پایگاه اینترنتی این روزنامه در تحلیلی به قلم «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب با اشاره به این مطلب نوشت: هر کس استقبال بسیار گرم مصری ها از سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان طی سفر رسمی به قاهره در ماه آوریل گذشته و امیدهای بلندی که بر اساس این دیدار به لحاظ سیاسی و اقتصادی و نظامی بنیان گذاشته شد، دنبال کرده باشد این برداشت برایش پیش می آید که دو کشور وارد ائتلاف راهبردی منطقه ای محکمی شدند که ائتلاف می تواند برای چندین دهه یا حداقل چندین سال ادامه یابد اما بلند پروازی ها و امیدها یک چیز و واقعیت چیز دیگری است. این مقاله نویس تصریح کرد: پس از گذشت پنج ماه از این سفر که رسانه های جمعی عربستان و مصر آن را «تاریخی» توصیف کردند، شکاف در روابط دو کشور شروع به گسترش کرد و وعده ها و توافقنامه های مالی و سیاسی شروع به «متلاشی شدن» کرد. پروژه پل ملک سلمان روی خلیج عقبه ساخته نشد و از منطقه تجاری آزاد که قرار بود در مصر و در شبه جزیره سینا ایجاد شود هیچ حرفی از آن به میان نمی آید و چه بسا دفن شده است و لایحه بازپس دادن جزایر«صنافیر» و«تیران» در دهانه خلیج عقبه به حاکمیت عربستان سعودی در پارلمان مصر تاکنون تصویب نشده است. به رغم تصویب فوری این لایحه به وسیله شورای وزیران عربستان، بماند که دادگاه عالی مصر این توافقنامه را نقض کرد و دو بار بر بطلان آن تاکید کرد اما تصویب آن برای سومین بار در راه است. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر که از تعریف و تمجید فراوان مسئولان و رسانه های سعودی بهره منده شد و به عنوان منجی مصر شناخته شد،این روزها دیگر به وسیله رسانه های سعودی مورد تمجید قرار نمی گیرد و حتی کار به جایی رسیده است که به شکل مستقیم یا غیر مستقیم مورد انتقادهای زیادی قرار می گیرد و برخی از این انتقادها به شکل ناسزا گفتن با کلمات ناب صورت گرفته است. ماه عسل عربستان و مصر حداکثر بیش از سه ماه طول نکشید و پس از آن تدابیر «طلاق برگشت ناپذیر» آغاز شد و این در مجموعه ای از اقدام های مصر بازتاب پیدا کرد که شریک سعودی اش را شوکه کرد: نخست: مشارکت گسترده مصر در کنفرانس گروزنی که یک ماه پیش در پایتخت چچن تحت عنوان «اهل سنت و جماعت چه کسانی هستند»؛ در این کنفرانس که «وهابیت» را خارج از این تعریف گنجاند چهار مرجع دینی اسلامی مصری شرکت کردند که عبارتند از دکتر احمد الطیب شیخ الازهر، مفتی مصر شیخ شوقی علام، مشاور امور اسلامی رئیس جمهور مصر اسامه الازهری و دکتر علی جمعه مفتی سابق مصر. دوم: ایراد اظهاراتی در حمایت از بشار اسد رئیس جمهور سوریه که در سخنرانی السیسی در سازمان ملل بیان شد و تاکید کرد که گروه های تروریستی هیچ جایگاهی در آینده سوریه ندارند و نیز توضیحی که سامح شکری وزیر خارجه مصر متعاقبا به روزنامه های مصری ارائه کرد. او در این توضیح اذعان کرد که دیدگاه های کشورش و عربستان درباره سوریه به ویژه درباره لزوم تغییر نظام و رهبران حاکم سوریه تفاوت دارد و در تضاد است. شکری تاکید کرد که مصر با تغییر حکومت در سوریه مخالف است و رویکرد عربستان را در این زمینه در پیش نمی گیرد. سوم: هیچ دیداری میان رئیس جمهور مصر و شاهزاده محمد بن نایف ولیعهد عربستان سعودی هنگام حضورشان در روز دوشنبه در سازمان ملل در رأس هیأت های دو کشور صورت نگرفت. همچنین هیچ دیداری میان وزرای خارجه دو کشور به استثنای مشارکت شان در نشست گروه حمایت از سوریه صورت نگرفت. چهارم: که در نظر ما مهمتر از بقیه است دیداری است که دو روز پیش آقای شکری با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش در حاشیه نشست های مجمع عمومی سازمان ملل انجام داد و در این دیدار درباره چندین پرونده از جمله پرونده سوریه بحث و تبادل نظر کرد. همین دیدار خودش کافی است تا عادل الجبیر همتای سعودی شکری و چه بسا مسئولان بالاتر از وی را به سکته قلبی دچار کند و بعید نمی دانیم که این سکته تبدیل به سکته مغزی شود آنهم در صورتی که برخی گمانه زنی ها درباره دیدار شکری و ولید معلم همتای سوری اش که در حال حاضر در نیویورک به سر می برد، درست از آب درآید. شبکه تلویزیونی «اسکای نیوز عربی» که متعلق به امارت ابوظبی است حجم کمک ها و سرمایه گذاری های عربستان سعودی به مصر در سالهای اخیر را حدود 27 میلیارد دلار تخمین زده است. به نظر می رسد که این رقم در سال های آینده در سایه این «سردی» روابط دو کشور در همین جا متوقف شود، مگر آنکه عربستان سعودی تصمیم بگیرد که طرح مالی جدیدی را عملی کند و بسته جدیدی از میلیاردها دلار به مصر تقدیم کند اگر چه آنرا بعید می دانیم به ویژه آنکه دولت مصر اخیرا به گرفتن وام 13 میلیارد دلاری از صندوق بین المللی پول با شروط سخت روی آورده است. سران سعودی به شدت دچار اشتباه شدند. آنها گمان می کردند این کمک ها همتای مصری را به «دوستی» مطیع و دنباله رو تبدیل می کند که همه طرح های سعودی ها را عملی و اجرا خواهد کرد و در جنگ ها با آن همراه خواهد شد و همه موضع گیری های عربستان علیه ایران و دولت سوریه را اتخاذ می کند، و با همه دشمنان عربستان قطع رابطه و آنها را تحریم می کند، همانطور که با حکومت های کشورهای حاشیه خلیج (فارس) این کار را انجام داده است و می دهد. امری که بازتاب دهنده «ارزیابی بد» سعودی ها در محاسبات و نیز نفهمیدن ذهنیت مصر و تاریخ پر از رویارویی ها و برخوردها میان دو کشور در بیشتر دوران ها است. دولت مصر در بیشتر اوقات برای رساندن پیام های خود به کشورهای مربوطه از رسانه ها استفاده می کند نه از کانال های دیپلماتیک سنتی و شاید سخنان آقای سامح شکری با رسانه های مصری و نه از دیگر رسانه ها درباره تباین در روابط مصر و عربستان یکی از شیوه های عملی کردن روشن این رویکرد مصر است. موضع و دیدگاه دولت مصر در زمینه تعامل با اوضاع سوریه با موضع هم پیمان سعودی (سابق) فاصله زیادی دارد زیرا به خوبی می داند که جایگزین نظام بشار اسد جنبش اخوان المسلمین یا هرج و مرج خونین نظیر عراق، لیبی و یمن خواهد بود. امری که تهدیدی برای امنیت و ثبات مصر و نظام حاکم بر آن به شمار می رود.علاوه بر آن هم پیمانی السیسی با ولادیمیر پوتین همتای روسی اش بر هم پیمانی با عربستان و رهبرانش ترجیح دارد به همین دلیل نمی تواند سیاست هایی در پیش گیرد که با سیاست های روسیه در خاورمیانه در تعارض است. دیپلماسی پشت کردن بهترین توصیف برای روابط میان عربستان سعودی و مصر در این روزهاست و به احتمال زیاد به روابط مصر با دیگر کشورهای حاشیه خلیج (فارس) کشیده می شود.دیدارهای مسئولان مصری از پایتخت های کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) این روزها بسیار کم شده است.قابل توجه اینکه دکتر عبدالخالق عبدالله یکی از بارزترین مشاوران شیخ محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی و حاکم فعلی آن گزارش مجله انگلیسی «اکونومیست» درباره سیاه و ظلمانی بودن آینده اقتصاد مصر در سه هفته پیش و توصیه به السیسی برای نامزد نشدن در انتخابات ریاست جمهوری مصر در سال 2018 را تایید کرده است. گفته می شود که او خودش بود که به این مجله قدیمی انگلیسی گفته است این توصیه را به السیسی بکنند. خدا بهتر می داند.
4949
نظر شما