ازدواج به نفع سلامت

فرنوش صفوی‌فر: اگر تا به حال به جز نصیحت اطرافیان، دلیلی برای ازدواج پیدا نکرده‌اید، بهتر است نظر محققان پزشکی را بشنوید که می‌گویند ازدواج، بر جنبه‌های مختلف سلامت شما تاثیر مثبتی دارد.

در حالی که در جوامع غربی به دلیل نوع فرهنگ خاصی که دارند، آمار ازدواج به طور بی‌سابقه‌ای پایین می‌آید، محققان دلایل تازه‌ای برای ترغیب جوانان به ازدواج یافته‌اند و آن هم تاثیر آن بر جنبه‌های مختلف سلامت و طول عمر افراد، به ویژه مردان است. به عنوان مثال، بررسی‌ها نشان داده‌اند که مردانی که ازدواج کرده‌اند، سبک زندگی بهتری دارند؛ یعنی کمتر سیگار می‌کشند، کمتر به سمت الکل و مواد مخدر روی می‌آورند و عادات تغذیه‌ای بهتری دارند و بیشتر ورزش می‌کنند. اما این همه ماجرا نیست و نمی‌تواند توجیه‌کننده تمام تفاوت‌های بین مردان مجرد و متاهل باشد. برخی بررسی‌ها نشان داده‌اند که میزان دیابت، آرتریت (التهاب مفاصل)، کمردرد، میگرن و واریس در متاهل‌ها کمتر از مجردهاست. بررسی‌های دیگری نشان داده که متاهل‌ها کمتر سرما می‌خورند و حتی دندان‌های بهتری نسبت به مجردها دارند. مسلما همه این موارد را، نمی‌توان تنها با سبک زندگی توجیه کرد. بنابراین آیا پای برخی عومل بیولوژیک دیگر در میان است؟ مثلا تغییرات بیوشیمیایی که سبب می‌شود توان دفاعی مردان متاهل در برابر این بیماری‌ها افزایش یابد؟

موضوع وقتی جالب‌تر می‌شود که به یاد آوریم که مجرد بودن،‌از عوامل خطر زمینه‌ساز برخی بیماری‌های روانی هم هست؛ طوری که احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در افراد مجرد بیشتر است و احتمال سرنوشت وخیم‌تر و عدم درمان این بیماران، در حالت مجرد، بیشتر می‌شود. (البته ازدواج نمی‌تواند اسکیزوفرنی را درمان کند!)

مردان مثل زنان؟
جالب این که تحقیقات نشان داده‌اند که این تاثیرات برای مردان بیشتر است و در مقابل، تاثیر مخرب فروپاشیدن ازدواج، بر روی زنان بیشتر است. برای مثال، مطالعه‌ای که هفته گذشته در نشست سالانه انجمن طب روان‌تنی ارائه شد، حاکی از این مطلب بود که در هنگام بروز مشکلات خانوادگی و افسردگی ناشی از آن، این زنان هستند که باید بیشترین هزینه را برای آن بپردازند؛ چرا که تاثیرگذاری این موقعیت، بر سلامت جسمی زنان بیشتر است. بررسی‌ها نشان داده که زنانی که از ازدواج خود ناراضی‌اند، بیشتر دچار فشارخون بالا، افزایش کلسترول خون و چاقی می‌شوند که همه اینها، از عوامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته محسوب می‌شوند. (این نتیجه مطالعات محققان در دانشگاه «یوتا»ست.)

بررسی‌های دیگر محققان در دانشگاه Case Western Reserve نشان داد زنانی که از همسرشان جدا می‌شوند، تا 2 سال پیرتر از هم‌سن‌وسال‌های‌شان به نظر می‌رسند. این در حالی است که سن زنانی که ازدواج شاد و موفقی داشتند، درست به همین مقدار کمتر تخمین زده می‌شد.

ازدواج راهی برای صرفه‌جویی
در شرایطی که دنیا در تب و تاب بحران اقتصادی است، بررسی‌ها نشان داده که ازدواج، حتی برای زندگی اقتصادی هم مفید است و می‌توان گفت به نوعی مقرون به صرفه است که ازدواج کنید تا مجرد بمانید. بررسی‌ها روی بیش از 9 هزار نفر نشان داده که آنها که ازدواج بادوامی داشته‌اند،‌ تا 2 برابر بیشتر از مجردها توان پس‌انداز داشته‌اند. این در حالی است که وضع حساب‌های بانکی آنها که طلاق گرفته‌اند، از 2 گروه دیگر، بسیار بدتر بوده است.

خبرهای بد برای زوج‌ها
البته همیشه اوضاع بر وفق مراد نیست و ازدواج، همیشه هم باعث زندگی سالم و پر از شهد و شیرینی نمی‌شود. طوری که نتایج یک بررسی که اخیرا در دانشگاه ناتینگهام انجام شده، نشان داده که بیماری یکی از زوجین، باعث افزایش احتمال ابتلای زوج دیگر می‌شود؛ این مطالعه، بر روی بیماری‌های مزمنی مانند افسردگی، آسم، زخم معده و فشارخون بالا انجام شده است. شاید بتوان این نتایج را به اثر «همدلی» مربوط دانست که بین افرادی که به هم علاقه زیادی دارند رخ می‌دهد.

محققان تاکید می‌کنند که تمامی نتایج مثبت ازدواج در حالتی است که خود شما برای دوام و شادابی رابطه‌تان تلاش کرده باشید و آن را به ارتباطی زنده و پویا تبدیل کنید. موضوعی که هم حاوی جنبه‌هایی عاطفی و احساسی است و هم ابعاد جسمانی و جنسی دارد. صاحب‌نظران سلامت خانواده تاکید دارند که برای دستیابی به زندگی مشترک توام با خوشبختی و احساس رضایت، باید به هر دو جنبه به اندازه کافی توجه کرد و برای تقویت آن کوشید.