرستادن ایمیل 4 گرم دی اکسید کربن به محیط زیست اضافه می کند و اینکه حرارت انباشته شده در هوا به طور روزانه برابر 400 هزار بمب اتم است.

ولی شاید تکان دهنده ترین خبر را ناسا داد؛ طبق این گزارش به علت تغییرات آب و هوا تا 30 سال دیگر 45 کشور در معرض خشکسالی هستند و ایران هم در رتبه چهارم این فهرست ناسا قرار دارد.

دو روز پس از این گزارش تکان دهنده ناسا، خبری آمد که همه را امیدوار کرد؛ سران کشورها در پاریس به توافق اولیه ای رسیدند.

در این پیش نویس به قطع درختان جنگل‌ها، امنیت غذایی، فقر و... اشاره شده و بیشتر تمرکز آن روی کشورهای توسعه یافته بود؛ انها باید چه کارهایی انجام دهند تا سال 2050 میزان دی اکسید کربن به مقدار معینی کم شود. 

امید ها برای تغییر روز به روز بیشتر شد، حتی آرنولد هم برای ایجاد تغییر گامی برداشت او به مردم توصیه کرد تا چند روز در هفته گیاه خوار شوند و به نجات زمین کمک کنند. شهردار سابق کالیفرنیا، پس از سخنرانی اش در مصاحبه ای گفت که 28 درصد گازهای گلخانه‌ای حاصل کشاورزی متمرکز است پس در نتیجه "پیشنهاد خوبی" است که همه مردم با هم خوردن گوشت را قطع کنند و یا خوردن گوشت را به هفته ای یک یا دو بار برسانند: «خوشبختانه می دانیم که می توانیم با راه های دیگر هم پروتئین بگیریم.»

مذاکرات پاریس روز به روز سخت تر شد، روز یازدهم رسید و اولاند خبر از اینکه تمدید یک روزه مذاکرات داد. او همچنین نشست تغییرات اقلیمی در پاریس را به ماراتونی تشبیه کرده که به "سخت‌ترین" بخش خود رسیده است.

خبرهای ضد و نقیض از کنفرانس می رسید؛ عربستان و عراق، دو کشور مهم تولید کننده نفت، بخش هایی از پیش نویس را قبول نداشتندگ چین و هند هم شدیدا با خواسته هایی که مجبور می کرد تولید گازهای گلخانه ای را کمتر کنند مخالفت کردند.

بالاخره روز دوازدهم رسید نمایندگان 195 کشور در پاریس به یک توافق تاریخی رسیدند توافقی که شاید جهان را نجات دهد.

بر اساس این سند 32 صفحه ای، کشورها متعهد خواهند شد که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای و همچنین مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش دهند.

آیا این توافق «تاریخی» است؟

6 سال پس از شکست مذاکرات در کپنهاگ، این بار مذاکره کنندگان در پاریس به توافقی رسیدند که تا جزئیات آن مشخص نشود نمی توان گفت یک شکست بوده یا یک پیروزی.

نویسنده بی بی سی که متخصص تغییرات اقلیم هم هست در این رابطه گفت: من آدم اهل اغراقی نیستم، اما اگر بگوییم توافق پاریس چیزی غیر از یک لحظه "تاریخی و جهانی" است، زشت خواهد بود. این توافق دقیق که میان نجات جهان و حقوق کشورها تعادل را رعایت کرده یک وسیله واقعی برای نجات زمین است.

این حرف شاید نمادی از پیروزی توافق باشد توافقی که اگر اجرا شود به یک توافق «تاریخی» تبدیل می شود.

اما این توافق هم مانند هر توافق دیگری نقاط ضعف و نقاط قوتی دارد، برای همین گاردین در گزارشی 5 دلیل برای خوشحال بودن و 5 دلیل برای ناراحت بودن از توافق را نوشته است. یکی از بزرگترین نقاط ضعف این توافق است که هیچ اجبار قانونی برای کشور ها در انجام بند های توافق وجود ندارد.

البته پس از توافق هم تایید شد؛‌ 2015 گرمترین سال تاریخ است.

جهان در پاریس پیروز شد ولی این به معنا نجات زمین نیست، برای ایجاد تغییر همه انسان ها و سیاست مداران باید به فکر اجرا توافق باشند. اگر این اتفاق نیافتد هر سال گرمتر خواهد شد و جهان آرام آرام نابود خواهد شد.

47237