مصدق، جان کری و باقی ماجرا...

مهدی دل‌روشن: انگار هنوز سکانسی برای پایان بندی اکشن کودتای 28 مرداد 1332 نوشته نشده است؛ در هفت هشت سال دولت اوباما، بارها و بارها درباره کودتا علیه دولت قانونی دکتر مصدق صحبت شد. از بالاترین سطوح گرفته تا دیپلمات های پایین دستی.

اعتراف به دست داشتن در کودتایی که شاید مسیر تاریخ را در ایران عوض کرد؛ اعترافی هر چند دیر اما به هر حال قابل تأمل و تأثیر گذار.

دست های آمریکایی در کودتا علیه دولتی ایرانی، دیواری از بی اعتمادی را تا نزدیکی های سال 2017 بالا برده است؛ دیواری از سوء ظن و روابطی که شاید چند قرن زمان ببرد تا ترمیم شود. دولت آیزنهاور، تصمیمی گرفت که بعد از 63 سال، هنوز که هنوز است نمی توان آثار منفی اش را «جمع» کرد.

اما برگردیم به شرایط امروز؛ در آخرین روزهای دولت اوباما، مردان کابینه اش راحت تر از همیشه حرف می زنند! جان کری را دیگر همه ایرانی ها می شناسند؛ او در یکی دو سال اخیر، پای ثابت مذاکرات هسته ای بوده و چانه زنی های دیپلماتیک او با وزیر خارجه محبوب ایرانی ها، دکتر ظریف بارها و بارها در حافظه ساکنان سرزمین پارس، ثبت شده است.

وزیر خارجه ایالات متحده دو سه روز پیش به دانشگاه شیکاگو رفته بود؛ او در مقابل دانشجویان از برجام گفت، از توافق هسته ای و البته بدش نیامد گریزی هم به تاریخ بزند. دیپلمات بلند قامت و مو سپید از تمدن 5هزار ساله کشورمان گفت و از ایران بعنوان یک تمدن یاد کرد و نه فقط یک کشور معمولی. احتمالا داماد ایرانی اش، بارها و بارها از سرزمین مادری و تاریخ پارس برایش صحبت کرده است. هر چند خود جان کری هم علوم سیاسی خوانده و دستی بر آتش تاریخ دارد!

نام تاریخ که به میان آمد، کری گفت که ایران کشور بسیار جالبی برای مطالعه است اما من هیچ برنامه ای برای سفر به ایران ندارم!
جان کری در زمان ریاستش بر دستگاه دیپلماسی ایالات متحده نشان داد که سیاستمداری معتدل و میانه رو است. او مثل هیلاری کلینتون، گوش به فرمان لابی های صهیونیست نبود و تقریباً مثل یک دیپلمات حرفه ای عمل کرد.

وقتی جان کری از تاریخ صحبت کرد، انگار دوباره عملیات آژاکس (Operation Ajax) در مقابل چشمانش بازسازی شد! دوباره کودتا، دوباره آمریکا!

دیپلمات شماره یک آمریکا، مجبور شد انگشت اتهام خود را سمت «سیا» نشانه برود و از عملکرد آنها در ماجرای اقدام نظامی علیه دولت «قانونی» و «مردمی» دکتر مصدق حرف بزند. جان کری، متولد ‌شنبه 19 آذر 1322 است و زمان وقوع کودتا، حدوداً ده ساله بوده است.

او قطعاً تصویر روشنی از اخبار آن روزها ندارد و تمام اطلاعاتش بر اساس مطالعات بعدی به دست آمده است اما آنچه مهم است این که بیشتر وزرای خارجه آمریکا از مادلین آلبرایت گرفته تا جان کری، همه و همه به دست داشتن در کودتای «زشت» 28 مرداد، اذعان کرده اند و شاید فقط جای یک عذرخواهی رسمی خالی باشد. هر چند درباره همین عذرخواهی هم نظرات متفاوتی مطرح است.

شاید هم تمام این عذرخواهی ها، تکه های یک پازل بزرگ است که بعد از کامل شدن در طول سال های آینده به عذرخواهی رسمی و حتی پرداخت غرامت، منجر شود؛ کسی چه می داند!

52261