چاه های آب، «تخت جمشید» را می بلعند

همه این اتفاقات در طول ۴ دهه باعث شدند تا به مرور و با حفر چاههای متعدد به خصوص برای سیراب شدن زمینهای کشاورزی مردم و حتی گذران امور روزمره، سفرههای زیرزمینی و لایههای زمین در نزدیکی تختجمشید خشک شده و این لایهها به مرور به تَرکهای عمیق تبدیل شوند، شکافهایی که امروز در حال تبدیل به بحرانی هستند که اگر تا چند سال آینده همچنان به آنها بیتوجهی شود، فاجعهآفرین خواهند شد.کوروش محمدخانی - باستانشناس و متخصص آرکئوژئوفیزیک - معتقد است در حال حاضر بیشترین تَرکها در مقابل چادرهای شاهی «مجموعه پردیس» تختجمشید در فاصله ۲۰۰ متری تختگاه تختجمشید به سمت غرب وجود دارند.او به ایسنا میگوید: به دلیل احداث بیرویه چاههای آب در دشت مرودشت، سطح تراز آب در این منطقه پائین رفته که این مقیاس را میتوان در مقایسه سطح تراز آب تا چند سال پیش متوجه شد، چون تا حدود سالهای ۱۳۵۵ در این منطقه، با حفر زمین تا عمق ۱۰ متر به آب میرسیدیم؛ در حالی که اکنون باید حدود ۱۸۰متر حفاری شود تا به آب در منطقه برسیم!
وی ، با اشاره به آغاز شکستگی لایههای زمین در این منطقه از حدود هفت سال پیش ادامه میدهد: نخست یک شکستگی یک متری در دل زمین ایجاد شد که پس از بررسیهای زیاد در طول چند سال، شورای فنی پایگاه میراث جهانی تختجمشید اعلام کرد که اجازه حفر چاه در زمینهای اطراف تختجمشید داده نمیشود.
به گفته وی، اجرایی شدن این اتفاق پس از پایان بررسیها از اوایل سال ۹۳ قطعی شد که دیگر اجازه حفر چاه در زمینهای اطراف تختجمشید و به خصوص در اطراف دشت مرودشت صادر نشود، اما متاسفانه در حال حاضر این مجوز ازسوی سازمان آب استان صادر میشود.
او با اشاره به وجود حدود ۳۵۰۰ حلقه چاه در این منطقه اضافه میکند: این در حالی است که فقط ۲۰۰ تا ۳۰۰ حلقه چاه مجوز دارند.
محمدخانی با تاکید بر رخ دادن چنین اتفاقاتی برای زمین پس از سست شدن لایههای زمینی ادامه میدهد: اگر یک زلزله رخ دهد، باعث شکست عمیق میشود که این خود دومین مشکل در تختجمشید است؛ چون در صورت بروز زلزله، حفرهها عمیقتر میشوند.
او سومین مشکل کنونی در منطقه تختجمشید را کمبود آب برای زمینهای کشاورزی میداند و میگوید: امروز چاههای بیرویه زیادی در این منطقه حفر و باعث خشکی زمینها شدهاند، به عنوان مثال در منطقه ۳۰ هکتاری که باید ۳ چاه زده شود، ۱۰ چاه حفر کردهاند، این موارد همگی به تخت جمشید فشار وارد میکند.
مسعود رضایی منفرد - مدیر پایگاه پژوهشی میراث جهانی تختجمشید - نیز در این زمینه به ایسنا میگوید: ایجاد چالههای عمیق در زمینهای اطراف این محوطه جهانی فقط مخصوص تختجمشید نیست، بلکه یک اتفاق کلیتر است، میراث فرهنگی بخشی از این اتفاق است؛ آنقدر که زندگی مردم و زمینهای کشاورزی و دشت مرودشت آسیب وارد میشود، تختجمشید آسیب نمیبیند.
او حریم درجه یک تخت جمشید را حدود شش هزار هکتار و حریم درجه سه این محوطه جهانی را شامل همه کوههای اطراف تختجمشید میداند و بیان میکند: پایگاه میراث فرهنگی تختجمشید همه تلاش خود را برای جلوگیری از پیشروی این اتفاقات در این محوطه جهانی میکند.
رضایی منفرد همچنین درباره تملک زمینهای کشاورزی قرار گرفته در نزدیکترین نقطه به تختجمشید بیان میکند: میراث فرهنگی این اقدام را جزو اولویتهای اصلی خود قرار داده، اما اعتباراتمان بسیار محدود است، ما نمیتوانیم پنج هزار هکتار زمین خریداری کنیم.