غار ده شیخ پاتاوه؛ شاخص ترین جاذبه طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد/مرز هنرِ انسان و طبیعت

فاطمه رشیدی:گذر از دریچه، جهانی را پیش روی گردشگران و غارنوردان ترسیم می کند که دست هنرمند طبیعت، میلیون ها سال در کار نگارگری آن بوده است؛ هنری که هنوز ادامه دارد وغار ده شیخ را به یک غار زنده دردل دنا درجنوب غربی ایران تبدیل کرده است.

همین دریچه کوچک سالیان سال ،غار را از نظرها پنهان کرده بود اما بالاخره در یکی از روزهای زمستان سال ۸۹، طبیعت، انسان را به خود خواند و چوپانی از اهالی ده شیخ در حالی که به دنبال گله اش بود متوجه این غار شد ودوباره بشر قدم به این دنیای رمز آلود گذاشت.
غار ده شیخ پاتاوه در ۵۱ کیلومتری یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد و در ۳۵ کیلومتری شهر سی‌سخت مرکز شهرستان دنا واقع شده است. این غار معروف به ده‌شیخ در فاصله دو کیلومتری روستایی به همین نام قرار دارد که با جاده خاکی به این روستا متصل می‌شود.
دهانه غار در ارتفاع یکهزار و ۶۷۰ متری از سطح دریا ،درست روبروی قله قاش مستان،دنا قرار گرفته است.
غار ده شیخ اگر چه به عنوان سومین اثر طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد در انتظار ثبت ملی است،اما به گفته مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان جذابیت های این غار در حد آثار طبیعی جهانی است و می تواند ظرفیت مهمی برای رونق گردشگری استان و حتی جنوب کشور باشد.
محمود باقری تاکید می کند که این غاز ۷ تالار اصلی و شش ورودی و خروجی دارد که با پناهگاه های صخره ای استتار شده و با نظر سرمایه‌گذار،در حال حاضر از ورودی شرقی غار استفاده می شود.
وی ادامه می دهد که برای حفظ طبیعت ،مسیر دسترسی به غار از دره تا دهانه غار، بازگشایی و سنگچین شده است.
تراوش قطرات آب از سقف به مرور زمان در دیواره، سقف و کف این غار قندیلها، حجم ها و شکل هایی ایجاد کرده که به رغم ظاهر خشن و تیزی که دارند،ترکیبی باشکوه ، قدرتمند و مطمئن ایجاد کرده که مخاطب را به خود می خواند.
گرمای اسرارآمیز زمستان ها و خنکای دل انگیز تابستان این غار معمایی است که هنوز پاسخی برای آن وجود ندارد.
یکی از باستان شناسانی که در حال کاوش و مطالعه بر روی این غار است می گوید که سفالینه و استخوانهایی که در این غار به دست آمده، نشان می دهد دوران پیش از اسلام ، بشر در این غار سکونت داشته ، با این حال به گواه همین آثار، انسان در شکل گیری این غار هیچ نقشی نداشته است.
محمد کاظم رحمانی اضافه می کند: در کف غار آثاری از زیست انسان مشاهده شده که نشانگر استفاده انسان در قبل از اسلام از این غار بوده است.ضمن آنکه تنوع سفالها در غار ده شیخ نشانگر قدمت تاریخی این غار است.
وی ادامه می دهد: طبق بررسی های باستان شناسی نوع سفالها ، مربوط به دوره هخامنشی و ساسانی است با این حال غار مربوط به دوره دوم زمین شناسی یعنی حدود به ۱۳۵میلیون سال پیش است.
وی ادامه می دهد:جمجمه های به حیواناتی شامل اسب، آهو، گراز و بز کوهی در این غار به وفور پیدا شده است.
به گفته رحمانی ستونهای این غار از یک تا ۱۵ متر ارتفاع دارند که طی میلیونها سال از تراوش آب های آهکی از سقف ایجاد شده است.

غار ده شیخ یکی از حدود ۶۰۰ غاری شناسایی شده در کشور است. به لحاظ وسعت و عمق تاکنون رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.بر اساس مطالعات عمق غار بیش از ۶ کیلومتر تخمین زده می شود و به دلیل همین وسعت، هنوز بخشها و دالانهایی از آن شناسایی و یا باز نشده است .
اگرچه پروژه احداث جاده دسترسی به غار، رستوران، آلاچیق و سکوی نشیمن توسط سرمایه گذار توسط بخش خصوصی در حال اجراست و مورد توجه و علاقه طبیعت گردان نیز قرار گرفته اما همچنان سرشار از رمز و رازهایی است که باید باستان شناسان و زمین شناسان همچنان روی آن کار کنند .
این غار سالها در دل کوه خفته بود و حال که خوابش را بر هم زده ایم انتظار می رود با نگاه های تجاری و غیر کارشناسانه برتن سکوت و شکوهش زخم نزنیم.
ابزارهای ثبت تصویر و دوربینها قاصر از نشان دادن زیبایی های این غار است.

46