الناز محمدی: وزارتخانه زنان یکی از طرح هایی است که چندوقت یک بار از سوی مسئولان مختلف مطرح می شود و البته به نتیجه ای هم نمی رسد. این طرح در روزهای پرسر و صدای قبل از انتخابات ریاست جمهوری، در میان شعارهای کاندیداهای انتخابات جای قابل توجهی را بخود اختصاص داده بود ولی این طرح مربوط به زنان مانند بسیاری از وعده های دیگر، در هیاهوی روزهای پرالتهاب بعد از انتخابات ریسات جمهوری دهم، گم شد.
اما به هرحال بیشتر از مسئولان دولتی، این نمایندگان مجلس هستند که هرازچندگاهی دوباره این پیشنهاد را بر سر زبان ها می اندازند. بعد از آنکه چند ماه پیش، طیبه صفایی، رئیس فراکسیون زنان مجلس دوباره از این طرح سخن گفت و آن را یک الزام دانست، روز گذشته فاطمه آلیا، دیگر عضو این فراکسیون از پیشنهاد نمایندگان برای تشکیل وزارت زنان در طرح بازنگری و بررسی ساختار اداری دولت خبر داده و گفته است: این طرح در حال بررسی در چند کمیسیون است و بزودی در صحن علنی مطرح می شود. او ادامه داده است: البته دولت نیز می تواند برای ارتقا ساختار اداری مرکز امور زنان اقدام کرده و آن را در سطح معاونت ارتقا دهد مانند ارتقا تشکیلاتی سازمان ملی جوانان.
وی تصریح کرد: با تشکیل این وزراتخانه فعالیتهای مربوط به زنان در بخشها و وزارتخانه های مختلف تجمیع می شود و با بهبود خروجی عملکرد این بخشها، قدمهای بزرگی در زمینه زنان برداشته خواهد شد.
این عضو فراکسیون زنان مجلس با بیان این که برای ارتفا سازمان مرکز امور زنان کار پژوهشی انجام شده است، گفت: رئیس جمهور تاکنون مخالفتی با این طرح نداشته و مرکز امور زنان با افزایش عملکرد و بهبود محتوای برنامه های خود می تواند این نیاز را بیش از قبل ایجاد کند.
وزارت زنان؛ حق یا امتیاز؟
اما در شرایطی دوباره سخن از ایجاد وزارت زنان به میان آمده است که هنوز هم بسیاری از کارشناسان حوزه زنان با ایجاد آن مخالفت می‌کنند و آن را یک امر غیرضروری می‌دانند. از طرف دیگرهستند افرادی که معتقدند او در صورت ایجاد کابینه جدید سعی در کوچک کردن آن دارد. «مریم بهروزی»، دبیرکل جامعه زینب، یکی از این افراد است و در این باره معتقد است: «اولویت ما در مورد مسائل زنان، ایجاد وزارتخانه برای آنان نیست، بلکه ما انتظار داریم رئیس دولت دهم چند وزیر زن در کابینه‌اش داشته باشد.»
او در گفت‌وگو با خبر آنلاین می‌گوید: «بحث وزارت زنان در حال حاضر موضوعیت ندارد و اصلاً لازم نیست، چرا که مسائل زنان جدای از دیگر مسائل نیست و ما باید حضور آنان را در مقاطع بالای مدیریتی شاهد باشیم.»
اشرف بروجردی، معاون اجتماعی و امور شوراهای وزیر کشور دولت اصلاحات، نیز این بحث را غیرضروری می‌داند: «این بحث را ضروری نمی‌دانم، مگر اینکه فکر کنیم وزارت زنان این مأموریت را داشته باشد که شاخص‌های رشد و توسعه زنان را در همه عرصه‌ها اندازه‌گیری کند، هرچند این وظیفه را مرکز امور مشارکت زنان هم می‌تواند انجام بدهد و به نظر من نیازی به وزارت نیست؛ چون اگر ما وزارت زنان ایجاد کنیم، تمام مسئولیت‌ها به وزارت زنان داده می‌شود و در حقیقت در عرصه‌های دیگر، زنان حضوری پررنگ نخواهند داشت.»
او ادامه می‌دهد: «من معتقدم اگر این وزارت به وجود بیاید، ما از حوزه‌های دیگر غافل می‌شویم، چرا که ما باید تمام امور مربوط به زنان را در وزارتی به نام زنان بلوکه کنیم مانند ورزش، بهداشت، آموزش و. . . که اگر به این معنا باشد، کار خوبی نیست ولی اگر بخواهد مرتباً شاخص‌های توسعه مشارکت زنان را اندازه‌گیری کند، از سازمان‌ها پاسخ بخواهد و آن را با شاخص‌های جهانی مقایسه کند، شاید بتوان کمی از آن دفاع کرد.»
وزارت زنان؛ طرحی برای جلوگیری از قطعه قطعه شدن سازمان‌ها
در حالی نمایندگان زن مجلس از لزوم ایجاد وزارتخانه زنان حرف می‌زنند که هنوز بسیاری از لایحه‌های پیشنهادی دولت نهم در حوزه زنان بلاتکلیف باقی مانده است.
لایحه‌هایی که هرچند پرسروصداترینشان لایحه «حمایت» از خانواده بود، ولی کم کردن ساعات کاری زنان، بومی گزینی جنسیتی و سهمیه‌بندی جنسیتی دانشگاه‌ها نیز جزء آن‌ها محسوب می‌شوند. هرچند تصویب برابری دیه زنان و مردان و ارث بردن زنان از زمین و اعیان را نیز باید جزء اقدامات مثبت این نمایندگان دانست.
نمایندگانی که پیشنهاد ایجاد وزارتخانه زنان را داده بودند، آن را مستلزم ادغام سازمان امورخانواده وسازمان ملی جوانان دانسته‌اند. به طوری که به گفته زهره الهیان «قطعه قطعه شدن سازمان‌ها به مصلحت نظام نیست، بنابراین خواستار تشکیل وزارت زنان، خانواده و جوانان شدیم.»
جداسازی جنسیتی؛ انگیزه‌ای که نباید باشد
از دیگر انتقاداتی که به طرح ایجاد وزارت زنان می‌شود، جداسازی جنسیتی خواسته یا ناخواسته‌ای است که در صورت ایجاد آن در جامعه اتفاق می‌افتد. جداسازی‌ای که هرچند از سوی تعدادی از فعالان زن مذموم شمرده می‌شود، ولی آن‌طور که به نظر می‌رسد، نمایندگان مجلسی مانند طیبه صفایی، نه تنها آن را لازم می‌شمارند، بلکه پا را فراتر گذاشته و با تأکید بر لزوم گسترش دانشگاه‌های دخترانه در استان‌های مختلف کشور می‌گویند: «با توجه به اینکه دختران در برخی شهرها و خانواده‌ها با شرایط و محدودیت‌هایی در تحصیل روبه‌رویند، به دولت دهم پیشنهاد کردیم دانشگاه‌های دخترانه نظیر دانشگاه الزهرا (س)، در استان‌های مختلف گسترش یابد تا امکان ورود دختران جوان در دانشگاه‌های ویژه زنان فراهم شود.»
فاطمه آجرلو، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این باره به «خبر» می‌گوید: «من نمی‌دانم این بحث چقدر جدی است ولی باید بگویم که قبلاً پیشنهاد ما معاونت رئیس‌جمهوری بود. ایجاد وزارتخانه زنان نیازمند یک کار اجرایی‌تر، ممکن‌تر و منطقی‌تر است.» آجرلو با بیان اینکه تشکیل وزارتخانه زنان درگام نخست مغایر با برنامه چهارم توسعه خواهد بود، انتقاد جالبی نیز از این طرح دارد: «نیمی از جامعه ما را زنان تشکیل می‌دهند و مگر می‌شود کار نیمی از جمعیت کشور را به یک وزارتخانه داد؟»
فریده غیرت، وکیل و فعال حقوق زنان نیز با بیان اینکه انگیزه طرح چنین پیشنهادی مهم است، می‌گوید: «دیدگاه بعضی ممکن است این باشد که با تشکیل وزارتخانه‌ای برای زنان جداسازی بیشتری میان زنان و مردان ایجاد کنند که در این صورت تشکیل چنین وزارتی کاملاً غلط است؛ چراکه هدف آن ارتقای وضعیت زنان در جامعه نیست و صرفاً هدفی تبلیغاتی دارد و با نیازهای جامعه امروزی ما سازگار نیست.»
این وکیل دادگستری ایجاد تشکیلاتی برای زنان بدون جداسازی جنسیتی و با هدف بها دادن به زنان را لازم و آن را بی‌هیچ منع قانونی می‌داند: «من معتقدم که زنان ما در همه زمینه‌ها لیاقت خود را نشان داده‌‌اند و با اینکه برخی زنان سیاسی کشور می‌گویند زنان در برخی زمینه‌ها می‌توانند عهده‌دار وزارت باشند، من می‌گویم که علاوه بر اینکه زنان می‌توانند عهده‌دار وزارتی به نام زنان باشند، می‌توانند در رأس دیگر وزارتخانه‌ها نیز قرار بگیرند.»
این اختلافات در حالی در میان نمایندگان مجلس و زنان فعال کشور به وجود آمده است که حالا دیگر سال هاست در بسیاری از کشورهای در حال توسعه‌ای مانند عراق، افغانستان، بنگلادش، تونس، زیمبابوه و نپال وزارتخانه‌هایی به نام زنان یا برای امور زنان وجود دارد. حال باید گفت که شناخت انگیزه‌های ایجاد چنین وزارتخانه‌ای در ایران در حالی که هنوز مشکلات حقوقی و قانونی زیادی در زندگی زنان کشور وجوددارد، ضروری به نظر می‌رسد یا خیر.
نظر شما