طنین انداز شدن نوای «مرحبا، مرحبا» در کردستان اولین نشانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان است که در اولین شب این ماه و همزمان با رویت هلال ماه رمضان، از گلدسته‌های مساجد کردستان به گوش می‌رسد.
نوای «مرحبا» همراه با قرائت ادعیه، اذکار و اشعاری مذهبی در مدح رسول گرامی اسلام حضرت محمد (ص) است که همزمان با اولین شب ماه مبارک آغاز و تا پانزدهم رمضان ادامه دارد.
«مرحبا» به معنی خیرمقدم گفتن به ماه مبارک رمضان است که شامل ابیات «مرحبا مرحبا یا شهرالرمضان، مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البرکت و الاحسان، مرحبا مرحبا یا شهر التسبیح و التلاوت القرآن» است و از پانزدهم تا آخر ماه رمضان نیز آواز «الوداع» جای «مرحبا» را می‌گیرد.
نوای «الوداع» نیز به معنی خداحافظی است که با گذشتن از نیمه ماه رمضان، مردم خود را آماده خداحافظی از ماه ضیافت الله می‌کنند و این نوا را سر می‌دهند.
بیدار شدن برای سحری که در اصطلاح عامیانه کُردی به آن «پارشیو» می‌گویند یکی دیگر از بخش‌های گرامی داشتن این ماه است؛ در حال حاضر یک ساعت قبل از اذان صبح از مساجد کردستان نوای «صلات» شنیده می‌شود تا مومنان و روزه داران برای خوردن سحری بیدار شوند.
«صلات» نیز شامل ادعیه، اذکار و صلوات و درود بر پیامبر اکرم(ص) است و برای اینکه اهالی خانه برای خوردن سحری و آدای نماز صبح بیدار شوند کاربرد دارد.
در گذشته در استان کردستان مرسوم بوده که مردم را با شلیک توپ از آمدن ماه رمضان و بیدار شدن برای سحری باخبر می‌کردند که در حال حاضر این رسم منسوخ شده است.
از دیگر آداب زیبای ماه رمضان در کردستان، اقامه نماز «تراویح» بعد از اذان عشاء است که روزه داران هر شب در مساجد جمع شده و به صورت جماعت به اقامه این نماز می‌پردازند.
نماز تراویح بیشتر به صورت 20 رکعت اقامه می‌شود که در انتهای آن نیز سه رکعت نماز سنت «وتر» به آن اضافه می‌شود.
بعد از اقامه نماز تروایح و وتر، مراسم دعاخوانی، مولودی، پرسش و پاسخ مذهبی از امام جماعت مسجد نیز برگزار می‌شود.
همزمان با فرا رسیدن شب‌های قدر نیز مردم دیندار استان کردستان به اعتکاف در مساجد در 10 شب آخر ماه رمضان می‌پردازند و قرائت قرآن، قصیده بردیه، اذکار، ادعیه و مولودی خوانی از جمله آدابی است که کُردهای اهل سنت در شب‌های قدر به جای می‌آورند.
در استان کردستان لیالی قدر را بیشتر شب‌های نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و هفتم می‌دانند و تمام این شب‌ها را تا صبح بیدارند و به تلاوت قرآن و شب زنده‌داری و برگزاری مراسم مذهبی می‌پردازند.
برپایی مراسم جزء خوانی قرآن و ختم یک دور کامل قرآن، پخش نذورات و پرداخت فطریه که در اصطلاح کُردها به آن «سر فطره» می‌گویند از دیگر فعالیت‌هایی مردم استان در ماه مبارک رمضان است که در دهه آخر این ماه مبارک به اوج خود می‌رسد.
پخت «کولیره» یا «برساق» از نان‌های سنتی محلی استان کردستان و پخش و توزیع آن از دیگر رسومی است که بانوان کردستانی در جهت ادای نذر و نذورات خود و اطعام همسایگان و نیازمندان انجام می دهند که بیشتر در شب 27 ماه مبارک رمضان صورت می‌گیرد.
با پایان ماه رمضان، مومنان که یک ماه بر سر سفره الهی میهمان بوده‌اند منتظر شنیدن اعلام عید فطر می‌شوند که در صبح روز عید و ساعتی پیش از طلوع آفتاب نوای «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» از بام مساجد کردستان بر می‌خیزد و مردم نیز راهی مساجد می‌شوند تا در آئین نماز عید سعید فطر، شرکت کنند.
آخرین رسم این ماه مبارک در کردستان، گرفتن روزه (شه‌شلان) است که پس از عید فطر و طبق سنت، شش روز اول ماه شوال را مومنان روزه می‌گیرند زیرا در روایات آمده که ثواب این شش روز روزه همانند گرفتن یک ماه کامل است؛ به این ترتیب آیین‌های زیبای ماه رمضان در کردستان خاتمه می‌باید.
گزارش از ویدا باغبانی، ایسنا کردستان
نظر شما